چاپ

آریا بانو - سلامانه: آیا اصلا امکان این وجود دارد که همچنان پس از گذشت 5، 10 و حتی 20 سال، عاشق کسی باشیم؟!
مطالعه‌ای که اخیرا در مجله علوم اعصاب شناختی، اجتماعی و عاطفی منتشر شده برای اولین بار بررسی کرده که کدام یک از مناطق مغز با عشق رومانتیک طولانی مدت مرتبط‌‌اند.
عشق رومانتیک شدید شامل مشخصاتی چون
1. میل به اتحاد و یکی شدن
2. توجه متمرکز
3. افزایش انرژی به هنگام حضور در کنار پارتنر
4. انگیزه برای انجام کارهایی که پارتنر را خوشحال می کند.
5. جذابیت جنسی و فکر کردن در مورد پارتنر به هنگام جدایی است.
هدف مطالعه بررسی چگونگی فعالیت مغز در افراد متاهلی بود که برای سال‌ها عشق شدیدی داشته اند در مقایسه با فعالیت مغز افرادی که جدیدا در دام عشق رومانتیک افتاده‌اند. برای بررسی فعالیت نواحی مغز افراد، عکس معشوق، یک دوست نزدیک و یک فرد کمتر آشنا داده شد. فعالیت مغز افراد در حین دیدن این عکس‌ها در مقایسه با فعالیت مغز افرادی که دیوانه‌وار عاشق بودند در حین دیده تصویر معشوق شان مورد مقایسه قرار گرفت.
محققان اسکن‌های مغزی افراد متاهل را با اسکن افرادی که اخیرا عاشق شده‌اند مقایسه کرده‌اند. تعجب آور است که نتایج نشانگر فعالیت مشابه در نواحی مغزی مشخص برای هر دو زوج متاهل با رابطه طولانی مدت و زوجی است که اخیرا عاشق شده‌اند. این مناطق مغزی خاص می‌تواند نشانه‌ای برای این باشد که چرا بعضی از زوجین دیوانه‌وار سال‌ها، دهه‌ها و تا به آخر عاشق می‌مانند.
بیانسا آکودو و آرتور آرون مدیر دپارتمان روانشناسی دانشگاه استونی بوک به همراه گروهی از محققان، از عکس‌برداری مغناطیسی مغز برای اسکن مغز افراد متاهل خوشبخت و خوشحالی (10 زن و 7 مرد) که عشق شدید رومانتیکی را نسبت به زوج‌شان بعد از بطور میانگین 21 سال گزارش کردند، استفاده کردند.
هم چنین فعالیت عصبی شرکت کنندگانی که عشق رومانتیک بلندمدتی را گزارش کرده بودند بر اساس پرسشنامه‌هایی که اشتیاق، وسواس، نزدیکی، دوستی، بخشی از خود ساختن شریک و تعدد رابطه جنسی مورد اندازه گیری قرار گرفت. محققان دریافتند که یک ناحیه مغزی تحت عنوان تگمنتال تحتانی در آنها فعال است. این ناحیه یک منطقه مربوط به سیستم پاداش مغز و دوپامین است و در مغز افرادی که در مرحله اولیه ی عشق رومانتیک بودند نیز فعالیت بالایی داشت. دیوانه وار عاشق شدن می‌تواند پایدار شود
نتایج مطالعه نشان می‌دهد احساس اشتیاق شدید در روابط طولانی مدت می‌تواند به طول بیانجامد. در واقع مشابهت زیادی بین افرادی که دیوانه‌وار عاشق شده بودند و افرادی که سال‌ها در یک رابطه عاشقانه بودند وجود داشت. در این مطالعه، تگمنتال تحتانی زمان نشان دادن چهره ی پارتنر طولانی مدت فعالیت بیشتری را نشان داد، در مقایسه با دیدن تصویر دوستی نزدیک یا چهره افراد دیگر
این بدان معناست که این ناحیه برای عشق رومانتیک فعال است. جالب است که این ناحیه به ویژه در گروه زوج های طولانی مدت که به ویژه در مقیاس های عشق رومانتیک و صمیمیت نمره بالاتری دریافت کرده بودند فعالیت بیشتری داشت. مطالعات قبلی نشان داده که تگمنتال پشتی یا نواحی دیگر غنی از دوپامین در پاسخ به پاداش هایی چون غذا، پول، کوکائین، و الکل درگیرند. علاوه بر این مطالعات نقش تگمنتال تحتانی را در انگیزه، تقویت یادگیری، و تصمیم گیری نشان داده است. این پژوهش پیشنهاد می کند که تگمنتال تحتانی برای حفظ روابط طولانی مدت مهم است و عشق رومانتیک شدید که در مراحل اولیه عاشق شدن دیده می-شود می تواند در روابط طولانی مدت با درگیر ساختن سیستم های پاداشی و انگیزشی مغز پایدار بماند.
نتایج یافته های جذاب دیگری را آشکار ساخته و کلیدهایی را برای حفظ عشق رومانتیک روشن می سازد.
