بزرگنمايي:

آریا بانو - مجله کوروش/ همه ایرانی‌ها تجربه خوردن آبگوشت یخنی را دارند فقط بعضی از ما، آبگوشت یخنی را با عنوان‌های دیگری مثل دیزی یا فقط همان آبگوشت ساده خانگی می‌شناسیم. طرز تهیه آبگوشت یخنی، به‌عنوان یکی از اصیل‌ترین و سنتی‌ترین غذا‌های ایرانی در شهر‌های مختلف، متفاوت است و با وجود اینکه به نظر می‌رسد غذای سخت و زمانبری باشد، ولی پخت آن بسیار آسان و بی‌دردسر است. آبگوشت یخنی قمی، آبگوشت یخنی کرمان و حتی آبگوشت بزباش، از انواع آبگوشت‌هایی است که با کمی تغییر در نحوه پخت، شما را با طعم جدیدی آشنا می‌کنند. همچنین می‌توانید آبگوشت نخود شیرازی و آبگوشت همدانی را هم با طرز تهیه مشابه، بپزید. در ادامه طرز پخت آبگوشت یخنی و انواع متنوع آن در شهر‌های مختلف ایران را در ادامه بخوانید.
مواد لازم برای 4 نفر
گوشت: 500 گرم
نخود: 2 لیوان
سیب زمینی یا کلم قمری: 2 عدد
پیاز: یک عدد متوسط یا بزرگ
لیمو عمانی: 4 عدد
نمک و فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
طرز تهیه
همان‌طور که می‌دانید، حبوبات را باید از قبل بخیسانید تا نفخ آن‌ها گرفته شود و چه بهتر که این کار را از شب قبل از پخت غذا انجام دهید. آب نخود را در این مدت چند بار عوض کنید و وقتی آماده آشپزی شدید، نخود‌ها را از آب بکشید.
پیاز را در یک قابلمه با مقدار کمی روغن یا کره تفت دهید. می‌توانید از دنبه یا چربیِ خود گوشت هم برای تفت دادن پیاز استفاده کنید. بعد از اینکه گوشتتان کمی سرخ شد، ادویه آبگوشت یعنی فلفل و زردچوبه را به آن اضافه کنید. حواستان باشد که برای اضافه کردن نمک عجله نکنید. نمک را در ده یا بیست دقیقه مانده به پخت کامل، به آبگوشت اضافه کنید. اگر می‌خواهید آبگوشتتان رنگ و بوی بیشتری بگیرد، می‌توانید از یک قاشق سوپ‌خوری گوجه یا رب گوجه هم در آن استفاده کنید. سپس لیمو عمانی‌ها را به همراه نخود و سیب زمینی به مواد داخل قابلمه اضافه کنید و تفت دهید. روی مواد، آب ولرم یا جوش بریزید و بگذارید آبگوشت جا بیفتد.
قبل از پخت کامل گوشت، نمک را به آبگوشت اضافه کنید. بعد از اینکه یخنی شما پخت، آب آبگوشت را در ظرف دیگری بریزید، پوست سیب زمینی‌ها را جدا کنید و همه مواد را با هم بکوبید.
فوت و فن‌ها و نکات مهم در پخت آبگوشت یخنی
*این دستور پخت، از آسان‌ترین دستور‌های پخت آبگوشت یخنی است. در آبگوشت یخنی جهرمی، به جای سیب زمینی از بادمجان و در کنار نخود از لوبیا و عدس هم استفاده می‌شود.
*می‌توانید به‌جای لیمو‌عمانی از لیمو یا آبلیموی تازه در پخت آبگوشت استفاده کنید و آن را همزمان با اضافه کردن نمک، به مواد یخنی اضافه کنید.
*اگر ذائقه شما با کلم‌قمری همخوانی ندارد، می‌توانید فقط از سیب‌زمینی استفاده کنید. اما توصیه می‌کنیم برای یک بار هم که شده طعم و عطر کلم‌قمری را در آبگوشت یخنی تجربه کنید.
*در طرز تهیه آبگوشت یخنی همدانی به‌جای نخود از لپه استفاده می‌شود و رب گوجه بخش جدانشدنی آن است. در چند دقیقه پایانی هم به آن دارچین اضافه می‌کنند.
*این غذا را می‌توان با گوشت مرغ هم پخت.
*از آنجایی که آبگوشت غذای چربی حساب می‌شود، خوردن ترشیجات، سالاد شیرازی یا سبزی خوردن همراه با آن توصیه می‌شود.
*مثل دیزی بهتر است این غذا در وعده ناهار سرو شود.
*آبگوشت یخنی کرمان مثل بزقورمه کرمانی و آبگوشت متنجه یا متنجون کرمانی بسیار مشهور است.
خواص مفید آبگوشت یخنی
*گوشت ماهیچه موجود در آبگوشت لبریز از آهن بوده و برای جذب آهن نیز توصیه می‌شود. اگر از گوشت گوساله استفاده می‌کنید بدن خود را به لحاظ دریافت پروتئین، ویتامین B12 و اسید‌های آمینه تامین خواهید کرد. این غذا به بچه‌های کم‌غذا یا بی‌اشت‌ها توصیه می‌شود.
*پیاز موجود در آبگوشت به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدان برای تعدیل کلسترول مناسب بوده وجود پتاسیم در پیاز آن را به سبزی موردعلاقه افرادی که فشار خون دارند، بدل کرده است.
*نخود، لوبیا، لپه و عدس، (هر کدام که در پخت آبگوشت یخنی از آن استفاده می‌کنید) تامین‌کننده پروتئین گیاهی هستند. برای مثال خوردن 100 گرم لوبیای قرمز تامین کننده 33 درصد از نیاز روزانه بدن به فیبر است و 16 درصد از نیاز روزانه بدن به پروتئین در خانم‌ها و 14 درصد از نیاز آقایان را رفع می‌کند.
*توجه داشته باشید در صورتی که اضافه وزن و قصد کاهش وزن و لاغری دارید از ترید کردن نان در آبِ گوشت خودداری کنید و اگر دچار کم‌خونی هستید، به جای استفاده از نخود، در آبگوشت از لوبیا قرمز استفاده کنید.