چاپ

آریا بانو - به گزارش سلامانه از طبینجا؛
بسیاری از والدین با تورم ناگهانی کشاله ران یا بیضه ها در کودک دلبند خود بخصوص در مواقع گریه کردن مواجه شده‌اند. این برجستگی یکی از علل اصلی ایجاد نگرانی در والدین و بیقراری در شیرخواران است. فتق ها براساس محل بروز خود یه انواع مختلفی دسته بندی میشوند از جمله : فتق اینگواینال، فتق فمورال، فتق نافی
فتق اینگواینال
فتق کشاله ران یا اینگواینال یکی از شایعترین حالاتی است که در کودکان دیده میشود و شایعترین روش جراحی انجام شده در کار جراحی کودکان هستند. بروز زیاد این حالت و عارضه های حاصل از ان از جمله آسیب روده، بیضه و تخمدان تشخیص صحیح و درمان انرا بخش مهمی از کار بالینی روزانه پزشکان و جراحان کودکان میسازد. عوامل مستعد کننده بروز فتق شامل موارد زیر است:
نوزاد نارس
مشکلات ادراری تناسلی از جمله ابهام تناسلی، کریپتورکیدیسم
افزایش مایع صفاقی
افزایش فشار داخل شکم
بیماری های تنفسی مزمن از جمله فیبروز کیستیک
اختلالات بافت همبند از جمله اهلر دانلوس و مارفان
اطلاعات آماری :
بروز فتق اینگواینال در پسرها تا 10 برابر بیشتر از دخترها است. حدود 50 درصد از این فتق ها از نظر بالینی در سال اول زندگی و اغلب در 6 ماه اول تظاهر می کنند. بروز فتق در شیرخواران نارس به 30 درصد می رسد. خطر گیر افتادن و احتمال عارضه دار شدن فتق در سال اول زندگی در بیشترین میزان است و تشخیص و ترمیم جراحی سریع برای به حداقل رساندن عوارض را ضروری میسازد. مختصر خطر ژنتیکی برای خواهر و برادر های بیماران مبتلا به فتق های اینگواینال وجود دارد.
بروز فتق اینگواینال در شیرخواران
بروز فتق اینگواینال در شیرخواران ترم 5 درصد تخمین زده شده است ولی همانطور که اشاره شد بروز فتق اینگواینال در شیرخواران کم وزن و نارس بطور قابل توجهی بیشتر و حدود 10 درصد است. فتق اینگواینال در پسرها بسیار شایعتر از دخترها است و حدود 60 درصد از این فتق ها در سمت راست رخ می دهد.
علت :
علت بروز فتق ترکیبی از ضعف عضلات جدار شکم و افزایش فشار داخل شکمی است که میتواند به تدریج یا به صورت حاد در هر سنی ایجاد گردد.
علایم بالینی:
فتق اینگواینال به طور تیپیک بصورت یک برجستگی یا توده در ناحیه کشاله ران یا اینگواینال دیده می شود. در پسرها توده میتواند در سرتاسر ناحیه کشاله ران تا اسکروتوم یا کیسه بیضه کشیده شود. در دخترها توده بصورت تیپیک در قسمت بالایی لابیا ماژور روی می دهد. برجستگی یا توده در زمان های تحریک پذیری یا افزایش فشار داخل شکم مثل گریه کردن، زور زدن یا سرفه بیشتر قابل مشاهده است. این برجستگی ممکن است در زمان تولد وجود داشته باشد یا تا هفته ها، ماه ها یا سال ها بعد ظاهر نگردد. برجستگی اغلب در ابتدا توسط والدین یا در معاینه روتین پزشک و مراقبت اولیه مشاهده می شود. گاهی اوقات فتق باعث ایجاد بیقراری در شیرخوار یا درد شکم در کودک میگردد. شکایتی که پدر و مادر با ان مراجعه می کندد تورم کشاله ران، کیسه بیضه یا لابیا است که خودبخود جا افتاده اما بتدریج بزرگ شده یا بیشتر باقی می ماند و جاانداختن ان مشکل تر می گردد. زمانی که کودک آرام میگردد فتق به طور معمول خودبخود جا افتاده. در پسرها کیسه فتق حاوی روده هاست ولی در شیرخواران دختر اغلب تخمدان و لوله های فالوپ را در کیسه فتق دارند.
فتق گیر کرده:
گیر افتادن عاقبت شایع فتق های درمان نشده در شیرخواران است و بصورت توده غیرقابل برگشت در کانال اینگواینال، اسکروتوم یا لابیا تظاهر میکند. گیر کددن فتق و عدم درمان بموقع میتواند منجر به اسیب روده ها، لوله فالوپ و تخمدان یا بیضه همان سمت گردد.
تخشیص فتق:
تشخیص فتق بصورت بالینی است ولی در مواردی که شک بالینی وجود دارد میتوان از سونوگرافی برای تایید تشخیص استفاده کرد.
درمان جراحی فتق
زمانی که نمیتوان فتق را جا انداخت یا علایم وجود دارد، بلافاصله جراحی برای پیشگیری از اسیب بیشتر محتویات کیسه فتق یا بیضه اندیکاسیون دارد.
فتق نافی:
بعلت بسته شدن ناکامل یا ضعف حلقه نافی است و اغلب همراه با دیاستاز رکتوس است.
فاکتورهای مستعد کننده :
عبارتند از نژاد سیاه و وزن کم هنگام تولد.
علایم فتق نافی :
فتق بصورت یک برامدگی نرم است که با پوست پوشیده شده و در خلال گریه، سرفه و زور زدن برجسته می شود و به راحتی به داخل حلقه فیبری ناف فرو می رود. فتق شامل قسمت کوچکی از روده است. اندازه فتق از کمتر از 1 سانتیمتر تا 5 سانتیمتر متفاوت است. اغلب فتق های نافی که قبل از ماه ششم ایجاد میشوند تا سن 1 سالگی خودبخود ناپدید می شوند. حتی فتق های بزرگ با قطر پنج سانتیمتر نیز تا سن 5 تا 6 سالگی ناپدید می شوند. گیر افتادن بسیار نادر است. بستن غیر موثر است. جراحی توصیه نمی شود مگر اینکه تا سن 6 سالگی باقی بماند یا علامتدار شود یا گیر کند یا بصورت پیشرونده تا بعد از سن یک الی دو سالگی بزرگتر شود. نقایص بزرگتر از 2 سانتیمتر کمتر احتمال دارد که خودبخود بسته شوند.