چاپ

آریا بانو - ایرنا / وقتی از مردم تهران پرسیدند اولین خواسته شما چیست، همه گفتند« هوای تمیز»، این خواسته به حقی است و دولت‌ها باید برای سلامت مردم هزینه کنند اما آیا اینگونه است؟ وقتی برخی شرکت های خودرو ساز یکسال تولید محصولات با استاندارد یورو 5 را به تعویق انداختند و درخواست تمدید یک سال دیگر را هم کردند آیا می‌توان به این خواسته رسید؟
انسان برای زنده ماندن به مولفه هایی مانند هوا، غذا و آب نیاز دارد که اگر هر کدام از اینها در دسترس نباشد زندگی فرد را با خطر مرگ مواجه می کند، حال سوال اینجاست که انسان در مقابل نبود کدام از این سه مولفه می تواند بیشتر دوام را بیاورد یا به عبارتی کدام یک از دیگری مهمتر است که تحقیقات نشان می دهد هر انسانی بدون هوا سه دقیقه، بدون آب سه روز و بنا بر برخی گزارش ها تا یک هفته زنده می ماند و بدون غذا نیز این زمان متغیر است، مثلا طولانی ترین روزه مهاتما گاندی در میان تمامی روزه‌هایش، 21 روز بدون مصرف ذره‌ای ماده غذایی بوده‌ است اما طولانی ترین اعتصاب غذای تاریخ توسط یک زندانی سیاسی ایرلندی انجام شد که اعتصاب غذای 74 روزه او در سال 1920 به مرگش منتهی شد.
حال می توان فهمید که هوا مهمترین مولفه برای زنده ماندن است اما این روزها ما با هوای شهرهای خود چه می کنیم؟ به ظاهر زندگی در حال پیشرفت و صنعت در حال توسعه است اما دود این پیشرفت های ظاهری دقیقا به چشم ما انسان ها می رود به طوری که آلودگی هوا را برای ما به ارمغان دارد و چند سالی است که آلودگی هوا کلاف سردر گمی شده و کشورهای زیادی از جمله ایران را درگیر کرده است،
عوامل مختلفی مانند صنایع یا همان منابع ثابت و خودروها یا همان منابع متحرک در بروز آن دخیل هستند، از آنجا که ایران صنعتی نیست، سهم صنایع در آلودگی هوای کشور حدود 40 درصد است اما سهم منابع متحرک بیش از 50 درصد است بنابراین خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده جزو متهمان ردیف اول آلودگی هوا هستند.
بنا بر اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، 17 میلیون خودروی شخصی در کشور تردد می‌کنند که از این تعداد 510 هزار خودرو یعنی 3 درصد آنها فرسوده‌اند، همچنین 320 هزار تاکسی است که 160 دستگاه یعنی 50 درصد فرسوده‌اند، دو میلیون وانت تردد می‌کنند که 515 هزار دستگاه آن یعنی 25 درصد فرسوده، 130 هزار اتوبوس و مینی‌بوس که 92 هزار دستگاه یعنی 70 درصد فرسوده، 900 هزار کامیون و کامیونت و کِشنده است که 250 هزار تای آن یعنی 27 درصد فرسوده، 11 میلیون و 500 هزار موتورسیکلت تردد می‌کنند که 10 میلیون یعنی 87 درصد آنها فرسوده‌اند در مجموع 33 میلیون منابع متحرک در کشور تردد می‌کنند که 11میلیون و 500 هزاردستگاه آن یعنی 35 درصد آنها فرسوده‌اند.
این در حالیست که روز به روز نیز بر تعداد خودروها در شهرها به ویژه کلانشهرها اضافه می شود مثلا در تهران سالانه حداقل 200 هزار خودرو اضافه می‌شود در حالی که دیگر توان اکولوژیک شهری مانند تهران سالهاست تمام شده و نتیجه آن انباشت آلایندگی و آلودگی هواست.
مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: وقتی از مردم تهران پرسیدند اولین خواسته شما چیست، همه گفتند« هوای تمیز» این خواسته به حقی است و دولت‌ها و حکومت‌ها باید برای سلامت مردم هزینه کنند اما می بینم گویا برخی سازمان ها به درستی وظیفه خود را انجام نمی دهند و در تلاشند که وظایف خود را به گردن دیگری بیندازند.
وی افزود: ظرفیت اکولوژیک تهران 20 سال پیش تمام شده و دیگر توان پذیرش جمعیت بیشتر، صنایع مختلف و خودروهای زیادتر را ندارد ، کار به جایی رسیده که اگر 3 تا 4 روز هوا در پایتخت ساکن شود آلودگی افزایش می‌یابد، متاسفانه با این وضعیت همچنان در حال تولید خودرو و ورود آن به چرخه مصرف هستیم، سال گذشته 800 هزار خودرو در کشور تولید و 400 هزار دستگاه آن وارد تهران شد، با این شرایط انتظار داریم وضعیت هوا بهتر شود؟ با نگاه آمایش سرزمینی به موضوع، کلانشهرها به ویژه تهران به یک بازنگری دقیق نیاز دارند.
تجریشی تاکید کرد: رفع معضل آلودگی هوا به عزم جدی دولت و ملت نیاز دارد اما به نظر می رسد که در لایه هایی از دستگاه ها این جدیت وجود ندارد، مثلا قانون هوای پاک سبقه قدیمی دارد شاید بیش از 10 سال در مجلس بود و در نهایت در سال 1396 تصویب شد، در حالی که با توجه به اهمیت موضوع باید بسیار زودتر از اینها تصویب و اجرایی می شد.
