بزرگنمايي:

آریا بانو - حامی هنر زندگی / آزمایشات بعد از تولد نوزاد چیست و به چه دلیل انجام می‌شود؟ اولین دغدغه هر پدر و مادری با تولد فرزندشان، آگاهی از سلامت اوست. بسیاری از بیماری‌هایی که ممکن است به صورت مادرزادی و از بدو تولد در نوزاد وجود داشته باشد، در روزها یا حتی سال اول تولد، قابل تشخیص نیست. به همین خاطر معمولا مجموعه‌ای از آزمایشات از زمان تولد تا پنج روزگی برای نوزاد انجام می‌شود. انجام دقیق این آزمایشات و همراهی با درخواست‌های پزشک برای انجام بررسی‌های مختلف، باعث می‌شود تا سلامت کودک شما به خوبی مورد بررسی قرار بگیرد و اگر مشکلی وجود دارد، با تشخیص زود هنگام از عوارض آن تا حد ممکن جلوگیری شود. با توجه به اهمیت سلامت نوزاد و پیشگیری از بیماری‌ها و مشکلات، در ادامه مقاله به بررسی بیشتر اقدامات پزشکی و بهداشتی لازم برای نوزاد خواهیم پرداخت.
آزمایشات بعد از تولد نوزاد
تست آپگار از آزمایشات بعد از تولد نوزاد
نخستین تستی که فرزند شما باید پشت سر بگذارد، تست آپگار است. تست آپگار یک بار در بدو تولد و یک بار دیگر 5 دقیقه بعد از زمان تولد صورت خواهد گرفت تا بررسی کند که آیا وضعیت نوزاد پایدار باقی مانده و یا تغییر کرده است.
در تست آپگار پنج ویژگی اصلی برای اطمینان از سلامت اولیه نوزاد بررسی می‌شود. این پنج ویژگی عبارتند از ضربان قلب، وضعیت تنفس، پاسخگویی اعصاب به تحریک، قوام عضلات و رنگ پوست. کودک شما در هریک از این مقیاس‌ها، بین 0 تا 2 نمره دریافت می‌کند. به طور کلی اگر نمره آپگار کودک 7 یا بیشتر باشد، کودک سالم است، به میزانی که از عدد 7 پایین‌تر بیاییم، کودک احتیاج به بررسی بیشتر خواهد داشت.
سنجش قد و وزن نوزاد
پس از انجام تست آپگار، بررسی قد و وزن، اندازه دور سر و دور قفسه سینه نوزاد، می‌بایست انجام بگیرد. توجه داشته باشید که این اندازه‌ها باید توسط پزشک کودک نوشته شده و به شما تحویل داده شود. با توجه به اینکه شما باید به طور مرتب این چکاپ‌ها را انجام دهید، به این اندازه‌ها برای مقایسه روند رشد کودک نیاز دارید.
تست غربالگری شنوایی از آزمایشات بعد از تولد نوزاد
توانایی صحبت کردن نوزاد و یا آموزش خواندن و نوشتن در سال‌های دبستان، در درجه اول به شنوایی آن‌ها بستگی دارد. کودک شما باید بتواند صداها را بشنود تا بعدها با تقلید از آن صداها، صحبت کند. به همین خاطر یکی از اولین آزمایشاتی که پیش از ترخیص کودک از بیمارستان می‌بایست انجام بگیرد، غربالگری شنوایی است. در این تست صداهای مختلف به کودک شما ارائه شده و واکنش او به این صداها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این تست برای کودک شما هیچ خطر و یا آسیبی را به دنبال نداشته و صرفا برای ارزیابی وضعیت او انجام می‌شود. در ضمن نتیجه تست در همان زمان به شما اعلام خواهد شد و در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد از شما خواسته می‌شود تا در یک تاریخ دیگر برای تکرار تست مراجعه کنید. اگر در دومین اجرای آزمون نیز، کودک شما نتواند معیارهای لازم را تایید کند، شما باید با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
بررسی نمونه خون از آزمایشات بعد از تولد نوزاد
در بین 3 تا 5 روز پس از تولد نوزاد، شما باید برای انجام آزمایشات غربالگری تست خون نوزاد به بیمارستان یا مراکز غربالگری مراجعه کنید. نمونه خون گرفته شده از پاشنه پای نوزاد شما، برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این تست احتمال وجود سه بیماری (کم کاری تیروئید، فاویسم و فنیل کتونوریا) را در نوزاد شما بررسی می‌کند. لازم به ذکر است که شما برای دریافت شناسنامه فرزندتان باید نتایج این غربالگری را به همراه داشته باشید به همین خاطر انجام این تست‌ها را جدی بگیرید. در زیر به طور مختصر این سه بیماری را توضیح می‌دهیم.
بیماری فنیل کتونوریا: در این بیماری، نوزادان آنزیم لازم برای تجزیه پروتئین را ندارند. با توجه به اینکه بیماری فنیل کتونوریا، نشانه‌های قابل مشاهده‌ای ندارد باید با بررسی نمونه خون نوزاد، نسبت به بررسی آن به سرعت اقدام شود.
بیماری فاویسم: فقدان یک آنزیم مشخص در بدن بیماران مبتلا به فاویسم باعث آسیب دیدن گلبول‌های قرمز خون می‌شود. با توجه به اینکه بیماری فاویسم درمان مشخصی ندارد و صرفا باید فرد را از موادی نظیر باقالا یا قرص آسپرین که باعث تشدید این وضعیت می‌شوند دور نگه داشت؛ بهتر است هرچه سریعتر، این بیماری در فرد تشخیص داده شود.
کم کاری تیروئید: بررسی تیروئید یکی از آزمایشات بعد از تولد نوزاد است. از اصلی‌ترین پیامدهای کم کاری غده تیروئید در بدن نوزاد، ایجاد عقب ماندگی‌های ذهنی است. همچنین اختلالاتی نظیر مشکلات رشدی و آسیب‌های دستگاه عصبی در این کودکان ایجاد می‌شود.
واکسن‌های نوزاد
واکسن‌ها برخلاف تست‌های قبلی برای شناسایی مشکلات احتمالی در نوزاد نیستند بلکه به نوزاد برای پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری‌ها کمک می‌کنند. واکسن‌هایی که نوزاد شما در بدو تولد دریافت می‌کند شامل موارد زیر هستند.
واکسن مربوط به بیماری سل یا (ب ث ژ)
واکسن مربوط به بیماری هپاتیت B
قطره فلج اطفال
تزریق یا قطره خوراکی ویتامین K
شما باید کارت واکسیناسیون کودک خود را دریافت کرده و در سررسیدهای مربوط به هر واکسن، به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
سوالات متداول
چه زمانی باید آزمایشات بعد از تولد نوزاد انجام شوند؟
به فاصله 3 تا 5 روز از زمان تولد
چرا آزمایشات بعد از تولد نوزاد باید انجام شوند؟
بسیاری از بیماری‌های جدی، نشانه‌های ظاهری برای تشخیص به موقع ندارند و شما صرفا زمانی از وجود آن‌ها در فرزندتان باخبر می‌شوید که نتایج نامطلوب ناشی از پیشرفت بیماری، نظیر عقب ماندگی‌های ذهنی را مشاهده می‌کنید. برای پیشگیری از بروز این مشکلات بهتر است تست‌های غربالگری به منظور تشخیص زود هنگام بیماری انجام شوند. همچنین در کنار این مسئله بهره بردن از مشاوره کودک می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مداخله لازم کمک کننده باشد.