آریا بانو - خبرگزاری آریا- از فروردین سال 1394 موضوع عقیم سازی زنان معتاد متجاهر مطرح شد و پس از واکنش هایی فروکش کرد اما با زهم با اظهار نظری در سرخط خبرها قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری آریا، پس از چندین سال موضوع عقیم سازی زنان معتاد متجاهر دوباره خبری شد و از اظهار نظر مسعود رضایی، عضو سابق کمیسیون اجتماعی مجلس دهم شورای اسلامی در این خصوص استارت زده شد به نحوی که او با رد کردن ضد حقوق بشر بودن این طرح اعلام کرده بود که برخی معتقدند اجرای این طرح برخلاف قوانین حقوق بشر است به همین دلیل با اجرای آن مخالفت هستند اما مهم این است که خودِ این زنان به انجام این کار رضایت دارند و از طرفی دیگر انجام دادن عقیم سازی از ایجاد بسیاری از معلول‌ها و آسیب‌های اجتماعی دیگر جلوگیری می‌کند.
اما اصل این ماجرا از فروردین سال 1394 آغاز شد که در حاشیه نشست معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با مشاوران امور بانوان در دستگاه های اجرایی در وزارت بهداشت با حضور شهیندخت مولاوردی (معاون امور زنان ریاست جمهوری ) و سید حسن هاشمی(وزارت بهداشت) موضوع از سوی برخی از رسانه ها و شبکه های اجتماعی، با عقیم سازی و توزیع کارت سلامت میان زنان کارتن خواب، ارتباط داده شده و یکی از فعالان زن در حاشیه امضای تفاهم نامه یاد شده، موضوعی تحت عنوان عقیم سازی زنان کارتن خواب را مطرح کرد که با واکنش حاضران در جلسه مواجه شد و هیچ یک از آنان نه تنها نظر مثبتی درباره این پیشنهاد، نداشتند که آن را غیراخلاقی هم عنوان کردند به گونه ای که به نظر می رسید آن بحث، همان جا و در همان روز تمام شد.
مخالف عقیم سازی زنان معتاد متجاهر هستیم
در سال 95 بود که سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در واکنش به این موضوع گفت: از نظر ستاد مبارزه با مواد مخدر موضوع عقیم‌سازی آسیب‌دیدگان اجتماعی هیچ مطابقتی با دیدگاه‌های شرعی، اخلاقی و قانونی ما ندارد و با توجه به حقوق همه افراد جامعه، حق زادولد یک حق انسانی است.
این مقام مسئول در ستاد در پاسخ به سوال خبرنگاری در خصوص چرایی تناقض سیاست‌ها در قبال حل مشکل اعتیاد در کشور و اظهارات اخیر معاون استاندار تهران مبنی بر لزوم عقیم‌سازی معتادان زن متجاهر گفت: مواضع رسمی ستاد و سیاست‌های کلان کشور در خصوص مبارزه با اعتیاد و حل این مشکل تنها از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام می‌شود. البته ممکن است هر کدام از مسئولان دستگاه‌های ذیربط، نظرات متفاوتی را داشته باشند ولی باید توجه داشت که این نظرها صرفاً نظر شخصی آنهاست و هیچگونه ضمانت اجرایی ندارد.
وی بیان داشت: از نظر ستاد مبارزه با مواد مخدر موضوع عقیم‌سازی آسیب‌دیدگان اجتماعی هیچ مطابقتی با دیدگاه‌های شرعی، اخلاقی و قانونی ما ندارد و با توجه به حقوق همه افراد جامعه، حق زادولد یک حق انسانی است که نمی‌توان مانع آن شد. البته استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری از جمله پیشگیری موقت چند ماهه، از جمله مواردی است که قابل پذیرش و بحث است و زنان معتاد متجاهر که مبتلا به بیماری‌های خطرناکی از جمله هپاتیت و ایدز هستند و بارداری آنها باعث انتقال این بیماری‌های خطرناک به نوزادان می‌شود، می بایست به صورت موردی در کمیسیون‌های خاص مورد بحث و بررسی قرار گیرند.

رضایی در گفتگو با برنا با اشاره به لزوم عقیم سازی زنان معتاد متجاهر گفته بود که بنده همیشه تاکید می‌کردم سلامت انسانیت از هر موضوعی مهم‌تر است و ما هر راهی که برای سلامتی اجتماع پیشه بگیریم خدمتی برای بشریت و انسان محسوب می‌شود و باید در این راه گام برداریم تا جامعه سالم داشته باشیم.مسئله مهم در بررسی چالش‌های اجتماعی این است که با شناخت علت، معلول‌ها را از بین ببریم یعنی ما باید با اجرای طرح عقیم سازی زنان معتاد، اجازه ندهیم آلودگی زنانی که به دلیل اعتیاد، فقر و ناتوانی در خرابه‌ها و مخروبه‌ها زندگی می‌کنند و در این محل‌های نامناسب تغذیه می‌شوند به جامعه سرایت کند بنابراین این طرح بسیار خوب و مفید است و از آلوده شدن جامعه جلوگیری می‌کند.
