چاپ

آریا بانو - باشگاه خبرنگاران / با توجه به شیوع ویروس کرونا مسئولان توصیه اکید کرده اند که از سفر نوروزی پرهیز کنید و در خانه بمانید. چراکه در خانه ماندن به سالم ماندن ما کمک می‌کند تا بتوانیم دوباره در تعطیلات تابستانی با خیال راحت به هر کجای این کره خاکی که بخواهیم سفر کنیم.
حالا ما در اینجا به معرفی یکی از زیبایی‌هایی گردشگری می‌پردازیم که قسمتی از همین کره خاکی را به خود اختصاص داده است. از 55 کیلومتری شهرستان سقز – جاده سقز – سنندج چهار راه چاپان دست چپ (از سقز به سنندج) که می‌گذری ارابه‌ای آهنین‌تان قلعه‌ای به نام (قلعه زیویه) وجود دارد که شما را به 2800 سال پیش به دوران ماد‌ها و ماننا خواهد برد که شاید فقط ما از آن بی‌خبریم.
این قلعه به عنواد نماد قدمت شهرستان سقز در استان کردستان شناخته می‌شود؛ که باستان شناسان و مورخان کشور، قدمت آن را به قرون نهم تا هفتم قبل از میلاد مسیح و دوران حکومت ماد‌ها نسبت می‌دهند.
قلعه زیویه
قلعه زیویه در 1346/4/10 به شماره 762 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که 800 متر طول و 500 متر عرض و 100 الی 140 متر از زمین‌های مجاور خود ارتفاع دارد. طول دژ 450 متر و از شرق به غرب امتداد دارد وعرض آن نزدیک به 118 متر است.
در این دژ تالارها، حیاط، اتاق‌های متعدد، تالار ستوندار، انبار غله، ورودی اصلی و پلکان‌های سنگی با سازه‌های همان دوران وجود دارد که جذابیت آن را برای مخاطب بیشتر می‌کند.
بر اثر عوامل طبیعی همچون باد و باران، بخشی از این تپه ریزش کرد که باعث شد گنجینه‌ای ارزشمند را که درون خود جای داده بود نمایان شود؛ که مربوط به سده هفتم پیش از میلاد و جزو سرزمین ماننا بوده‌ است. این گنجینه در برگیرنده تشت بزرگ مفرغی مزّین به نقوش جنگجویان آشوری است که در نقوش آن عناصری از طلا، نقره و عاج به کار گرفته شده‌است که اشیایی مانند سر عقاب زرین و گردن‌بند‌های طلایی در آن یافت شده است.
تاریخ نخستین کاوش‌های صورت گرفته در این منطقه، به سال 1325 بر می‌گردد که توسط یک باستان شناس یهودی به مدت 8 سال صورت گر فت که در آن حفاری‌هایی در تپه زیویه انجام شد، اما متاسفانه همگی فقط جنبه تجاری داشتند. این باستان شناس با حفاری‌های خود در این منطقه خسارات جبران ناپذیری را به این اثر باستانی وارد کرد چراکه بیش از 80 درصد این قلعه در آن دوران حفاری شد و اکثر آثاری که از دل خاک بیرون آورده شد و به منظور فروش و تجارت به خارج از کشور منتقل شد؛ و از جمله اشیای ارزشمندی که در آن دوران کشف شدند، می‌توان به تابوت برنزی اشاره کرد که درون آن نیز آثار تاریخی بسیاری یافت شدند.
اما اولین حفاری اصولی و علمی در این منطقه در1354 توسط نصرالله معتمدی باستان شناس مطرح ایرانی صورت گرفت؛ که او حفاری هایش را در دو فصل و تا سال 1373 ادامه داد و از سال 1354 تا 1380 طی چند فصل حفاری، مطالعات گسترده‌ای در این منطقه صورت گرفت که منجر به شناخت بهتر وضعیت معماری و تاریخی این محوطه شد. آثار تاریخی ارزشمندی در طی این سال‌ها از قلعه زیویه بدست آمدند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قطعات عاج‌های فیل، که نقوش حیوانی و صحنه‌های شکار اساطیری بر آن‌ها حک شده است، اشاره کرد.
حالا این قلعه تاریخی که جز اثار ارزشمند کشور محسوب می‌شود متاسفانه از دیده مسئولین مربوطه شهرستان دور مانده و توجهی به آن ندارند که اگر به همین روال ادامه یابد شاهد تخریب آن هستیم.