تعدد رابطه جنسی
یکی از سوالات رایجی که زوجین می پرسند این است که آیا تعدد رابطه جنسی و علاقه می‌تواند در روابط طولانی مدت ماندگار شود. پاسخ ما به این سوال مثبت است. مشارکت کنندگان در عشق رومانتیک طولانی مدت تعدد رابطه جنسی بالایی را گزارش کردند و تعدد بالاتر رابطه جنسی با فعالیت بالای ناحیه مغزی خاصی رابطه داشت. ناحیه ی بسیار جنسی که در سمت چپ هیپوکامپ خلفی است. علاوه بر این نتایج نشان می دهد که شرکت کنندگان با رابطه و عشق طولانی مدت، که نمرات بالایی در مقیاس های اندازه‌گیری اشتیاق بدست آورده بودند، فعالیت بالاتری را در هیپوکامپ خلفی نشان دادند.
مطالعات قبلی فعالیت نورونی را در هیپوکامپ تحتانی زوجینی که اخیرا و به شکلی دیوانه وار در دام عشق رومانتیک افتاده اند نشان داده است. نتایج ثابت می کند که احساس شدت، اشتیاق، و میل جنسی که به طور معمول در مراحل اول عشق دیده می شود، می تواند به عشقی طولانی مدت نیز اشاعه یابد و حفظ شود. برای فهم چگونگی و چرایی این امکان، بایستی در آغاز نقش ناحیه هیپوکامپ تحتانی را بفهمیم. این کار اندکی پیچیده است زیرا دانش ما در مورد این ناحیه مغزی اسرارآمیز اندک است.
بعضی از مطالعات فعالیت هیپوکامپ تحتانی را با گرسنگی و میل به غذا، و فعالیت بالاتر نورونی در افراد چاق مرتبط دانسته است. مطالعات دیگر نشان داده که ضایعات در هیپوکامپ جوندگان توانایی تمایز احساس گرسنگی از پر بودن را از بین می برد. ما می دانیم که هیپوکامپ نقش بسیار مهمی در حافظه دارد. پس احتمالا این ناحیه برای یادآوری محرک های تداعی کننده پاداش مهم است. ازآنجاکه هیپوکامپ تحتانی با احساس میل و احساس اشباع مرتبط است، این ناحیه مغزی می تواند نقشی کلیدی در فهم این مسئله ایفا کند که زوجین در روابط طولانی مدت چگونه همچنان مشتاق اند و به یکدیگر میل جنسی دارند.
نزدیکی و اتحاد
عشق رومانتیک طولانی مدت مناطق مغزی غنی از دوپامین را فعال می سازد. فعالیت و نیروگیری مجدد این سیستم دوپامینی، که پاداش و انگیزه را کنترل می کند، نشان می دهد که عشق رومانتیک میل و انگیزه یکی شدن و اتحاد با یکدیگر است.
علاوه بر این، در طول عشق رومانتیک طولانی مدت فعالیت استریاتوم پشتی در کنترل شناختی و حرکتی، نشان می دهد که عشق رومانتیک یک رفتار هدفمند است. ازآنجاکه عشق رومانتیک میل به اتحاد و یکی شدن با دیگری است، رفتارهایی مانند نیاز به نزدیکی به پارتنر یا انجام کارهایی برای خوشحال کردن او، انجام می شوند تا این نزدیکی و اتحاد حفظ شود.
اغلب صمیمیت با پارتنر با مقیاس بخشی از خود ساختن دیگری اندازه گیری می شود. در این مطالعه، نمرات این مقیاس در شرکت کنندگان، ارتباط مثبتی با مناطقی از مغز داشت که در پردازش بخشی از خود ساختن نقش داشتند. این بدین معناست که غالبا صمیمیت و اتحاد با دیگری غالبا با دربرداشتن آن شخص در مفهوم ما از خودمان مرتبط است.
دلبستگی
نتایج مطالعه یافته های جذابی را در زمینه ی دلبستگی جرقه زد. اسکن مغزی شرکت کنندگان نشان داد که مناطق مغزی مشابهی که برای عشق رومانتیک طولانی مدت فعالند در دلبستگی مادرانه نیز نقش دارند. این نواحی مغزی، مانند تالاموس و جسم سیاه، تراکم بالایی از گیرنده های وازوپرسین و اوکسی توسین دارند. گیرنده های اوکسی توسین و وازوپرسین در تنظیم رفتار اجتماعی، تک همسری و رابطه نقش دارند.
احساس امنیت و اطمینان
یافته ی جالب دیگری که در این پژوهش حاصل شد ارتباط تنظیم درد و استرس با عشق رومانتیک است. مطالعه نشان می دهد که نواحی خاص مغز، مانند هسته های رافه پشتی، در عشق رومانتیک شدید فعالند. رافه ی پشتی در پاسخ بدن به درد و استرس نیز درگیر است. پژوهش های پیشین نشان داده که هدف سیستم دلبستگی، احساس امنیت است. پژوهش ها نشان می دهد که ارتباط و تداعی یک ابژه و موضوع دلبستگی، درد و استرس را کاهش می دهد.
اگرچه ممکن است هنوز از شناخت راز دیوانه وار عاشق ماندن دور باشیم، اما با خواندن این متن حداقل یک قدم به آن نزدیکتر شده ایم. و، تنها شناخت این مسئله که عشق شدید، دیوانه وار و مشتاقانه بعد از گذشت سالها و سالها همچنان ممکن است، به میزان زیادی تشویق کننده ماست برای آنکه دوست بداریم، عشق بورزیم و زندگی کنیم.