آریا بانو
چرا نام شاهچراغ، شاهچراغ است؟
شنبه 16 شهريور 1398 - 23:27:20
آریا بانو -
چرا نام شاهچراغ، شاهچراغ است؟
١٥٥
٢
کارناوال / برای لمس آرامش با ما همراه شوید و به شاهچراغ شیراز قدم بگذارید. شما را با خود به زیارت شاهچراغ می بریم و حال خوب این بارگاه را با شما شریک می شویم. از معماری شاهچراغ هم برای تان بگوید تا بفهمید چگونه این جاذبه دل از همه گردشگران داخلی و خارجی برده است.
یکی از مهم ترین جاذبه های مذهبی ایران است.
بزرگ‌ترین زیارتگاه مذهبی شیراز به حساب می آید.
به عنوان یکی از جاذبه های مشهور شیراز و مهم ترین جاذبه مذهبی این شهر و حتی استان فارس شناخته می شود.
فضایی آرامش بخش دارد و لحظاتی متفاوت را به شما هدیه می کند.
اینجا آرامگاه برادر امام رضا (ع) است.
این زیارتگاه معماری حیرت انگیزی دارد و جلوه گاه هنر اسلامی است.
کاشی کاری، آینه کاری و استفاده از شیشه های رنگین در تزیینات این بنا، از آن شاهکاری بی نظیر ساخته است.
بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی از آن با عنوان یکی از زیباترین مساجدی که دیده اند، یاد می کنند.
آشنایی با شاهچراغ شیراز | مهم ترین جاذبه مذهبی شهر
شاهچراغ، عنوان یکی از بناهای مذهبی شیراز و نام مسجد و آرامگاهی مشهور است که آن را بزرگترین زیارتگاه شهر می دانند. این بنا به اعتقاد شیعیان، آرامگاه دو برادر امام هشتم را در خود دارد: احمد بن موسی، پسر ارشد موسی کاظم معروف به شاهچراغ و میر محمد بن موسی، از برادران علی بن موسی الرضا معروف به سید میر محمد. حضرت سید ابراهیم(ع) -پسر میرمحمد (ع) و نوه امام موسی کاظم (ع)- نیز در در جوار حرم مطهر پدرش قرار دارد.
این زیارتگاه علاوه بر اهمیت مذهبی و فضای آرامش بخشی که دارد، از لحاظ هنر و معماری اسلامی و ایرانی نیز دارای اهمیت بسیاری است. هنر کاشی کاری و آینه کاری در این آرامگاه در اوج زیبایی به نمایش گذاشته شده و فضایی متفاوت را ایجاد کرده اند. معماری شاهچراغ چیزی شبیه به سبک آذری است که گنبد سلطانیه زنجان هم نمونه ای از همین معماری به شمار می رود.
بد نیست بدانید که نام این اثر از تاریخ 20 خرداد 1321 با شماره 363 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و روز ششم ذی القعده نیز با عنوان روز گرامیداشت شاهچراغ شناخته می شود.
1- سردرهای غربی که رو به میدان احمدی سابق یا صحن جمهوری اسلامی هستند:
باب الموسی بن جعفر (ع) | شمال غربی: این در، مشرف به میدان احمدی است و در زمان گذشته تنها در ورودی به صحن به شمار می آمد.
باب الرضا | جنوب غربی: این در، جدیدتر است و در قسمت جنوب غربی و در خیابان 9 دی قرار دارد. پیچک های سنگی و ستون های اطراف سر در از زیبایی های آن به شمار می روند و قسمتی از وصیت نامه حضرت امام خمینی (ره) در محیط داخلی این سردر کاشی کاری شده است. در از جنس چوب ساج و به طول 4.20 متر، عرض 1.47 متر و ضخامت 7 سانتی متر است.
2- سردر شرقی که به مسجد جامع عتیق می رود.
3- سر در شمالی که به بازار شاهچراغ و خیابان احمدی راه دارد.
4- سر در جنوبی، باب المهدی، که به دارالشفای حرم مطهر و کوچه بین الحرمین می رود.
5- باب السجاد که در شمال شرقی مجموعه و کنار حرم مطهر حضرت سید میر محمد (ع) قرار دارد و افراد را از طریق بازار حاجی به خیابان لطفعلی خان می رساند.
در گذشته هر کدام از آرامگاه ها دارای صحن های جداگانه بودند که از طریق بازار بین الحرمین به هم مربوط می شدند. با تخریب بازار، صحن ها یکی شد و در حال حاضر هر دو حرم در صحنی به مساحت 14 هزار مترمربع قرار دارند. حرم شاهچراغ در غرب حیاط و حرم سید میر محمد در شمال شرقی حیاط واقع شده است. حیاط یا صحن حرم، مستطیل شکل است و یک حوض بزرگ در میان خود دارد که اطراف آن را درختکاری کرده اند. دور تا دور حیاط، با اتاق هایی دو طبقه احاطه شده است که در پیشانی آنها هنر کاشی کاری جلوه می کند.
