چاپ

آریا بانو - ولادیمیر پلاتونوویچ لیاخوف هفتمین فرمانده روسی بریگاد قزاق ایران بود که مجلس شورای ملی را به دستور محمدعلی شاه قاجار به توپ بست.

به گزارش خبر فوری ، دیروز در اجتماع عظیم مردم تهران علیه اغتشاشات اخیر، روی پلاکارد دست‌نویسی در تجمع دیروز میدان انقلاب تهران نوشته شده بود: «لیاخوف کجایی؟!»
بعد از این بسیاری پرسیدند که "لیاخوف" کیست و چه کرد؟
ولادیمیر پلاتونوویچ لیاخوف ‏(1869 - 1919)، هفتمین فرمانده روسی بریگاد قزاق ایران بود که مجلس شورای ملی را به دستور محمدعلی شاه قاجار به توپ بست. در این گزارش سعی داریم توضیحی اجمالی در رابطه با این افسر روس بدهیم.

لیاخوف؛ فرمانده‌ای که حتی از ایرانی‌‌ها نیز فرمان نگرفت
لیاخوف، افسر ارتش روسیه، از طرف دربار تزار به ایران اعزام شد و در زمان سلطنت محمدعلی شاه قاجار، فرماندهی بریگاد مرکزی قوای قزاق را برعهده گرفت. کلنل لیاخوف در مقابل وزیر جنگ و هیچ یک از مقامات وقت ایران برای خود مسئولیتی قائل نبود و مستقیماً از پترزبورگ کسب تکلیف می‌کرد. وی در 22 جمادی‌الاول سال 1326 ق، از طرف محمدعلی شاه قاجار به سمت فرماندار نظامی تهران منصوب شد و در 23 جمادی‌الاول به دستور شاه و توصیه سرگئی شاپشال که در خدمت محمدعلی شاه قاجار بود و گارتوریک وزیر مختار روسیه در ایران، مجلس شورای ملی را به توپ بست.
بر اثر این واقعه جمعی از نمایندگان مجلس را متفرق ساخت و عده‌ای را کشت و قوای قزاق وارد مجلس شدند و دست به تخریب و غارت زدند. بعد از این آشوب سازی مهلک، کلنل لیاخوف از طرف محمدعلی شاه قاجار مورد قدردانی قرار گرفت.

عاقبت لیاخوف بعد از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان چه شد؟
لیاخوف تا روز اول رجب سال 1327ق در خدمت محمدعلی شاه بود، ولی پس از فتح تهران توسط مجاهدان، تسلیم اردوی مشروطه‌خواهان شد و از طرف علیقلی خان سردار اسعد و محمدولی خان سپهسالار تنکابنی فاتحان مشروطه‌خواه تهران، تحت حفاظت یوسف خان امیرمجاهد قرار گرفت تا مورد حمله مشروطه‌خواهان واقع نشود.
داستان گرفتار شدن و آزادی او هم جالب است. آزادیخواهان و مشروطه طلبان شب سه شنبه (24 جمادى الاخر سال 1327) وارد تهران شدند و محمد على شاه پس از 3 روز مقاومت روز جمعه بیست و هفتم براى اینکه به چنگ آزادیخواهان نیفتد به سفارت روس پناهنده شد. لیاخوف روسى فرمانده قزاقان که این را شنید به حضور سپهدار و سردار اسعد رسید و شمشیر خود را از کمر باز کرده بعنوان تسلیم در مقابل آنان بر زمین نهاد. سردار اسعد مجددا شمشیر را بر کمر او بست و گفت : او وظیفه سربازى خود را عمل کرده و ایرادى بر وى نخواهد بود ! بدین ترتیب لیاخوف پس از جنایت خود بدین سادگی جان سالم به در برد .

با این حال، خونهای نا به حق لیاخوف دامن او را گرفت. لیاخوف سوم رجب سال 1327ق استعفای خود را تسلیم سپهسالار وزیر جنگ کرد و به پطرزبورگ رفت. در سال 1917 میلادی (1326ق) که انقلاب روسیه پدید آمد به ژنرال نیکین یکی از افسران سلطنت طلب و طرفدار خاندان رومانوف پیوست. بعد از سقوط تزار و سلطنت روسیه به منطقه باتوم گریخت و در آنجا توسط سه گرجی کشته شد.