وی گفت: البته بعد از تصویب و ابلاغ قانون هوای پاک، وضعیت هوا در کلانشهرها تا حدودی بهتر شد به عنوان مثال هوای تهران از ابتدای سال 96 تا 25 اسفند ماه 14 روز پاک، 238 روز قابل قبول، 100 روز ناسالم برای گروه های حساس، هشت روز ناسالم برای تمام گروه ها بودد و روزهای بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، در سال 97، پاک 28 روز، 273 روز قابل قبول، 59 روز ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت و سال 98 در مدت مشابه، 29 روز پاک، 245 روز قابل قبول، 81 روز ناسالم برای گروه های حساس، 5 روز ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت که نشان می دهد هوا رو به بهتر شدن است.
وی درباره وضعیت هوای دیگر کلانشهرها اظهار داشت: اراک در سال 96 ( از ابتدای سال تا 25 اسفندماه ) 21 روز پاک، قابل قبول 276 روز ، ناسالم برای گروه های حساس 59 روز ، ناسالم برای تمام گروه ها 4 روز ، بسیار ناسالم نداشت، خطرناک نداشت، سال 97، پاک 41 روز، قابل قبول 281 روز، ناسالم برای گروه های حساس 46 روز، ناسالم برای تمام گروه ها 1 روز ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت و سال 98، پاک 37 روز، قابل قبول 261 روز، ناسالم برای گروه های حساس 56 روز ، ناسالم برای تمام گروه ها 2 روز ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت.
تجریشی به شرایط شیراز اشاره کرد و گفت: شیراز در سال 96، پاک 118 روز ، 216 روز قابل قبول، 14 روز ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، سال 97، پاک 23 روز، 204 روز قابل قبول، 34 روز ناسالم برای گروه های حساس، 7 روز ناسالم برای تمام گروه ها، 1 روز بسیار ناسالم و روز خطرناک نداشت، سال 98، پاک 105 روز، 198 روز قابل قبول، 43 روز ناسالم برای گروه های حساس، 1 روز ناسالم براتی تمام گروه ها ، بسسارز ناسالم و خطرناک نداشت.
وی ادامه داد: اهواز در سال 96، پاک 2 روز، 98 روز قابل قبول، 164 روز ناسالم برای گروه های حساس، 42 روز ناسالم برای تمام گروه ها، 9 روز بسیار ناسالم و 12 روز خطرناک، سال 97، پاک 6 روز، 192 روز قابل قبول، 130 روز ناسالم برای گروه های حساس، 20 روز ناسالم برای تمام گروه ها، 1 روز بسیار ناسالم و 8 روز خطرناک و سال 98، پاک 6 روز، 189 روز قابل قبول، 127 روز ناسالم برای گروه های حساس، 30 روز ناسالم برای تمام گروه ها، 1 روز بسیار ناسالم و 1 روز خطرناک بود.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: مشهد نیز در سال 96، پاک 15 روز، 260 روز قابل قبول، 84 روز ناسالم برای گروه های حساس، 5 روز ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، سال 97، پاک 42 روز، 256 روز قابل قبول، 40 روز ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت و سال 98، پاک 24 روز، 255 روز قابل قبول، 70 روز ناسالم برای گروه های حساس، 4 روز ناسالم برای تمام گروه ها ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، همچنین تبریز در سال 96، پاک 111 روز، 194 روز قابل قبول، 41 روز ناسالم برای گروه های حساس، 11 روز ناسالم برای تمام گروه ها ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، سال 97، پاک 120 روز، 219 روز قابل قبول، 18 روز ناسالم برای گروه های حساس، 2 روز ناسالم برای تمام گروه ها ، 1 روز بسیار ناسالم و خطرناک نداشت و سال 98 ، پاک 80 روز، 251 روز قابل قبول، 23 روز ناسالم برای گروه های حساس، ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت.
تجریشی ادامه داد: کرج در سال 96، پاک 33 روز، 152 روز قابل قبول، 71 روز ناسالم برای گروه های حساس، 1 روز ناسالم برای تمام گروه ها ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، سال 97، پاک 62 روز، 262 روز قابل قبول، 30 روز ناسالم برای گروه‌های حساس، 4 روز ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت و سال 98، پاک 87 روز، 233 روز قایب قبول، 29 روز ناسالم برای گروه های حساس، 4 روز ناسالم برای تمام گروه ها ، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، اصفهان در سال 96، پاک 11 روز، 269 روز قابل قبول، 75 روز ناسالم برای گروه های حساس، 9 روز ناسالم برای تمام گروه ه ، 1 روز بسیار ناسالم و خطرناک نداشت، سال 97، پاک 53 روز، 264 روز قابل قبول، 35 روز ناسالم برای گروه های حساس ، 8 روز ناسالم برای تمام گروه ها، بسیار ناسالم و خطرناک نداشت و سال 98، پاک 19 روز، 236 روز قابل قبول، 86 روز ناسالم برای گروه های حساس، 8 روز ناسالم برای تمام گروه ها ، 2 روز بسیار ناسالم و خطرناک نداشت.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: شاید بر اساس این آمار آنطور که انتظار می رفت وضعیت هوا بهبود نیافته است اما حداقل بدتر نیز نشده و در همان شرایط باقی مانده است، البته وقتی ایران خودرو و سایپا به هر بهانه ای در صدد به عقب انداختن اجرای قانون هوای پاک مبنی بر تولید خودرو با استاندارد یورو 5 هستند یا اینکه هر سال بر تعداد خودروهای فرسوده اضافه می شود، چگونه می توان انتظار داشت که شرایط هوا بهبود یابد.