چاپ

آریا بانو - صبح نو / فیلم سینمایی «بهت» به کارگردانی عباس رافعی و تهیه‌کنندگی محمد نشاط در شرایط تعطیلی سینماها ناشی از تداوم شیوع کرونا بعد از وقفه‌ای سه‌ساله به صورت آنلاین اکران شد. مهتاب کرامتی، رعنا آزادی ور، علیرضا آقاخانی و محمدرضا رهبری از جمله بازیگران این فیلم هستند. «بهت» داستان زوجی از قشر متوسط ایران امروز است که پس از 20 سال فراق، اکنون که همدیگر را یافته‌اند و برای تحکیم این عشق، سرنوشت بچه‌هایشان را با زوجی از طبقه پایین جامعه گره می‌زنند، غافل از اینکه این آغازی برای فروپاشی هر دو خانواده است. به بهانه اکران آنلاین این فیلم، گفت‌وگویی با عباس رافعی، نویسنده و کارگردان و محمدرضا رهبری، بازیگر این فیلم داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
عباس رافعی: «بهت» نقد نجیبانه‌ای به مرد‌سالاری دارد
ایده ساخت فیلم «بهت» چطور و چگونه در ذهن شما شکل گرفت؟
آسیب‌های اجتماعی زنان و مسائل خانواده یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های من در ساخت فیلم است. شاید تا امروز به ندرت توانسته‌ایم بدون شعار و به صورت باورپذیر درمورد زنان صحبت کنیم. در فیلم «بهت» سعی کردم زنی را در جامعه نشان بدهم که برای حفظ زندگی‌اش تلاش می‌کند. در این تجربه تلاش کردم زن در جامعه را از زاویه دیدی متفاوت تصویر کنم تا مشکلاتش و چگونگی تصمیم‌گیری او برای حل آنها را با هم تجربه کنیم. در این فیلم دو زوج را نشان داده‌ام؛ یکی در طبقه فرودست و دیگری در طبقه مرفه و روشنفکر جامعه و آنها را با موضوعی واحد رو‌به‌رو کرده‌ام، سپس واکنش‌هایشان را می‌بینیم. موقعیت واحد در فیلم «بهت» این است که دو زن می‌خواهند خودشان برای زندگی‌شان تصمیم بگیرند و همین نکته باعث ایجاد مسائلی می‌شود که در فیلم می‌بینیم. مردهای فیلم در مقابل تصمیم زنان‌شان واکنش‌های مشابهی نشان می‌دهند و جملات یکسانی می‌گویند؛ مثل تو غلط کردی که درمورد زندگی ما تصمیم گرفته‌ای! من می‌خواستم نشان دهم که مرد‌سالاری، طبقه مرفه و فرودست نمی‌شناسد و فرهنگ غلطی است که باید تغییر کند.
همانطور که توضیح دادید فیلم داستان خاصی دارد و با بیان برخی مسائل شاید به خطوط قرمز ورود پیدا کند؛ آیا نگران این موضوع نبودید که فیلم دچار سانسور شود؟
در وهله اول نویسنده و کارگردانی که نگاه نجیبانه‌ای به زندگی خانوادگی داشته باشد، هاله‌ای امنیتی دور فیلم ایجاد می‌کند که نشان می‎دهد اگر کارگردان از موقعیت و روایت داستان زنان استفاده کرده، استفاده‌اش ابزاری نبوده که بخواهد تماشاچی را به سینما بکشاند یا در جشنواره‌های عجیب و غریب سر و صدا به پا کند. «بهت» در واقع نقد نجیبانه‌ای به مرد‌سالاری دارد. من هم سعی کردم نجیبانه وارد این موضوع شوم؛ با این حال فیلمنامه در وزارت ارشاد دچار مشکل شد و چندین بار بازنویسی کردم تا به نسخه‌ای که می‌خواستیم رسیدیم.
به عنوان کارگردان این اثر دوست دارید مخاطبان بعد از تماشای فیلم چه چیزی از آن در ذهن‌شان باقی بماند؟
فکر می‌کنم آنچه در ذهن مخاطبان باقی می‌ماند به خصوص مخاطبان خانم این است که اگر ما بخواهیم برای زندگی‌مان تصمیم بگیریم نباید پنهانکاری کنیم و دو شخصیت زن در فیلم «بهت» هم اگر پنهانکاری نمی‌‌کردند همه چیز بهتر پیش می‌رفت و راحت‌تر به هدف می‌رسیدند. ضعف خانواده‌های ما این است که به جای گفت‌وگو همه از هم پنهانکاری می‌کنند.
در حال حاضر«بهت» به صورت اینترنتی در حال اکران است؛ آیا علاقه‌مند هستید که با بازگشایی سینماها آن را مجددا روی پرده نمایش دهید؟
به عنوان کارگردان و نویسنده «بهت» خیلی تمایل دارم که اثرم در سینما هم اکران شود. به نظرم اکران سینما با آنلاین مخاطبان متفاوتی دارد. خیلی از افراد که از علاقه‌مندان سینما هستند مایلند فیلم را در سینما ببینند. من در فیلم «بهت» جزئیاتی به کار بردم که در پرده بزرگ سینما دیدنی است، نه در صفحه کوچک تلویزیون! باید متاسف بود که فیلمی سینمایی و متناسب با بزرگی پرده سینما، داخل گوشی‌های موبایل دیده می‌شود. این اتفاق اسفناک است که سینما محدود به موبایل شود.
با توجه به اینکه از زمان تولید فیلم «بهت» تا امروز مدت زمان نسبتا طولانی گذشته است، فکر می‌کنید آیا هنوز این قصه کشش جذب مخاطب را دارد و چرا؟
بله، به این دلیل که بسیاری از مضامین هرگز کهنه نمی‌شوند؛ مثل فیلمی که درمورد عشق، ایثار و... باشد و همیشه این سوژه‌ها دیدنی هستند. این مسائل از اولویت‌های زندگی بشر هستند. فیلمی مثل «بهت» که درمورد پنهانکاری و تعصبات بی‌جایی است که باید حل شود، موضوعاتی نیستند که تاریخ انقضا داشته باشند و این مفاهیم باید نهادینه شوند.