چاپ

آریا بانو - ایرنا / در روزهای معمولی که کار می‌کردیم از ساعتی به بعد خیلی‌هامان بیتاب بودیم به خانه برگردیم. خانه‌ای که انگار ماوای گریز از شلوغی‌های بیرون بود اما حالا در این روزهای قرنطینۀ اجباری یا اختیاری، در روزگار جهان‌گیری کرونا، در ممنوعیت گذراندن وقت در مراکز تفریحی، سرگرمی، ورزشی، فرهنگی و ... حتی با وجود ارتباطات مجازی، ماندن بیش از حد در خانه عوارض رفتاری و روانی برایمان به بار می‌آورد.
معضلات جهانی خانه‌نشینی
تنها کار نیست که برای انسان امروز تبدیل به شری واجب شده است، دانش‌آموزان به مدرسه و دانشجویان به دانشگاه نیز اغلب همین حس را دارند: تعطیلی‌ها هرچه بیشتر باشند، بهتر است اما انگار زیاد ماندن در خانه هم مشکلات خودش را دارد. وزارت کشور فرانسه اعلام کرده همزمان با اجرای طرح ممنوعیت خروج از خانه برای مقابله با شیوع بیشتر ویروس کرونا، آمار خشونت خانگی در این کشور بیش از 30 درصد افزایش پیدا کرده است. از ایتالیا، اسپانیا و آلمان هم خبرهای مشابهی می‌رسد. در چین نیز پیش از این اعلام شده بود که آمار طلاق در شهر «شی‌آن»، از شهرهای قرنطینه‌شده چین افزایش معناداری پیدا کرده است.
میل به طبیعت، گریز از ماندن
آیا اکنون باید به فهرست مکان‌هایی که انسان از آن‌ها گریزان است محل سکونت را هم اضافه کرد؟ هواخوری مردان و زنان آلمانی روی بام‌ها، نوشیدن چای و قهوه روی بام‌ها در فرانسه، چادر زدن درپشت بام خانه در ایران، شکستن قرنطینه با پوشش کیسۀ زباله در ایتالیا، فرار از خانه با تن‌پوش دایناسور در اسپانیا و ده‌ها تصویر ثبت‌شده در عصر جهان‌گیری کرونا نشان می‌دهد که انسان کیفیتی از زندگی را می‌خواهد که در ارتباط با آسمان و آب و خاک، با میدان دید و میدان عمل وسیع، با هوای تازه و صداهای آشنا معنا می‌یابد. چرا که به قول مارتین هایدگر، فیلسوف آلمانی، «سکونت برای ایجاد آرامش بین انسان و جهان» اتفاق می‌افتد.
خانه باید ماوا باشد
هایدگر، فیلسوف آلمانی می‌گوید: «پل‌ها، آشیانه‌های هواپیما، ورزشگاه‌ها و پست‌های برق، همگی ساختمان محسوب می‌شوند اما مأوا نیستند. یک رانندﮤ کامیون، در پشت فرمان خودرواش در بزرگراه، در اقامتگاه خود است، اما او مأوای خود را آن جا نمی‌سازد». اکنون خانه نیز به همین سرنوشت دچار شده است؛ خانه‌هایی که اغلب مالک آن‌ها نیستیم، خانه‌هایی که «فعلا» در آن‌ها می‌گذرانیم تا موقعیتی بهتر بیابیم، خانه‌هایی که در آن‌ها از آزادی کافی برخوردار نیستیم، خانه‌هایی که نمی‌توانیم، نمی‌خواهیم یا نمی‌ارزد که در آن‌ها به «ساختن» دست ببریم، مرتبه‌ای فراتر از اقامتگاه نمی‌یابند. از نظر هایدگر جابه‌جا کردن میز و مشارکت افراد خانه در انجام آن نوعی ساختن است. مسئله گریز دایمی ما از یکی به دیگری است، در عصری که خانه نیز مأوای نهایی و نقطۀ پایانی گریزها نیست.
منبع: ایرنا