آریا بانو - بهداشت نیوز / چاقی و اضافه وزن یک دغدغه بزرگ برای بسیاری از افراد در دنیای امروز است و کشور ما نیز در طی ده سال اخیر به دلایل مختلفی که کارشناسان عنوان می کنند، از جمله عدم تحرک، غذاهای فست فودی و زندگی ماشینی دچار این معضل در تمام گروه های سنی شده است.
از طرفی یکی از پر بیننده ترین مطالب سایت ها و اخبار در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، تبلیغ رژیم های "کاهش وزن سریع" است که نام های مختلفی دارند و به واقع می تواند برای هر فردی که دچار اضافه وزن و چاقی است، شدیدا اغوا کننده و فریبنده باشند.
اما اینکه واقعا کدام رژیم برای بدن فرد مناسب است و او را دچار آسیب نمی کند، بسیار مهم است و متأسفانه بسیاری از افراد نسبت به این نکته کلیدی نا آگاهند و هیجان کاهش چندکیلویی آن هم در زمان کوتاه، آن ها را از عوارض بدی که امکان دارد در اثر رژیم های سخت در بلند مدت برایشان اتفاق بیفتد، غافل می سازد.

خبرنگار ما گفتگویی با دکتر محمدجواد حسین زاده عطار، متخصص تغذیه و استاد گروه تغذیه بالینی دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام داده و چند و چون رژیم های کاهش وزن سریع را مورد بحث و بررسی قرار دادند؛
در چه صورت رژیم می تواند به بدن خسارت وارد کند تا منفعت؟
دکتر حسین زاده گفت: برای رژیم های کاهش وزن، باید یک سری استانداردها را در نظر بگیریم، یعنی باید بدانیم در شرایطی که بدن ما دچار اضافه وزن و چاقی هست، چگونه نیازهایش باید مدیریت شود.
وی افزود: طبیعتا کسی که دچار اضافه وزن و چاقی هست، یک تغییراتی در وضعیت فیزیولوژی بدنش اتفاق می افتد که اگر خلاف آن چیزی که در فیزیولوژی بدن او یا در نتیجه بیماری یا چاقی، برایش اتفاق می افتد (پاتوفیزیولوژی)، کاری انجام دهیم، برای بدنش می تواند ضرر داشته باشد.
او خاطرنشان کرد: علی رغم اینکه در اضافه وزن و چاقی، میزان کالری بدنمان باید تنظیم شود ، نیازهای فیزیولوژیک یعنی دریافت برخی املاح، بعضی ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز نیز باید طبق یک روال معمول به بدن برسد وگرنه بدن دچار خسارت می شود. در واقع شاید مضرات برخی رژیم ها در اول مشخص نباشد اما در ادامه می تواند عوارض و مشکلات زیادی برای فرد داشته باشد.
در اضافه وزن و چاقی، علاوه بر اینکه میزان کالری بدنمان باید تنظیم شود ، نیازهای فیزیولوژیک مورد نیاز نیز باید طبق یک روال معمول به بدن برسد.
چه رژیم هایی را باید دنبال کنیم؟
این متخصص تغذیه با بیان اینکه هدف ما برای کاهش وزن در افراد چاق این است که عوارض ناشی از اضافه وزن و چاقی به حداقل برسد، گفت: کسی که چاق است احتمال بروز دیابت، بیماری های قلبی –عروقی، بیماری های متابولیک و سرطان در او بیشتر است. بنابراین رژیم هایی که عملکردشان به درستی ثابت نشده می تواند عوارض و خساراتی که به بدن وارد می کنند بیشتر از فوایدشان باشد.
حسین زاده ادامه داد: ما باید رژیم هایی را دنبال کنیم که بدن را در برابر عوارض ناشی از چاقی بیمه کند نه اینکه خود آن رژیم، باعث گرفتاری های دیگر برای فرد شود.
بهترین خط کش و ترازو برای داشتن رژیم سالم!
