بزرگنمايي:

آریا بانو - غذالند/ آش گشنیز یکی از آش‌های مخصوص استان مازندران است. این آش تا حدودی شبیه به آش دوغ اردبیل می‌باشد، اما در عین حال دارای تفاوت‌های زیادی نیز هست. در برخی نقاط ایران برای تهیه این آش از ماست استفاده می‌کنند، اما در مازندران این آش را با دوغ تهیه می‌کنند که باعث می‌شود ترش شود. در آش گشنیز مواد مغذی زیادی همچون دوغ یا ماست، گشنیز، شلغم و کدو حلوایی استفاده می‌شود که همین امر باعث شده تا یک آش بسیار مقوی را در اختیار داشته باشید. این آش به خصوص برای کسانی که کدو حلوایی و شلغم دوست ندارند نیز مفید است، زیرا به دلیل نوع پخت متفاوت آن‌ها راحت‌تر می‌توان این مواد را مصرف کرد. همان طور که گفته شد و از نام این غذا پیداست گشنیز یکی از مهمترین مواد تشکیل دهنده این غذا است.
گشنیز در واقع سبزی است که از تمام قسمت‌های آن می‌توان استفاده کرد و هر قسمت خواص خود را دارد. مثلا در ایران از برگ و ساقه آن در سبزی خوردن استفاده می‌شود. در هند تخم گشنیز به عنوان یک ادویه بسیار مهم و پرکاربرد شناخته شده است و در تایلند از ریشه این گیاه استفاده می‌کنند. تخم گشنیز محتوی اسانس روغنی می‌باشد که برای تهیه مواد گالینیکی نظیر آب رویال به عنوان بادشکن به کار می‌رود. خواص تخم گشنیز به خواص زیره شباهت زیادی داشته، دارای خاصیت ضد نفخ، ضد میکروب، معطر، خلط آور، ضد درد ، خواب آور، آرامبخش، ضد چربی است. خوردن گشنیز با غذا از ترش کرن جلوگیری می‌کند و کلاً گشنیز جلوی مسمومیت‌های غذایی را می‌گیرد. خوردن گشنیز برای دهان و دندان بسیار مفید است. هم لثه را سالم می‌سازد و هم جلوی خرابی دندان‌ها را می‌گیرد و درد دندان را بر طرف می‌کند.
مواد لازم
دوغ: 3 لیوان
پیاز متوسط: 2 عدد
سیب زمینی متوسط: 2 عدد
گشنیز: 500 گرم
برنج: ⅕ پیمانه
شلغم: 200 گرم
کدو حلوایی خرد شده: 250 گرم
سیر: 6 حبه
نعناع خشک: 2 قاشق مربا خوری
روغن: به مقدار لازم
نمک: به مقدار لازم
فلفل: به مقدار لازم
زردچوبه: به مقدار لازم
طرز تهیه
ابتدا پیاز را ریز خرد کرده داخل قابلمه بریزید و کمی تفت دهید تا سبک شود. نیاز نیست پیاز سرخ شود.
سپس شلغم پاک کرده، سیب زمینی و کدو حلوایی را به صورت مربعی (در صورت تمایل می‌توانید شلغم و کدو حلوایی را رنده کنید تا دیده نشود در این صورت لعاب بیشتری هم به آش شما می‌دهد) خرد کرده و به پیاز اضافه می‌کنیم و کمی تفت می‌دهیم.
در این مرحله مقدار کافی آب و برنج از قبل شسته شده را به مخلوط بالا اضافه می‌کنیم تا بپزد.
پس از آنکه مواد کامل پخت، دوغ و گشنیز خرد شده را به آن افزوده روی شعله می‌گذاریم تا آش جا بیفتد.
در آخر پخت هم ادویه‌های لازم را به آن اضافه می‌کنیم.
برای طعم بهتر آش می‌توان یک عدد پیاز خرد شده را با کمی روغن تفت داده پس از طلایی شدن پیاز، سیر رنده شده و نعناع خشک را هم به آن اضافه کرده و مخلوط را به آش اضافه می‌کنیم.
مخلوط گفته شده را می‌توان جهت تزیین غذا هم استفاده کرد.