بزرگنمايي:

آریا بانو - در آستانه‌ آغاز سال تحصیلی جدید و آموزش دانش‌آموزان به صورت حضوری و مجازی بدلیل شیوع کرونا، یک کارشناس روانشناسی به تشریح فضا و محتوای ناامن اینترنت برای کودکان و نوجوانان و نحوه مقابله والدین با آن پرداخت.

گوهریسنا انزانی با بیان اینکه دسترسی آسان و اجباری به اینترنت در شرایط خاص شیوع بیماری کرونا، تغییر نحوه‌ روابط افراد با یکدیگر را به همراه داشته است اظهار کرد: این دسترسی جنبه‌های مثبتی اعم از تسهیل و تسریع روابط را به همراه داشته است اما به دلیل به خطر افتادن حریم خصوصی افراد جنبه‌های منفی نیز به همراه دارد.
این روانشناس، نا امنی در محتوای شبکه‌های اینترنتی و اجتماعی، حضور بیش از حد فرزندان در اینترنت و ارتباطات ناامن با سایرین را از ناامنی‌های فضای مجازی دانست و افزود: عشق بی قید و شرط والدین به فرزندان می‌تواند بسیار کارساز باشد چراکه اگر خانواده‌ای با محبت قوانینی را وضع کرده باشد، نسبت به فناوری ها اطلاعات دقیقی داشته باشد و سواد رسانه‌ای داشته باشد، می‌تواند مسئولیت اجتماعی را به کودک و نوجوان خود آموزش دهد، استعداد او را شناسایی و او را از مشکلات فضای مجاری اعم از انزوا و اعتیاد به این فضا مصون بدارد.
انزانی، معتقد است حواس پرتی دانش آموزان و عدم تمرکز دقیق بر روی درس، به دلیل عدم برقرای ارتباط موثر دانش‌آموز و آموزگار در آموزش آنلاین از دیگر مشکلات آموزش آنلاین است و این امکان وجود دارد که بعضا دانش‌آموز از مطالب دیگری در اینترنت که از کلاس درس جذابیت بیشتری دارند استفاده کند.
وی ادامه داد: بسیاری از کودکان و نوجوانان درک انتزاعی پایینی دارند و نمی‌دانند پیامدهای استفاده از این محتوای ناامن چیست؛ بنابراین والدین باید با استفاده از فنون مذاکره، کنجکاوی های فرزند خود را برطرف کنند.
به گفته‌ این روانشناس، داشتن مهارت‌های زندگی و مهارت‌های فرزند پروری و به کارگیری درست این مهارت‌ها از طرف والدین می‌تواند ارتباطی موثر بین فرزندان و والدین ایجاد کند و والدین می‌توانند از این طریق فرزندان خود را از محیط ناامن اینترنت محافظت کنند.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از کارهایی که والدین در این راستا می توانند انجام دهند غیر فعال کردن فیلترشکن است تا کودکان و نوجوانان نتوانند از طریق فیلتر شکن به شبکه‌هی خاصی دسترسی پیدا کنند. هم چنین خود والدین باید مسئولیت پذیر و هدفمند باشند تا فرزندان بتوانند الگو برداری مناسبی از آنها داشته باشند.
انزانی تشریح کرد: بهتر است والدین در کنار فرزندان درباره‌ی محتوا و فضای اینترنت و شبکه‌های آموزشی صحبت کنند، گاهی زمانی را برای باهم بودن در اینترنت سپری کنند؛ هم چنین آگاهی خود را از شبکه‌های اجتماعی و محتوای آن و... بالا ببرند.
وی با بیان اینکه والدین باید از هرگونه سرزنش و تحقیر فرزند خود، بپرهیزند اظهار کرد: والدین باید بدانند شیوه‌ آموزش هر فرزند با توجه به شرایط محیطی و شخصیت هر فرزند متفاوت است و در این راستا باید مهارت‌های ارتباطی را یاد بگیرند.
این روانشناس معتقد است که والدین می‌توانند اوقات فراغت را با فرزندان سپری کنند و روزانه درباره‌ فضای مجازی با آنها صحبت کنند و گاها با استفاده از شیوه‌های بسیار ساده از کودک و نوجوان خود درباره‌ برنامه‌هایی که در طی روز استفاده می‌کنند؛ سوال کنند و گاهی در این فعالیت‌ها شریک شوند.
وی کمبود عاطفی را از دلایل اعتیاد کودکان و نوجوانان به اینترنت و فضای مجازی دانست و اظهار کرد: اعتیاد به اینترنت و پناه بردن به شبکه‌های خاص می‌تواند افت تحصیلی، اضطراب و گوشه گیری، بروز افکار وسواسی و کاهش رشد اجتماعی برای دانش‌آموز به همراه داشته باشد؛ بنابراین نیاز است والدین بسیار هوشیار باشند و به محض یافتن این نشانه‌ها در کودک خود، با یک مشاور و متخصص مشورت کنند.
انزانی در پاسخ به این سوال که اگر والدین متوجه استفاده‌ی فرزند خود از محتوای ناامن در اینترنت شدند باید چه واکنشی از خود نشان دهند؟ اظهار کرد: معمولا والدین در این شرایط دچار سرخوردگی و افزایش خشم می‌شوند که لازم است خونسردی خود را حفظ کنند، پرخاش نکنند، هیجانات خود را بشناسند و از فرصتی برای آرام شدن خود استفاده کنند.
وی معتقد است، والدین در این شرایط باید واگویه‌های مثبتی همانند این یک روند طبیعی است و فرزندم به دلیل کنجکاوی زیاد از این محتوا استفاده کرده است و... با خود داشته باشند و از افراد مطلع اطلاعات کسب کنند تا بتوانند دراین باره با فرزند خود به صورت کاملا موثر مذاکره کنند.
این روانشناس افزود: والدین باید از دید فرزند خود به واقعیت نگاه کنند و با او همدلی داشته باشند و احساس او را درک کنند؛ هم چنین افزایش دورهمی‌های خانوادگی و کاهش سطح توقع خود از کودک و نوجوان می‌تواند در این راستا موثر واقع شود.
وی به حذف برنامه‌های نامناسب برای سنین کودک و نوجوان و یا قرار دادن رمز عبور برای برنامه‌ها اشاره کرد و ادامه داد: با توجه به اینکه تمامی والدین به ویژه والدین شاغل نمی‌توانند نظارت مستقیمی بر فعالیت‌های فرزند خود داشته باشند؛ برقراری ارتباط موثر، صحبت درباره‌ محتوای دیده شده و استفاده شده توسط فرزند، آموزش مدیریت احساس و افکار به فرزند و توجه به حالات و رفتار او در زمانی که در کنار فرزند حضور دارند؛ از راهکارهایی است که می‌تواند به والدین در این زمینه کمک کند.