چاپ

آریا بانو - سلامانه: سندروم ساختمان بیمار شرایطی است که برای برخی افراد هنگام ورود به ساختمان ایجاد می‌شود. پژوهشگران میزان شیوع علائم این سندروم را در میان دانش آموزان و معلمان بابلی بررسی کرده‌اند.
به گزارش سلامانه، سندروم ساختمان بیمار باعث بروز یک سری علائم تحریکی و ذهنی می‌شود که با ورود به ساختمان در عرض چند دقیقه و ساعت ایجاد و معمولا با خروج از ساختمان برطرف می‌شود، البته در بعضی موارد این علائم حتی با خروج از ساختمان در اشخاص وجود دارد. محققان در پژوهشی با عنوان "بررسی شیوع سندروم ساختمان بیمار در دانش‌آموزان و معلمان مدارس راهنمایی شهرستان بابل در سال 1396" این موضوع را بررسی کرده‌اند.
در این پژوهش آمده است:« علل خاصی را نمی‌توان برای بروز این حالت به طور قطعی برشمرد؛ اما تحقیقات مختلف نشان دادند که این علائم و نشانه‌ها در ساختمان‌هایی که برای حفظ انرژی از سیستم تهویه بسته یا مرکزی به همراه عدم تعبیه پنجره استفاده می‌کنند، شایع‌تر است.»
نویسندگان این مقاله می‌گویند:« علائم این بیماری در دو گروه علائم تنفسی و سیستم عصبی مرکزی، شامل سردرد، تحریک گلو و بینی و چشم، سرفه‌های خشک و خارش‌دار، احساس سبکی سر، تهوع و اختلال در تمرکز حواس و احساس بوی نامطبوع در محیط بسته است.»
در بخش دیگری از این پژوهش که توسط احمد زارعی، عبدالایمان عموئی، زهرا آقالری، مجتبی افشارنیا، مهدی قاسمی و زهرا گرایلی از دانشگاه‌های علوم پزشکی بابل و گناباد انجام شده، آمده است:« مطالعه مقطعی و توصیفی- تحلیلی حاضر در زمستان 1396 بین دانش‌آموزان و معلمان مدارس راهنمایی شهرستان بابل انجام شد. از مجموع 36 مدرسه راهنمایی در شهر و 115 مدرسه راهنمایی در مناطق روستایی شهرستان بابل، 10 درصد از مدارس در هر دو منطقه شهری و روستایی یعنی به ترتیب چهار و 11 مدرسه با استفاده از نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند.»
زارعی و همکارانش می‌گویند:« تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان انجام شد. با توجه به تعداد دانش‌آموزان راهنمایی در مدارس شهری مورد مطالعه از مجموع 145 دانش‌آموز، حجم نمونه 103 نفر تعیین شد که در نهایت فقط 65 دانش‌آموز همکاری کردند. همچنین در مدارس راهنمایی روستایی با توجه به مجموع تعداد دانش‌آموزان که 207 دانش‌آموز بود، حجم نمونه 127 نفر تعیین شد که در نهایت فقط 85 دانش‌آموز همکاری کردند.»
محققان پرسشنامه‌ی استانداردی درباره‌ی علائم سندروم ساختمان بیمار در اختیار دانش‌آموزان و معلمان قرار دادند و آن‌ها نظرات خود را پیرامون علائم در قالب گزینه‌های «اغلب»، «گاهی اوقات» و «هرگز» بیان کردند. علائمی در دسته «اغلب» قرار گرفتند که بیش از سه بار در هفته تکرار شدند و علائمی که یک یا دو بار در هفته اتفاق افتادند، در گزینه« گاهی اوقات» قرار گرفتند.
براساس فراوانی سندروم ساختمان بیمار، دانش‌آموزان و معلمان به چهار گروه تقسیم شدند. گروه اول «فاقد هرگونه علائم» گروه دوم دانش‌آموزان و معلمانی که بین یک تا چهار نشانه را داشتند، «افراد با علائم خفیف» بودند و گروه سوم دانش‌آموزان و معلمانی که بین پنج تا 9 نشانه را داشتند، افراد با علائم متوسط و گروه چهارم دانش‌آموزان و معلمانی که بیشتر از 10 نشانه را داشتند در دسته افراد با «علائم شدید» طبقه‌بندی شدند.
در این مقاله آمده است:« مطالعه حاضر نشان داد از 150 دانش‌آموز مورد بررسی 66.7 درصد و از 95 معلم 67.3 درصد علائم سندروم ساختمان بیمار را داشتند. بیشترین تعداد دانش‌آموزان و معلمان به ترتیب با فراوانی 41.3 درصد و 54.7 درصد در دسته افراد با علائم خفیف قرار گرفتند.»
پژوهشگران در بخش دیگری از این مطالعه می‌گویند:« از آن جا که علائم سندروم ساختمان بیمار با بعضی ریسک فاکتورها ارتباط داشت و با شرایط فیزیکی محیط کلاس و مدرسه نیز در ارتباط است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود با نظارت اداره آموزش و پرورش و مسئولین مدارس و از طریق همکاری با کارشناسان بهداشت محیط حداقل سالی یک بار وضعیت بهداشت محیط مدارس از نظر تمام جنبه‌های بهداشت ساختمان بررسی شود و در صورت مغایرت با استانداردها ملی و بین‌المللی گزارش شود تا مشکلات بهداشتی مدارس برطرف شود.»
این پژوهش در دومین شماره‌ جلد هشتم نشریه بهداشت و توسعه منتشر شده است.