چاپ

آریا بانو - خراسان / دختری 10 ساله‌ام و برادری هشت ساله دارم. من و برادرم اصلا نمی‌توانیم باهم کنار بیاییم. مدام با هم دعوا می‌کنیم و به یکدیگر فحش می‌دهیم. چگونه می‌توانیم با هم خوب باشیم؟
دعوای خواهر و برادری از زمان قدیم وجود داشته، حالا هم هست و در آینده هم وجود خواهدداشت. اما سرچشمه این دعوای بی‌پایان کجاست؟ زمانی که بچه اول خانواده به دنیا می‌آید، تمام توجه پدر و مادر به سمت اوست. این توجه تا سال‌ها ادامه دارد مگر این‌که سروکله بچه دوم خانواده پیدا شود. خب می‎شود تصور کرد که بعد از این چه اتفاقی می‎افتد؛ تازه‎وارد به‎طور طبیعی همه توجه‎ها را به خودش معطوف می‎کند. این موقعیت می‎تواند به‎خودیِ خود عصبانی‎کننده باشد چون امپراتوریِ فرزند اول طبق نظر خودش از او ربوده شده و به فرد جدیدی داده شده‌است. در این بین اگر این فاصله سنی کمتر باشد، این جنگ و جدال‌ها بیشتر می‌شود چراکه فرزند اول فکر می‌کند حقوق طبیعی او درنظر گرفته نمی‌شود و زمانی بر این زخم نمک پاشیده می‌شود که والدین خودشان را وسط دعوا بیندازند. یعنی وقتی بحث و جدالی بین خواهر و برادر درمی‎گیرد، والدین سریع وارد عمل شوند و به فرزند اول بگویند «تو که بزرگ شدی. تو از حقت کوتاه بیا!» یا «این بچه است و نمی‌فهمه. تو که می‌فهمی دست بردار» یا حتی مستقیم‌تر از این حرف‌ها بیایند وسط دعوا و بچه دوم را از میدان جنگ نجات بدهند. نیت آن‎ها خاتمه دادن به جنگ است اما اتفاقی که عملا می‎افتد، تأیید شدنِ ذهنیتِ بچه اول است؛ «من واقعا تنهام و باید تا جایی که جان در بدن دارم با برادر/خواهر کوچک ترم بجنگم».
خب حالا چه کار کنیم؟
من نمی‌گویم آتش‌بس اعلام کنید بلکه می‌گویم بهتر است این خشم‎ها را دید و به آن‌ها اعتبار بخشید. گاهی کوچک‎ترها واقعا روی مخ‌مان می‌روند و حق داریم که ناراحت شویم اما با گفت‎وگو و قرارومدارهایی که بین خودمان و برادرمان می‌گذاریم، می‎توانیم این دعواها را کمتر کنیم. مثلا اگر از کارهای همدیگر عصبانی می‌شویم، قرار بگذاریم به جای فحش دادن از موقعیت عصبانی‌کننده حرف بزنیم، اگر والدین به قصد پادرمیانی وارد شدند، از آن‎ها مودبانه بخواهیم کنار بایستند تا خودمان مسئله را حل کنیم. موقعیت‎هایی را که باعث دعوا می‎شوند، مدیریت کنیم؛ مثلا اگر وسایل مشترکی داریم، می‎توانیم قرار بگذاریم که از آن‎ها به‌صورت نوبتی استفاده کنیم. درنهایت این‌که تمام این «ظاهرا» جنگ و جدال‎ها برای این است که راهی پیدا شود تا بتوانیم با خواهر و برادر کوچک‎ترمان صلح کنیم.
نویسنده : شادی شایان | کارشناس ارشد روان‎شناسی بالینی