چاپ

آریا بانو - تابناک / اساساً چرا باید هر شبکه تلویزیون کشورمان، یک ویژه برنامه داشته باشد که بخش اعظمی از این ویژه برنامه‌ها شبیه به هم باشند؟ چرا تلویزیون علاوه بر رقابت با شبکه‌های ماهواره‌های فارسی زبان، باید با خودش نیز رقابت داشته باشد و هر شبکه‌، یک برنامه تحویل سال پخش کند؟
شصت روز دیگر وقت پخش برنامه‌های تحویل سال فرامی‌رسد و چه بسا برخی شبکه‌های تلویزیونی از چند روز زودتر به استقبال تحویل سال بروند و پخش ویژه برنامه‌هایشان را آغاز کنند. در این شرایط طبیعتاً باید برنامه‌های رسانه ملی برای آغاز سال نو مشخص شده بود؛ اما به جز فصل تازه سریال پایتخت، هیچ محصول مهمی برای نوروز معرفی نشده و احتمالاً برنامه‌هایی نظیر دورهمی مهران مدیری یا خندوانه، مجموعه‌ای ویژه برنامه برای نوروز خواهند داشت.
این در حالی است که بر اساس سوابق می‌توان پیش بینی کرد که رقبای فارسی‌زبان تلویزیون ایران، مجموعه گسترده‌ای از تولیدات را برای ربودن مخاطب ایرانی عرضه می‌کنند؛ رویکردی که کار مدیران و برنامه سازان رسانه ملی را دشوارتر از قبل می‌نماید. این دشواری به صورت ویژه در برنامه‌های تحویل سال نمود می‌یابد. همان گونه که پیش از این نیز در گزارش‌هایی در «تابناک» اشاره شد، رویه تلویزیون در نوروز، تولید موازی برنامه های تحویل سال برای شبکه های مختلف ملی بوده و در سال‌های پیشین با تغییر هر کانال، با برنامه هایی مواجه می شدیم که به لحاظ بنیانی، تفاوت آنچنان عمیقی نداشتند.
تمامی شبکه ها، مجموعه‌ای از مهمانان از جمله بازیگران، خواننده ها و چهره‌های دارای توانمندی ظاهراً خاص را نوبتی در استودیو می آوردند که یکسری حرف های مناسبتی را تکرار می‌کردند. بدین ترتیب مخاطب ایرانی با مجموعه ای از برنامه های متوسط داخلی مواجه بود که باید یا یکی از آنها را انتخاب می کرد و یا کنترل ماهواره را به دست می گرفت و سراغ شبکه های ماهواره ای فارسی زبان می رفت. با وجود مهمانان متعددی که در این برنامه حضور یافتند، برنامه های منحصر به فردی را در این ویژه برنامه شاهد نبودیم که تماشاگر را از به دست گرفتن کنترل برای عوض کردن کانال منصرف سازد.
در سال‌های پیشین، شبکه های ماهواره‌ای فارسی زبان که مشخص بود برای چند ساعت برنامه تحویل سال سرمایه گذاری بسیار کلانی (شاید معادل 5 تا 10 درصد بودجه سالیانه شان) کرده بودند، با توجه به آنکه خط قرمزهای معمول تلویزیون کشورمان را نداشتند، از هر ابزاری برای جذب مخاطب داخلی که مخیر به انتخاب میان شبکه های داخلی و شبکه‌های ماهواره ای بود، استفاده کردند و البته آماری در دسترس نیست که میزان موفقیتشان را نشان دهد.
به تعبیر دیگر مشکل اصلی ویژه برنامه شبکه سه که در سایر شبکه ها پررنگ تر بود، نبود یک استراتژی برای برنامه و تولید محتوای «با کیفیت» و «متفاوت» برای لحظه تحویل سال طی یک دوره چند ماهه است. اینکه همان مهمان های سال گذشته، بخش اعظمی از مهمانان سال نو را در تلویزیون تشکیل دهند و «ایده های تازه» برای درگیر کردن تماشاگر در ساعات تحویل سال ارائه نشود، نشانه عدم برخورداری این برنامه ها از تیم ایده پردازی و تولید قوی است که ماه ها پیش از شروع پخش برنامه، تولیدشان را برای چند ساعت تحویل سال آغاز کرده باشند.
بدون تردید، هر شبکه تلویزیونی منحصراً بودجه ای به اندازه من وتو یا بی بی سی فارسی یا ایران اینترنشنال ندارد و به همین دلیل، توان تولید بر اساس استراتژی فوق الاشاره را ندارد؛ اما اساساً چرا باید هر شبکه تلویزیون کشورمان یک ویژه برنامه داشته باشد که بخش اعظمی از آنها شبیه هم باشند؟ چرا تلویزیون علاوه بر رقابت با شبکه های ماهواره های فارسی زبان، باید با خودش نیز رقابت و هر شبکه ای یک برنامه تحویل سال پخش کند؟
در سال های گذشته، این پیشنهاد بارها مطرح شد و اکنون نیز باید این پیشنهاد را تکرار کرد که بهتر است، تلویزیون به جای پخش ویژه برنامه های متعدد به شمار شبکه های تلویزیون، یک یا دو ویژه برنامه در یک یا دو شبکه روی آنتن ببرد و کل اعتبارات برای ویژه برنامه های نوروزی در این یک یا دو برنامه متمرکز شود. مردم در لحظه تحویل سال، تنها می توانند یک ویژه برنامه را نگاه کنند و حداکثر، برای تنوع ویژه برنامه دوم را می بینند. بدین ترتیب، این مخاطب در لحظه تحویل سال، تماشای این یک یا دو ویژه برنامه داخلی را ترجیح خواهد داد. آیا این تدبیر در سال های آینده لحاظ می شود؟ بعید به نظر می رسد؛ اما امیدواریم!