بزرگنمايي:

آریا بانو-

مساله اشتغال و بیکاری همواره دغدغه دولت‌ها است و رییس جمهوری نیز از قبل از به دست گرفتن سکان قوه مجریه بالابردن رونق تولید، اشتغال و بهبود فضای کسب و کار را اساسی‌ترین سیاست و برنامه دولت تدبیر و امید بیان کرد. در این گزارش میزان ایجاد اشتغال و مهار بیکاری در 7 سال گذشته بررسی شده است.

بر اساس تکلیف قانون برنامه ششم توسعه، ایجاد سالانه حدود یک میلیون فرصت شغلی پیش بینی شده است تا نرخ بیکاری هر سال 0.8 درصد کاهش یابد. براین اساس دولت هفت برنامه کلی «توسعه کسب و کارهای پراشتغال»، «برنامه‌های فعال بازار کار»، «ساماندهی و تثبیت اشتغال موجود»، «اصلاح نظام آموزشی و مهارت و توسعه کارآفرینی»، «اشتغال حمایتی و خرد»، «استفاده از ظرفیت‌های خارجی» و «نهادسازی و اطلاعات بازار کارو نظارت بر طرح‌ها و برنامه‌ها» را تدوین کرد.

خلاصه اقدامات و طرح‌های اشتغالزایی

در قالب «برنامه‌های فعال بازار کار» چهار طرح کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی، معافیت بیمه کارفرمایی، مهارت آموزی در محیط کار واقعی و یارانه دستمزد در دستور کار قرار گرفت. در مجموع در قالب سیاست‌های فعال بازار کار تا کنون 2 میلیون و 726 هزار و 300 میلیارد ریال هزینه شده است و زمینه اشتغال 90 هزار نفر ایجاد شده است. میانگین هزینه برای هر فرصت شغلی 30 میلیون ریال است.

یکی از راهکارهای موثر و کوتاه مدت در توسعه اشتغال توام با مهارت‌آموزی دانش‌آموختگان دانشگاهی اجرای طرح کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی است. جامعه هدف این طرح نیز دانش آموختگان دانشگاهی تمام رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ها، کارفرمایان بنگاه‌های اقتصادی اعم از خصوصی و تعاونی است.

مقرر شد با تخصیص 40درصد از اعتبارات موضوع طرح‌های اشتغالزای وزارت تعاون مبلغ 670 هزار و 400 میلیارد ریال اعتبار زمینه‌های لازم برای آموزش شغلی به 70 هزارنفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی فراهم شود.

تا پایان سال گذشته 36 هزار و 122 نفر کارفرما در سامانه کارورزی ثبت نام کرده‌اند و خواهان بهره‌مندی از مزایای این طرح بودند که 17 هزار و 663 بنگاه (نیمی از بنگاه‌های ثبت نام کننده)، شرایط دستورالعمل اجرایی طرح کارورزی را داشته‌اند. هر بنگاه مشارکت‌کننده در طرح بطور متوسط 2.2 نفرکارورز جذب کرده و این سرانه از یک تا 4.8 نفرکارورز در استان‌های مختلف متغیر است.

طرح یارانه دستمزد با هدف تحرک بخشی به ایجاد اشتغال در بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط و ایجاد بستر لازم برای استغال دانش‌آموختگان مقطع تحصیلی دیپلم و بالاتر، ارتقای مهارت، انتقال دانش و فناوری به بنگاه اقتصادی و ارتقای سطح تولید و سرمایه‌گذاری یکی دیگر از طرح‌های فعال بازار کار است. با اجرای این طرح 6 هزار و 750 فرصت شغلی تا کنون ایجاد شده است.

بخش معافیت بیمه کارفرمایی از جمله برنامه‌های فعال بازار کار در ایجاد اشتغال است و جامعه هدف آن دانش آموختگان دانشگاهی شغل اولی دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر است که دوره کارورزی را طی کرده باشند. با اجرای آن برای هشت هزار و 831 فارغ التحصیل دانشگاهی اشتغال ایجاد شد.

در چارچوب طرح مهارت آموزی در محیط کار واقعی 120 هزار نفر از خدمات آموزشی بهره‌مند شدند. در این طرح خوشه صنعت بیشترین استقبال را داشتند. همچنین گروه سنی 21 تا 30 سال و افراد با تحصیلات دیپلم بیشترین استقبال را از این طرح داشتند.

همه این طرح‌ها تلاش دولت برای کاهش نرخ بیکاری بوده است. در حالی نرخ بیکاری در سال 1398 برابر 10.7 درصد رسید که در دولت پیشین (سال 1398) برابر 13.5 درصد بود. همچنین طی 7 سال گذشته (سال 192 تا 1398) نرخ بیکاری جمعیت 15 ساله و بیشتر تثبیت شده و تنها افزایش 0.2 واحدی داشته و از رقم 10.5 سال 92 به 10.7 درصد رسیده است.

جمعیت شاغلان نیز در این 7 سال 2 میلیون و 997 هزار و 203 نفر به جمعیت شاغلان افزوده شده یعنی به طور میانگین سالیانه 428 هزار و 171 نفر وارد بازار کار شدند  و تعداد بیکاران از سه میلیون و 200هزار نفر به 2 میلیون و 800 هزار نفر رسیده است.