وی اظهار داشت: هر روز می بینیم که رژیم های مختلفی در میان افراد جامعه و در فضاهای مجازی تبلیغ و توصیه می شود اما مردم نباید مسحور تبلیغات این رژیم ها شوند. بهترین خط کش و ترازو این است که ببینیم که آیا رژیم غذایی ما با نیازهای بدنمان هماهنگ هست یا نه.
او تأکید کرد: ما اغلب توصیه می کنیم که مردم حتما به کارشناسان و متخصصان تغذیه مراجعه کنند تا به درستی بفهمند که کدام رژیم ها علاوه بر دریافت مناسب کالری، نیازهای بدنشان به املاح و ویتامین ها را تأمین می کند.
این استاد تغذیه گفت: اگر رژیمی، دریافت مواد غذایی مناسب به بدن را محدود کند و فرد را به سمت نخوردن پیش ببرد، در صورتیکه نیازهای بدن تأمین نشود، می تواند برای بدن خسارت داشته باشد. این خسارت ها در فردی که وزن نرمالی دارد به یک شکل خواهد بود و برای فردی که دچار اضافه وزن و چاقی است و بدنش به یک طریق دیگر به مواد مغذی نیاز دارد، امکان دارد به شکل دیگری خود را نشان دهد.
بهترین خط کش و ترازو این است که ببینیم که آیا رژیم غذایی ما با نیازهای بدنمان هماهنگ هست یا نه.
رژیم هایی که شما را در برابر کاهش وزن مقاوم می کند!
حسین زاده در رابطه با تبلیغات برخی رژیم ها که می گویند در یک زمان مشخص، کاهش وزن زیاد برای فرد ایجاد می کنند هم عنوان کرد: این تبلیغ کاهش وزن سریع در ذهن فرد وسوسه برانگیز می شود. ولی باید بدانیم که تغییرات وزنی که اتفاق می افتد باید متناسب با تغییرات فیزیولوژیکی باشد که در بدن می خواهد اتفاق می افتد در غیر اینصورت در برخی موارد حتی اگر کاهش وزن به طور حقیقی دنبال شود، پس از مدتی مقاومت نسبت به کاهش وزن و حتی ریباند (برگشت وزن) اتفاق خواهد افتاد.
وی اضافه کرد: یعنی اگر به هر علتی استمرار یک رژیم غذایی دچار اشکال شود و فرد برای رعایتش مجبور شود شکنجه شود، آن رژیم غذایی برای مدت کوتاهی می تواند ادامه یابد. اما بعد از مدتی می تواند فرد را دچار مشکل کرده و عدم تبعیت از آن رژیم غذایی، حتی امکان دارد او را دچار مقاومت کرده و شرایطش را از قبل هم بدتر کند.

رژیم های کاهش وزن سریع در چه زمان هایی مفید است؟
او با اشاره به اینکه نمی توان مواد غذایی مفید را از بدن اغماض کرد، گفت: بنابراین براساس آنچه در کتاب های مستند علمی و رژیم های مستند تغذیه ای داریم، محدودیت های شدید تغذیه ای که در برخی رژیم ها وجود دارد، به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
حسین زاده اظهار کرد: بعضی اوقات رژیم های غذایی خاصی که افراد دنبال می کنند، اگر متناسب با نیازهای بدن نباشند، هر کدام می توانند ضرر دیگری برای بدن ایجاد کنند. مثلا اگر فردی مبتلا به کبد چرب باشد، اگر رژیم های سخت و غیر استاندارد را استفاده کند و کاهش وزن سریع برایش اتفاق بیفتد امکان دارد وضعیت کبد او را بدتر و خسارت غیر قابل جبرانی برای عضو کبد ایجاد کند.
براساس رژیم های مستند و علمی تغذیه ای،، محدودیت های شدید تغذیه ای که در برخی رژیم ها وجود دارد، به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
 استاد گروه تغذیه بالینی دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در مجموع رژیم های غذایی باید تدریجی دنبال شود و رژیم های کاهش وزن سریع فقط در مواقعی بسیار خاص، در زمان های تعریف شده و با تجویز پزشک مثلا برای فردی که می خواهد عمل جراحی یا پیوند داشته باشد، پیشنهاد می شود.