آریا بانو - خراسان / طی 2 دهه اخیر، برخلاف گذشته، به ندرت آثار کیفی و ارزشمند در حوزه ادبیات کودک و
نوجوان تولید شده است
هویت ما در دوره کودکی و
نوجوانی شکل می‌گیرد و ساخته می‌شود. قصه و داستان‌ها، بازیگران اصلی هویت‌بخشی در این دوره هستند. امروز، 18 تیرماه، روز ملی ادبیات کودک و نوجوان، مصادف با سالروز درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده خلاق ادبیات کودک و
نوجوان و مجموعه کتاب‌های معروف «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» است. این روز بهانه‌ای شد تا مروری داشته‌باشیم بر چهار دهه فعالیت نویسندگان و شاعران عرصه ادبیات کودک و
نوجوان در ایران.
دهه 1360؛ در مسیر مستقل شدن
جنگی تحمیلی بر دهه 1360 سایه انداخته بود. طبیعی است در چنین روزهایی، ادبیات کودک‌و‌نوجوان نیز از این فضا تاثیر پذیرد؛ اما کم‌کم ورق برگشت. نویسندگان و شاعران جوان به میدان آمدند و توانستند راه ادبیات کودک‌و‌نوجوان را از دیگر حوزه‌های ادبی جدا کنند و به آن سر‌و‌سامان دهند. افزایش مطبوعات کودکانه، مانند «کیهان بچه‌ها» و «سروش کودک‌و‌نوجوان» نیز، به رشد بیشتر این فضا کمک کرد و تالیف در حوزه ادبیات کودک‌و‌نوجوان، علاوه بر توجه به کیفیت، شتاب بیشتری گرفت. کتاب «قصه‌های مجید» به قلم هوشنگ مرادی‌کرمانی را که اولین شماره آن در سال 58 منتشر و چاپ آن در دهه شصت و دهه‌های بعدی ادامه‌دار شد، می‌توان گل سرسبد ادبیات داستانی در آن سال‌ها دانست.
دهه 1370؛ اهمیت به نوجوان‌ها
اگر دهه 1360 را دهه شکوفایی شعر و ادبیات کودک بدانیم، دهه 1370 دهه درخشش شعر
نوجوان است. در این دهه، شاعران بیشتر تلاش می‌کنند نوجوان‌ها را مخاطب اشعار خود قرار دهند و نتیجه قابل قبولی هم می‌گیرند. البته در این دهه، باز هم سهم ادبیات کودک پررنگ است و شاعر و نویسنده‌های جدیدی به جمع نویسندگان دهه هفتاد اضافه می‌شوند که باعث افزایش دیدگاه‌های مختلف در این دهه و استقبال از آثار آن‌ها می‌شود. شاید هم دهه 1370 را بتوان دهه تثبیت داشته‌های ادبی در این حوزه دانست.
دهه 80 و 90؛ سال‌های خواب‌آلودگی
قفسه‌های کتاب کودک‌و‌نوجوان در دو دهه 80 و 90، مملو از آثار مختلف است. در این دو دهه، ناشران زیادی به چاپ کتاب در این حوزه رو آوردند، اما متاسفانه همه آن‌ها متخصص انتخاب و چاپ کتاب کودک‌و‌نوجوان نبودند. به همین دلیل و همزمان با رشد گرافیکی و پیشرفت صنعت چاپ، تکیه ناشران در این دهه‌ها، بیشتر بر رنگ‌و‌لعاب و ظاهر کتاب‌هاست تا کیفیت و همخوانی آن با فرهنگ. آثار تالیفی در این دو دهه، کاهش چشمگیری داشت و کتاب‌های ترجمه شده، جای این آثار را در قفسه‌های این حوزه گرفت و کار والدین و کودک‌و‌نوجوان‌ها را در انتخاب کتاب سخت کرد.
نسترن کاشف