بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / شیرهای طعم‌دار جایگزین مناسب آب‌میوه‌های صنعتی و نوشابه‌های گازدار برای کودکان هستند.
شیر یک پروتئین کامل است که 9 اسید آمینه ضروری بدن را تأمین می کند و محصولی مشابه آن با همین ارزش غذایی به سختی در محصولات دیگر یافت می شود. با این حال وجود آن در سبد غذایی خانواده برای برخی افراد و به خصوص کودکان منوط به افزودن طعم دهنده‌هاست. درهمین زمینه به بررسی نظرات کارشناسان در باره مصرف این طعم دهنده ها می پردازیم.
شیر طعم دار یا هیچ شیری!
مطالعات اخیر نشان داده است میزان مصرف شیر در کودکانی که شیر طعم دار می نوشند بیشتر است به همین دلیل برخی معتقدند ممنوعیت شیر طعم دار می تواند تأثیر معکوس داشته باشد و موجب شود کودکان و نوجوانان در معرض خطر کمبود مواد مغذی قرار بگیرند.
به گفته متخصصان صنایع غذایی، مهم‌ترین تفاوت شیرهای طعم‌دار با شیرهای معمولی در میزان بالای شکر افزوده‌شده هنگام تهیه یا فراوری آن‌هاست. به‌طور کلی در شیرهای طعم دار دو نوع قند یافت می شود: شکر طبیعی (لاکتوز ، موجود در شیر ساده) و شکر اضافه شده (معمولاً با درصد فروکتوز بالا) منصور رضایی متخصص علوم تغذیه و رژیم درمانی در این باره به شفا آنلاین گفت: «موادی مانند چای، قهوه، نسکافه و کاکائو ماده ای به نام «اگزالات» دارند که در صورت ترکیب شدن با شیر مانع جذب کلسیم می‌شود و احتمال این‌که مصرف همزمان آن با شیر، جذب پروتئین و آهن را هم مختل کند، وجود دارد. بنابراین در مصرف آن باید جوانب احتیاط را رعایت کرد.»
شیر طعم دار طبیعی
 اما همان‌طور که می دانیم بسیاری از افراد و به‌ویژه کودکان، رابطه خوبی با طعم شیر ندارند. روان شناسان معتقدند که ذائقه کودک در برابر غذا اغلب از شش ماهگی تا حدود 15ماهگی شکل می‌گیرد. با توجه به این مسئله که اسانس‌های افزوده شده به شیر حاوی مواد شیمیایی است که می تواند سلامت کودک را به خطر بیندازد، بهتر است توجه بیشتری به شکل گیری ذائقه کودک داشته باشیم .هرچند طبق نظر مهندسان صنایع غذایی شیرهای طعم‌دار، مزه خود را به کمک مقداری اسانس، کنسانتره طبیعی میوه، آب‌میوه‌های طبیعی، رنگ‌های طبیعی یا پودر کاکائو به دست می‌آورند و این افزودنی‌ها بر اساس استانداردهای موجود در صنایع غذایی به کار می‌روند و هیچ مشکلی برای سلامتی افراد ایجاد نمی‌کنند. بهتر است افرادی که با طعم شیر ساده مشکل دارند، برای پیشگیری از دیابت و اضافه وزن، شیر را به‌شکل خانگی و طبیعی طعم‌دار کنند.
محدودیت مصرف شیر طعم دار
اگر مادر با انتخاب موادغذایی متنوع، طعم‌های متفاوتی را به کودک خود بچشاند، می‌تواند او را به مصرف موادغذایی مختلف عادت دهد، اما چنان‌چه کودک، عادت مصرف خوراکی‌های شیرین را کسب کند که لذت‌بخش‌ترین طعم برای اوست، به بقیه طعم‌ها احساس خوبی نخواهد داشت و درنتیجه شیر سفید بدون طعم نیز برایش جذابیتی ندارد .به توصیه دکتر آری براون ، متخصص اطفال استفاده از شیرهای طعم دار در صورتی که به‌ طور مداوم در رژیم غذایی کودک گنجانده نشود مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما جایگزین‌کردن دایمی این نوع شیرها با شیر معمولی کار درستی نیست و در درازمدت عوارض ناشی از مصرف بالای چربی و شکر موجود در این محصولات خودنمایی خواهد کرد. او می‌گوید: «محدودیت مصرف شیرهای طعم‌دار برای افرادی که زمینه ارثی ابتلا به دیابت دارند و کودکانی که دچار اضافه وزن هستند، بیشتر از دیگران است.»
شیر طعم دار یا نوشابه!
از طرفی برخی محققان با مطرح کردن این پرسش از مصرف شیرهای طعم دارحمایت می کنند: زمانی که افراد مختلف و به ویژه کودکان با مصرف آب میوه صنعتی و نوشابه کالری زیادی وارد بدن شان می کنند آیا ترغیب کردن آن ها به نوشیدن شیرهای طعم دار به عنوان تنها فراورده لبنی که در طول روز مصرف می کنند،گزینه بهتری نیست؟ شیر یک منبع عالی تغذیه ای و حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم ، پروتئین و ویتامین است حتی اگر شیر شکلات به عنوان یکی از انواع شیرهای طعم دار در مقایسه با شیر ساده، در هر وعده دارای 20 کالری قند اضافی باشد.
این درحالی است که متخصصان تغذیه همواره درباره مصرف قندهای افزوده هشدار می دهند و معتقدند: «میزان قند موجود در شیر شکلات دار 5/1تا 2 برابر بیشتر از شیر گاو ساده است و طبق توصیه مقامات بهداشتی مقدار قند مصرفی برای یک فرد بزرگ سال باید کمتر از 10 قاشق چای خوری شکر باشد که یک فنجان (240 میلی لیتر) شیر شکلات با سه قاشق چای خوری شکر اضافه شده،حجم زیادی از این مقدار را دربرمی گیرد و مصرف بیش از حد آن با افزایش وزن و بیشتر بیماری های مزمن مانند دیابت نوع 2 ، بیماری های قلبی و حتی انواع خاصی از سرطان ها ارتباط دارد. راه کاملاً سالم و مطمئن نوشیدن شیر طعم‌دار، تهیه آن با مواد طبیعی مثل خرما، عسل، پوره میوه‌ها یا میزان بسیار کمی از شکر در خانه است.همچنین گفتنی است که ارزش پروتئینی شیر با اضافه کردن غلات، مغزها، خرما، کشمش و مویز افزایش می‌یابد. بر اساس علم تغذیه ترکیب شیر با میوه‌های طبیعی مانعی ندارد و بهتر است والدین به کودکان شیرمیوه طبیعی بدهند یا از دیگر مواد لبنی برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن کودک استفاده کنند تا این‌که به آن‌ها شیرهای طعم‌دار بدهند. البته بهترین ترکیبات برای طعم دادن به شیر، ترکیب شیر با عسل، شیر با خرما و شیر با موز است، همچنین می‌توان شیر را با میوه‌های دیگر هم ترکیب کرد و در مواقعی که کودک تمایلی به خوردن شیر معمولی ندارد و از دیگر منابع تامین کننده کلسیم هم مصرف نمی‌کند، می‌توان از ترکیب شیر با پودر کاکائو به میزان متوسط و کم شیرین برای تغذیه کودک استفاده کرد. 
نویسنده : مهدیس مرادیان / خبرنگار
منابع:chicagotribune وhealthline