در قسمت شرقی حرم شاهچراغ، ایوانی بسیار زیبا قرار دارد که قدمت آن به دوران قاجار باز می گردد. نکته قابل توجه درباره این ایوان، ستون های آن هستند که تعداد آنها به 10 عدد و ارتفاع هر کدام به 10 متر می رسد. ستون های این ایوان از جنس چوب بودند؛ اما از آنجا که در خطر از بین رفتن و موریانه ها قرار داشتند جای آنها را با ستون های آهنی با پوشش چوبی عوض کرده اند. در سقف ایوان از چوب ساج استفاده شده است و بر روی آن نقش نام ائمه اطهار با چوب نارنج و افرا به چشم می خورد. جلوی ایوان، سنگ مرمر یکپارچه دیده می شود که نقوش اسلیمی بر آن خودنمایی می کنند.
1- دو در از سمت شمال (ورودی خواهران)
درِ نقره رواق شمالی به درِ حاج نصیرالملک مشهور است. روی تمام قسمت چهار چوب و حاشیه درها 20 بیت از اشعار فصیح الملک شوریده با خط نستعلیق دیده می شود. البته این در هم اکنون در طبقه دوم موزه حرم (که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت) قرار دارد.
2- دو در در سمت جنوب (ورودی برادران)
در نقره ای رواق جنوبی به در عسکرخانی شهرت دارد و در و چهارچوب آن دارای پوششی از نقره است. شخصی به نام عسکرخان، از کلانتران اهل باصری عرب، این در را در ازای اجاره ملکی که وقف شاهچراغ بوده، ساخته است؛ به همین دلیل به آن در عسکرخانی می گویند.
3- در طلا ایوان مطهر
قوسی در بالای این در دیده می شود و بر روی درها و چهارچوب نیز اشعاری با منبت کاری حکاکی شده است. بد نیست بدانید درِ قدیمی به درِ ظل السلطان شهرت داشته و امروزه در موزه حرم می توانید آن را ببینید.
4- دو ورودی جدید از ایوان مطهر
آینه های ریز و شیشه های رنگین جلوه ای حیرت انگیز به درون حرم داده اند و هنر آینه کاری در آن، در اوج زیبایی به چشم می خورد. در کنار آینه کاری ها، هنر کاشی کاری نیز به چشم می خورد و متون زیبای فارسی و عربی، اطراف آینه ها و کاشی ها را مزین کرده اند.
در چهار طرف حرم، چهار شاه‌نشین قرار دارد. در شاه نشین زیر گنبد، ضریح نقره ای شاهچراغ خودنمایی می کند و نقش برگ های طلایی در بالای آن دیده می شود. در داخل ضریح، صندوقی بسیار زیبا از خاتم روی مقبره قرار دارد و ستون های بدنه داخلی و سقف ضریح نیز مزین به خاتم و چوب هستند.
گنبد شاهچراغ را می توان یکی از زیباترین گنبدهای جهان دانست. در این گنبد از کاشی های آبی، مشکی، سفید، زرد، فیروزه ای، لاجوردی و طلایی استفاده شده و طرح گنبد به صورت معرق است. گنبد بیش از 500 مترمربع وسعت دارد و عرض و ارتفاع آن به 14 متر می رسد.
شاهچراغ دو گلدسته دارد؛ یکی در قسمت شمالی و دیگری در سمت جنوبی. این گلدسته ها بسیار زیبا هستند و توسط کارگاه معرق کاری آستان مقدس ساخته شده اند.
گلدسته ها در نگاه اول کاملا شبیه به هم به نظر می رسند اما یک تفاوت در آنها وجود دارد؛ بر روی گلدسته شمالی اسامی الله و بر روی گلدسته جنوبی اسامی ائمه حک شده است.
محمد بن موسی بن جعفر ملقب به عابد از فرزندان امام کاظم(ع) بود که به میر محمد عابد هم شهرت داشت. وی نیز در زمان حکومت مأمون همراه با برادرش شاهچراغ به ایران آمد و در شیراز به شهادت رسید. ایوان حرم میرمحمد دارای 4 ستون است و مانند ایوان حرم شاهچراغ تزییناتی چشم نواز دارد.
می گویند ساخت اولین گنبد این حرم به زمان ظهیرالدوله باز می گردد و مرمت آن در عهد نادر شاه افشار صورت گرفته است. در سمت چپ آرامگاه ایشان مرقد کوچکی دیده می شود که بر روی لوح درون آن عبارت «ابراهیم بن محمد بن موسی» نقش بسته و به اعتقاد مردم، پسر میر محمد (ع) است.
مسجدی به نام مسجد بالاسر نیز در پشت ساختمان حرم شاهچراغ (ع) و در سمت غرب واقع شده است که از حرم به داخل آن راه دارد. از این مسجد می شود به دارالعباده رفت و از آنجا وارد شبستان امام خمینی شد. این شبستان حیاطی دارد که به صحن امام جواد (ع) مشهور است و مسجد شهدا (مصلی نماز جمعه) در ضلع غربی آن واقع شده است.

http://www.banounews.ir/fa/News/196232/چرا-نام-شاهچراغ،-شاهچراغ-است؟
بستن   چاپ