بزرگنمايي:

آریا بانو - بیتوته / سن نوجوانی یک دوره بسیار حساسی است، این دوره، دورۀ بسیار کوتاهی نسبت به کودکی و جوانی است، مهمترین دگرگونی ها من جمله تغییرات فیزیکی و رشد روانی را در دوران نوجوانی شاهدیم. در این زمان درصورتی که بدرستی نوجوان را درک نکنیم و رفتار مناسبی نداشته باشیم امکان دارد که برای نوجوان مشکلاتی پیش بیاید. در این مقاله در خصوص درک کردن نوجوانان صحبت خواهیم کرد.
دوره نوجوانی چه دوره ای است؟
نوجوانی، مرحلهٔ گذار رشد فیزیکی و روانی انسان است که بین کودکی و جوانی روی می دهد. این گذار، تغییرات زیستی (بلوغ جنسی)، اجتماعی، و روان شناختی را در بر می گیرد، هرچند که از بین اینها تنها تغییرات زیستی و روان شناختی را میتوان به آسانی اندازه‌گیری کرد.
یکی از اصطلاحاتی که در بلوغ نوجوانی استفاده می شود، جهش رشد است. جهش رشد؛ یعنی تغییرات ناگهانی و چشم گیر جسمانی. دخترها معمولاً دو سال زودتر از پسرها بالغ می شوند. اوج بروز جهش نموی در دختران حدود 13- 12 سالگی و در پسران 14 سالگی می باشد.
اثرات منفی درک نکردن احساس نوجوانان
هر خانواده ای برای خود شیوه تربیتی خاصی را دنبال می کند که به نوعی ازمون و خطایی برای نسل آینده است و کمتر خانواده ای است که راه درست رفتار با نوجوانان در سن بلوغ را درک می کند.
دوران بلوغ دوران سرکشی، تمرد و استرس است، سرکشی دربرابر پدر و مادر و معلم و بطور کل قانون و مقررات یا به عبارتی دیگر دوران اتلاف وقت ها ، تنبلی کردن ، سستی و بی حالی، دهن کجی و بی اعتنایی ، خشونت، بگو مگو و ناراحتی، غر ولند و شکایت، دوستی با جنس مخالف و تجربه کردن هیجانات پر خطر و یا اصلاً انجام دادن کارهایی برخلاف حساسیت های والدین است که والدین در مرحله نخست باید با این ویژگی ها آشنا باشند.
والدین تا زمانی که فرزندشان خردسال است از محبت کردن به آن ها کوتاهی نمی کنند ولی با بزرگتر شدن فرزندشان و هم زمان با رشد فیزیکی و جسمی وی، سعی می کنند خود را با احتیاجات گوناگون فرزندشان وفق دهند. ولی اکثر مواقع فراموش می کنند که عشق و محبت به فرزند یک احتیاج دائمی است و نباید آن را از فرزندانمان دریغ کنیم.
عشق، محبت، توجه و مراقبت از عناصر اصلی هر رابطه ای است که خواستار استمرار آن هستیم و رعایت کردن این موارد در مورد کودکان شکل ویژه ای بخود می گیرد.
نوجوان دوست دارد ازاد باشد و هرکاری را طبق خواسته و توان خود انجام دهد و خود را محک بزند بدین ترتیب کم تر تحت‌تأثیر راهنمایی ها و مشورت های والدین قرار می گیرد و از طرفی هم دوست ندارد والدین وی را رها کنند و کاملاً آزاد باشد. او دلش می خواهد پدر و مادرش تحکم خویش را داشته باشند و بر کارهایش نظارت کنند. 
اثرات منفی درک نکردن نوجوانان:
دوره نوجوانی دوره ای است که نوجوان نمیداند چه انتظاری از خود و سایرین دارد و برای همین نوجوان و والدین همیشه سردرگم هستند که چه رفتاری با او داشته باشند و خانواده ها این رفتارهای دوگانه نوجوان را پاسخی به رفتار خودشان می دانند و فکر می کنند وی همیشه قصد مخالفت با آن ها را دارد. درصورتی که بدانند این تناقض ها بخشی از رشد طبیعی نوجوانی است، راحت تر با این رفتارها کنار می آیند.
ناکام کننده ترین عامل برای نوجوان این است که احساس کند والدین وی را درک نمی کنند، اما دستور می دهند. اما منظور این نیست که باید به انتظارهای بیجا و نامناسب وی جواب مثبت داد، ولی باید به آن ها گوش داد. مخصوصا هنگامی که والدین می خواهند اعمال قدرت کنند، حتماً باید به گفته های فرزندان گوش بدهند. گوش دادن به صحبت های نوجوان، خشم وی را کاهش می دهد و آماده همکاری می کند.
باید به نوجوان اعتماد کرد مگر این که اعتماد والدین خدشه دار شود.البته هنگامی که نوجوان از اعتماد والدین سواستفاده نموده و کار خطایی هم انجام می دهد، نباید از او سلب اعتماد کرد. با حرف زدن و تذکرهای کوچک گاه به گاه، میتوان بدون برخورد مستقیم مشکل را حل و فصل کرد تا حد و حدود احترام ها هم حفظ شود.
 پدر و مادر باید فرزندشان را برای بلوغ و نوجوانی فراهم کنند و تغییرات این زمان را برای نوجوانشان شفاف سازی کنند به دلیل آنکه بسیاری از نوجوانان اطلاعات درستی در این مورد ندارند و اکثراً این مطالب را از والدینشان یاد نمی گیرند بلکه از دوستان و اطرافیان و حتی منابع غیر موثق دریافت می کنند که همین مسئله میتواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات آنان شود.
همراهی والدین با نوجوانان می تواند به کاهش استرس و اضطراب در زمان نوجوانی کمک به سزایی کند و از پیشروی نوجوانان به استفاده از مواد و راه‌های نامناسب جلوگیری به عمل آورد.
بهتر است که والدین به خصوص والد همجنس فرزند خویش را برای سن بلوغ آماده کنند و نگران این مسئله نباشند که دادن اطلاعات در این باره امکان دارد به مرزهای فرزند و والدی آن ها اسیب برساند.
والدین باید با قبول کردن تفاوت بین خود و نوجوانشان ارامش را در منزل برقرار نمایند و به جای تمرکز بر اختلاف ها، به نوجوانی خویش بنگرند و شباهت هایی که در رفتارشان در آن دوره با رفتار فرزندشان وجود دارد ، توجه کنند.
نتیجه گیری
در این زمان حساس نوع برقرای رابطه با نوجوان برای خانواده اهمیت دارد و برای درک متقابل نوجوان، اول باید خانواده آگاه به نحوه برقراری رابطه کلامی با نوجوان خود باشد. نکته قابل اهمیت در این دوره، حوصله و اندکی سازش و مدارا است و تعامل شایسته والدین و درک متقابل نوجوان باعث کاهش تنش ها در دوره نوجوانی می شود.