چاپ

آریا بانو - سلامانه: پانکراس بزرگترین غده بدن بوده که از طریق تولید دو هورمون انسولین و گلوکاگون نقش مهمی در تنظیم قند خون دارد. انسولین سبب میشود قندی که ار طریق غذا خوردن به بدن میرسد، وارد کبد و سلولهای بدن شود. در کبد گلوکز به صورت گلیکوژن ذخیره شده و در سلولهای بدن این قند بع عنوان سوخت رایج سلولها مورد استفاده قرار می گیرد.
عملکرد هورمون گلوکاگون
گلوکاگون عملکردی عکس انسولین دارد. در شرایطی که قند بدن افت کرده باشد، این هورمون سبب میشود قند ذخیره شده در کبد و سلولهای بدن به جریان خون آزاد شده و مورد استفاده قرار بگیرد. افزایش قند خون میتواند به دنبال مصرف غذای شیرین و یا تحریک عصبی و یا در زمینه بیماری دیابت باشد.
قند خون ناشتا
هر گاه قند خون ناشتا برای دو بار، بالای 126 باشد فرد مبتلا به دیابت می باشد. یکی دیگر از شاخص های تشخیص دیابت، قند خون رندوم بالای دویست به همراه علائم دیابت نظیر پر نوشی و پر ادراری می باشد.
هیپوگلایسمی (افت قند خون)
هیپوگلایسمی (افت قند خون) به حالتی گفته میشود که در آن سطح قند خون کمتر از 70 باشد. البته این میزان در نوزادان متفاوت بوده و در این گروه سنی قند کمتر از 50 به عنوان هیپوگلایسمی تلقی میشود. همچنین در افراد مبتلا به دیابت نیز، این عدد کمی بالاتر و در حدود 80 در نظر گرفته میشود.
شایعترین علت افت قند خون
شایعترین علت افت قند خون در افراد دیابتی، متناسب نبودن دز انسولین و یا داروهای خوراکی مورد استفاده آنها می باشد. به طور نسبتا شایع دیده میشود که به دنبال مصرف بالای انسولین شبانه، قند خون آنها در نیمه های شب افت میکند. در افراد سالم غیر دیابتی، گرسنگی طولانی مدت، کافی نبودن مصرف کربوهیدرات، فعالیت بدتی سنگین و..‌از علل افت قند خون هستند. مصرف الکل از طریق مهار گلوکونئوژنز کبدی، مانع از تولید گلوکز شده و سبب افت قند خون میشود. در جریان سپسیس و عفونت های جدی، قند خون ممکن هست دچار افت بشود.
مهم‌ترین عارضه و آسیب ناشی از افت قندخون
مهمترین ارگانی که به دنبال افت قند دچار آسیب میشود مغز هست. گلوکز به عنوان سوخت رایج سلولهای مغزی مورد استفاده قرار می گیرد. هر گاه سطح قند خون کاهش پیدا میکند، فرد دچار تحریک پذیری، سرگیجه و سر درد میشود. هر گاه میزان قند خون بیش از حد کاهش پیدا کند، میتواند موجب تشنج و حتی مرگ بشود. بروز علائم شدید عصبی معمولا در قند خون های کمتر از 30 اتفاق می افتد. افرادی که مبتلا به هیپوگلایسمی هستند،تعریق سرد، ضعف و بیحالی، تپش قلب و خواب آلودگی دارند. افت قند خون شبانه در بیماران دیابتی، میتواند سبب کابوس های شبانه شود و کیفیت خواب این افراد را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم افت قند خون
علائم افت قند خون با بسیاری از بیماری ها مشابه است لذا تشخیص آن حائز اهمیت هست. درمان به موقع از عوارض افت قند خون که آسیب سلولهای مغزی هست،جلوگیری می کند. در موارد خفیف تجویز خوراکی ترکیبات شیرین کفایت میکند، اما در موارد شدید لازم هست تزریق وریدی سرم های قندی انجام شود.