چاپ

آریا بانو - سلامانه / در یک رژیم غذایی درست باید به اندازه و تعادل از تمامی گروه‌های غذایی گنجانده شود.‌‌ یکی از گروه‌های مهم که معمولا نادیده گرفته‌ می‌شود گروه سبزی‌هاست. مقدار توصیه شده روزانه سبزی‌ها ٥-٣ واحد ‌است که بر حسب سن و نیاز فرد در برنامه روزانه گنجانده‌ می‌شود و این مقدار نقش مهمی در حفظ سلامتی و عملکرد طبیعی بدن ایفا می‌‌کند.
همان‌گونه که در تنظیم برنامه غذایی به تنوع و تعادل اهمیت داده می‌شود در هر زیرگروه هم رعایت تنوع و تعادل حائز اهمیت است. مثلا در گروه‌ سبزی‌ها‌ باید از سبزی‌های متنوع و مختلف استفاده کنیم تا هم طعم‌های بهتر و متنوع‌تری در غذاهای خود تجربه کنیم هم عطر بهتری به غذاها ببخشیم و ویتامین‌ها و املاح کامل‌تری را دریافت کنیم و منبع دریافت ریزمغذی‌ها و فیبر غنی‌تری داشته باشیم.
بخش وسیعی از گروه‌ سبزی‌های‌ مصرفی ما را ریشه‌های گیاهی تشکیل می‌دهند. پیاز، سیر، سیب زمینی، ترب، پیازچه، شلغم، زنجبیل، کاسنی و چغندر بخشی از پرمصرف‌ترین سبزی‌ها در غذای روزانه ما هستند و هرکدام خواص منحصر به فرد خود را دارند.
در این بخش سعی شده به‌صورت خلاصه به برترین خواص گروهی از سبزیجات که اصطلاحا به آنها ریشه‌ می‌گوییم اشاره شود.‌
پیاز
پیاز یکی از معروف‌ترین ریشه‌هایی است که بیشترین استفاده روزمره را در غذاهای خود به صورت پخته و خام از آن داریم. این گیاه از قدیمی‌ترین سبزی‌های خوراکی است که آب زیاد داشته و حاوی ویتامین‌های گروه B و ویتامین C و پتاسیم، فلورید، کلسیم، آهن و منیزیم ‌است.
پیاز خام با افزایش ترشح اسیدکلریدریک سبب فعالیت بیشتر معده‌ می‌شود و اگر دچار ناراحتی معده باشید مصرف آن باعث سوزش و درد در معده‌ می‌شود. برعکس پیاز پخته ترشحات دستگاه هاضمه را منظم کرده اشتها را زیاد و دل درد و نفخ معده را درمان می‌کند. پیاز باکتری‌کش است و مصرف آن‌ می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک کننده باشد.
پیازچه
پیازچه‌‌ها علاوه بر طعم و رایحه مطبوعی که به غذا‌‌ها می‌بخشند خواص زیادی دارند. خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالای پیازچه‌ها اثرات ضد التهابی دارد. در ضمن این دسته از سبزیجات علاوه بر دارا بودن پتاسیم، منبع غنی ویتامین C نیز هستند. پیازچه را خام یا پخته هم از قسمت سفید و هم سبز‌ می‌توان مصرف کرد و خواص بیشماری دارد که از آن جمله‌ می‌توان به کاهش قند خون، کاهش کلسترول خون بالا، کاهش فشار خون بالا، کاهش خطر پیشرفت سرطان کولون و دیگر سرطان‌ها و کاهش التهاب اشاره کرد.
زنجبیل
زنجبیل با طبع گرم و مزه تند علاوه بر خواص و املاحی که دارد در درمان‌های التهابی و روماتوئیدی اهمیت فراوان دارد به گونه‌ای که دم کرده آن کمک بسیاری به کاهش التهابات و کاهش درد‌های ناشی از روماتیسم می‌کند. همچنین می‌توان آن را به عنوان طعم‌دهنده به غذاهای مختلف اضافه کرد و عطر آن را به عنوان چاشنی به کار برد.
ریشه باباآدم
ریشه باباآدم یا گیاه گوبو که البته در غذاهای ژاپنی مصرف می‌شود و در کشور ما به صورت جوشانده در طب‌ سنتی تجویز می‌شود گیاهی است با خواص فراوان و ویتامین‌های گروهB، C، E، K و املاح کلسیم منگنز پتاسیم فسفر و روی که در درمان روماتیسم، ناراحتی‌های معده، گلودرد، سرفه و آبسه به کار می‌‌رود.
سیر
سیر سرشار از فولیک‌اسید و ویتامین C کلسیم، آهن، منیزیم و پتاسیم و مقدار کمی روی است. سیر یک آنتی‌بیوتیک طبیعی و ضدقارچ است. سیستم ایمنی را تقویت‌ می‌کند و به عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی عفونت‌های تنفسی را درمان‌ می‌‌کند.
ترب
ترب‌‌ها غنی از فیبر و کربوهیدرات و عناصری مانند پتاسیم، کلسیم، آهن و منیزیم و ویتامین‌های گروه B مانندB1،B2 ،B3 ،B6 ، B9 وC هستند.
سیب‌زمینی
سیب‌زمینی علاوه بر مزه خوبی که دارد‌ می‌تواند انرژی روزانه ما را تامین کند. سیب‌زمینی نوعی کربوهیدرات محسوب‌ می‌شود و باید در طول روز به حد متعادل مصرف شود تا مانع از چاقی شود.
چغندر
چغندر گیاهی با ریشه غده‌ای شکل سرشار از قند ساکارز و برگ‌های پهن و درشت است که مواد غذایی در ریشه آن موجود است و کاربرد خوراکی و دارویی دارد و حتی‌ می‌توان از آن الکل گرفت. همچنین در تهیه قند کاربرد فراوان دارد. شکل پخته آن به صورت لبو شناخته شده است. ساکارز فراوان این ریشه باعث شده است شاخص گلایسمی مناسبی برای افراد دیابتی نداشته باشد. درضمن چغندر یا همان لبو اشتهاآور و آرام‌بخش بوده و معده را تقویت‌ می‌‌کند.
هویج
هویج یک غده خوراکی محسوب‌ می‌شود که به صورت خام و پخته مصرف‌ می‌شود. رنگ نارنجی آن‌‌ به خاطر بتاکاروتن فراوان است و منبع فیبر خوراکی محسوب شده و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌‌ها و مواد معدنی است. هویج دارای ویتامین‌های A،B و Cاست و باید توجه داشت که خاصیت آنتی‌اکسیدانی هویج پخته بیشتر از هویج خام است. در بیماران دیابتی مصرف هویج خام در رژیم غذایی بلامانع است اما هویج پخته به جهت تغییر شاخص گلایسمی مناسب برای مصرف زیاد نیست به همین دلیل باید به مقدار مصرف آن توجه داشت .