نماینده مردم فارس در مجلس دهم با بیان اینکه چنین طرحی در مجلس پیشین مطرح نبوده است، افزود: در مجلس دهم چنین مسئله‌ای مطرح نشد اما اکنون در اخبار و فضای مجازی در مورد این موضوع زیاد می‌شنوم و اتفاقا موافق آن هم هستم و به نظرم اجرای آن ضرورت دارد و هر مجلس و هر گروهی که این طرح را مورد بررسی قرار دهد کار درست و به جایی است و منجر به سالم کردن اجتماع می‌شود.
رضایی به نقش دولت در اجرای چنین طرحی اشاره کرد و گفت: برای اجرا شدن طرح عقیم سازی زنان معتاد، نمایندگان مجلس باید طرح دهند که تبدیل به قانون شود یا دولت باید به مجلس لایحه ارسال کند و مجلس آن را تصویب کند اما چون بدنه کارشناسی دولت قوی‌تر از مجلس است بهتر است نسبت به این موضوع اقدام کرده و خودش لایحه ارسال کند.
وجود بیش از هزار زن معتاد متجاهر در کشور
فاطمه رضوان مدنی معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره ظرفیت مراکز نگهداری از زنان معتاد، گفته در سراسر کشور مراکز مختلفی برای زنان معتاد خدمات ارائه می‌دهند و از آنها برای درمانشان نگهداری می‌کنند.
وی بیان کرد: 20 مرکز تحت عنوان مرکز سرپناه شبانه از 1027 زنان معتاد و 12 مرکز تحت عنوان مرکز گذری زنان از 3054 زنان معتاد نگهداری می‌کنند همچنین کانکس‌ها، 511 زنان معتاد و موبایل ون‌ها، 1210 زنان معتاد را تحت پوشش خود قرار داده اند.
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه در سراسر کشور 4 مرکز توانمندسازی برای زنان داریم که 371 نفر تحت پوشش این مرکز هستند، گفت: در سال‌های گذشته چنین مرکزی که به زنان معتاد خدمات توانمندسازی ارائه دهد نداشتیم اما امسال این مراکز راه اندازی شده است.
رضوان مدنی بیان کرد: در سراسر کشور 1160 زن معتاد متجاهر داریم که از این تعداد 530 تا 540 نفر در تهران و مابقی در سایر استان ها تحت پوشش خدمات بهزیستی هستند.
وی با بیان اینکه در مجموع در 207 مرکز 23 هزار و 912 نفر زن مصرف کننده تحت درمان و بازتوانی قرار دارند، ادامه داد: ظرفیت مراکز درمانی اعتیاد برای زنان معتاد نسبت به سال گذشته افزایش 17 درصدی داشته است.
عقیم سازی زنان معتاد اقدامی ضد حقوق بشری
از طرفی مدیرکل دفتر حقوقی ستاد مبارزه با مواد مخدر در این باره گفته است که عقیم سازی زنان معتاد اقدامی ضد حقوق بشری است.
محمد ترحمی مدیرکل دفتر حقوقی ستاد مبارزه با مواد مخدر در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره پیشنهاد یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر عقیم سازی زنان معتاد، اظهار کرد: عقیم سازی زنان معتاد یک اقدام ضد حقوق بشری است و نمی‌توان حق مادر شدن را از زنی به دلیل اعتیاد گرفت.
وی با تاکید بر اینکه حقوق مشروع افراد قابل محدود کردن نیست، گفت: در اصل 22 قانون اساسی به این مسئله اشاره شده، حقوق افراد حیثیت، جان، مال و... نباید تعرض شود مگر به موجب قانون. همچنین در اصل 21 قانون اساسی به وظایف دولت در مقابل حقوق زن تعریف اشاره شده است.
ترحمی گفت: وقتی می گوییم زنان را عقیم کنیم، خواستیم از یک راهکار مادی گرایانه استفاده کنیم درصورتی که باید معنویت زنان را درنظر بگیریم، چرا به جای عقیم سازی، برای بازگردانی زنان معتاد بیشتر تلاش نکنیم؟
مدیرکل حقوقی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه مقوله زنان معتاد مقوله تاسف برانگیز است، گفت: یک زنی که میتوانست مادر یک خانواده باشد و مظهر سازندگی باشد در دام اعتیاد گرفتار شده است و این وضعیت زنان معتاد متجاهر نه تنها در شان جامعه بلکه در شان خودشان هم نیست.
وی با تاکید بر اینکه با یاریگری اجتماعی باید کمک کنیم تا زنان معتاد به جامعه بازگردند، افزود: در مراکز درمان اعتیاد نیز رفتاری که در شان و درخور یک زن باشد انجام می‌شود تا بتوانند اعتیاد را کنار گذارند.
ترحمی با بیان اینکه بازگردانی زنان معتاد به جامعه بعد از درمان اعتیاد مشکلتر از مردان است، گفت: چراکه دیدگاه‌ها و خرد فرهنگ‌هایی در این خصوص وجود دارد و کمی کار را سخت‌تر می‌کند.
مدیرکل حقوقی ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد: برای درمان اعتیاد زنان اهتمام ویژه‌ای وجود دارد تا بعد از درمان بتوانند مستقل شوند و حرفه‌ای را یاد بگیرند و از لحاظ اقتصادی مشکلی نداشته باشند.