چاپ

آریا بانو - ایسنا/گیلان شاعر و پژوهشگر ادبیات با بیان اینکه زنان بزرگ تاریخ همیشه در ادبیات فارسی حضور داشته‌اند، خاطرنشان کرد: شعر انقلاب که شعری متعهد و شیعی است از بانوان بزرگ دین به ویژه از زنان بزرگ شیعه بهره جسته است.

اسماعیل محمدپور در نشست «نقش زن در ادبیات پایداری» که از سوی معاونت فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی گیلان و با همکاری مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان برگزار شد، به تبیین سیمای زن در شعر فارسی پرداخت و اظهار کرد: در ادبیات فارسی سه نگرش مختلف تحت عناوین زیباخواهانه، منفی و آرمانی به زن وجود دارد که الزاما در تناقض با یکدیگر نیست.
وی ادامه داد: اگرچه واژه «زن» در آثار سعدی، حافظ، فردوسی، عطار و سنایی اشتراک لفظی دارد، اما نوع تلقی و حضور و بازتاب جلوه‌های آن بسیار متفاوت است. در واقع در جهان عرفانی و حوزه نگرش عارفان اصلا وجود فیزیکی زن واقعیت ندارد، بلکه بیشتر ساخته ذهن و زمان شاعر است.
این شاعر و پژوهشگر ادبیات با بیان اینکه زن در شعر فردوسی ایفای نقش تاریخی دارد، تصریح کرد: این در حالی است که زن در شعر حافظ انعکاس موجودی است که خارج از جهان حس ظاهری در سیالیت ذهنی شاعر حضوری تجریدی دارد.
مدیر ادبیات و انتشارات اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گیلان بزرگترین شاخص و جلوه زن در شاهنامه را موجودی خردمند، هنرمند، صاحب رای، وفادار به شوی خویش و در مواردی هم فتنه‌انگیز دانست و اضافه کرد: از جمله مهمترین صفاتی که شاعر در شاهنامه برای زنان قائل بوده، اصالت نژاد است. نکته دیگر اینکه در شاهنامه و به استناد آنچه که حکیم طوس به قالب شعر ریخته زنان به لحاظ اظهار نظر و عقیده مانند مردان بودند.
وی آثار نظامی را آیینه آرمانشهر ادبی زنان دانست و متذکر شد:‌ در منظومه‌های نظامی سه نوع عشق اعم از قهرمانانه، اندوهبار و زمینی دیده می‌شود. نگرش آرمانی به زن عمدتا در متون روایی و داستانی ادبیات فارسی ظهور و بروز یافته است و شاعر یا داستانسرا با چنین نگرشی به بازآفرینی آرمانی زن می‌پردازد و صرف نظر از اینکه تلقی عرفی و سنتی از وی چیست، از او مثل اعلای خلقت می‌سازد.
محمدپور با بیان اینکه زن در نگرش آرمانی یک معشوق، ‌مادر، ‌مربی،‌ سیاستمدار و حکیم است، ادامه داد: از مهمترین نقش‌های زنان، نقش مادری و تربیت فرزند است لذا در شعر سعدی مادر، پندآموز فرزندان به ویژه دختران است و رموز زندگی همچون صرفه‌جویی در روز آسانی و توشه نهادن از بهر تنگدستی و در دنیا به فکر آخرت بودن را به ایشان می‌آموزد. در واقع از دیدگاه سعدی وجود مادر نعمت الهی است که باید شکر آن را به جای آورد.
وی با اشاره به سیمای زن در شعر شاعران عصر مشروطه و پس از آن، تاکید کرد: در شعر معاصر گاه با زنانی مواجه می‌شویم که از لحاظ صبر طولانی‌شان توصیف شده‌اند و دل به روزهای خوش آینده سپرده‌اند.
این شاعر گیلانی با بیان اینکه فداکاری و صبوری زن در شعر امروز جایگاه خاصی دارد، گفت: یکی از زنان که در ادبیات نماد صبر و استقامت شمرده شده، حضرت زینب کبری(س) است. ایشان در حادثه کربلا مافوق بشر به نظر می‌رسد؛ زنی که در برابر همه بدی‌ها همچون کوهی مقاوم و استوار است.
مدیر ادبیات و انتشارات اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گیلان زن اسطوره‌ای و فرازمینی، زن زمینی با رنگ و بوی معنوی و زن با نگاهی غیر انسانی و جنسی را سه چهره به تصویر کشیده شده در شعر شاعران معاصر دانست و اظهار کرد: شعر پس از انقلاب اسلامی شعری با ویژگی‌های خاص است. از جمله این ویژگی‌ها، نگاه شاعران این دوره به «زن» است؛ نگاهی که در طول تاریخ ادبیات ایران بی‌نظیر و یا کم‌نظیر است.
وی با بیان اینکه عشق مجازی در سال‌های آغازین انقلاب و دوران دفاع مقدس مجالی در شعر معاصر نیافت، عنوان کرد:‌ با فروکش کردن شعله جنگ، گاه جرقه‌هایی از عشق مجازی در ورطه شعر نمایان شده است.
محمدپور ادامه داد:‌ زن آنچنانکه حماسه می‌آفریند و در عشق بزرگ و اساطیری می‌شود، در جنگ نیز اسطوره گذشت و دلاوری و مردانگی می‌شود.
این شاعر و پژوهشگر ادبیات با بیان اینکه زنان بزرگ تاریخ همیشه در ادبیات فارسی حضور داشته‌اند، خاطرنشان کرد: شعر انقلاب که شعری متعهد و شیعی است از بانوان بزرگ دین به ویژه از زنان بزرگ شیعه بهره جسته است لذا شعر انقلاب به ویژه شعر دهه اول به جهت همزمانی و همسویی با جنگ، از بین زنان برتر عالم زینب(س) را برگزیده و شاعران بیشترین سروده‌های حماسی خود را نثار ایشان کرده‌اند.
انتهای پیام