آریا بانو - باشگاه خبرنگاران / اخیراً زنی اهل اندونزی به شیوه‌ای پیچیده و عجیب کلاه از سر کاربران ایرانی اینستاگرام بر می‌دارد.
مدتی پیش بود که پیامی عجیب از یک کاربر خارجی در فضای مجازی دریافت کردم، زنی با نام کاربری ایرانی که ادعا می‌کرد با زبان فارسی آشنا نیست، این را از نوع نوشتن پیام‌هایش فهمیدم.
در فضای مجازی و صفحه شخصی خود طوری وانمود می‌کرد که یک زن خارجی است، در صورتی که فالوورها و دنبال کننده‌های وی خلاف این موضوع را نشان می‌دهد. با پیام‌های ناقص و نادرستش سعی می‌کرد نشان دهد که با زبان فارسی ناآشناست و بدون توجه به متن پیام‌هایم، پیام‌های خود را ارسال می‌کرد، انگار که مفهوم کلمات و جمله‌های فارسی را متوجه نمی‌شد و برای نوشتن پیام‌هایش از نرم افزار ترجمه‌ای استفاده می‌کرد.
این زن خود را چنین معرفی کرد: «من از کشور اندونزی هستم، اما در حال حاضر در انگلستان زندگی می‌کنم. در سال 2015 همسرم را از دست دادم و الان چند سالی است که مبتلا به بیماری سرطان لوزالمعده شده‌ام. هیچ فرزندی ندارم که اموالم را به او بدهم، به همین خاطر می‌خواهم به افراد نیازمند کمک کنم. بسیار دوست دارم که خودم این کار را انجام بدهم، اما پزشکان گفته‌اند که عمر زیادی ندارم. همچنین آنقدر ضعیف شده‌ام که نمی‌توانم بر روی پاهایم بایستم.»

وی یک عکس از خودش برایم فرستاد که بر روی تخت یک بیمارستان بستری شده بود و حال و روز خوبی نداشت، مشخص بود که از لحاظ جسمی شرایط خوبی ندارد و واقعا نیازمند کمک کردن به نظر می‌رسید. این زن می‌گفت: « پزشک به من گفته است که تا چند ماه دیگر زنده نخواهم بود، به شدت ضعیف شده‌ام. وی این‌طور ادعا می‌کرد از کل پولی که داشته است فقط یک میلیون دلار برایش باقی مانده و می‌خواهد این مبلغ را به من پرداخت کند تا من صرف نیازمندان کنم. آیا به من کمک می‌کنید؟
در نهایت هم با جمله‌هایی مانند؛ "خداوند شما را به من معرفی کرده است، به نظرم شما انسان خوبی هستید و می‌توانید به من کمک کنید" یا مثلا "امیدوارم شما این پیشنهاد مرا بپذیرید، تا بتوانم این پروژه را قبل از مرگم به درستی انجام بدهم و با آرامش به دیدار پروردگارم بروم" و... سعی داشت از لحاظ عاطفی من را تحت تأثیر قرار دهد.
در ادامه نیز یک عکس دیگر هم برایم فرستاد و ادعا کرد که فردی که در کنارش نشسته، مدیر بانکی وی است و تمام کارهای ارسال پول‌هایش را انجام می‌دهد، آن زن می‌گفت که روش پست بین المللی skylimit express در این شرایط کرونایی و بیماری کووید 19 بهترین روش است.

اطلاعاتم را گرفت، نام و نام خانوادگی، شماره تماس، ایمیل و آدرس خانه‌ام و... من هم با یک سرچ در گوگل و اطمینان از وجود این آژانس بین‌المللی، اطلاعاتم را برایش فرستادم، او هم چند روز بعد یک جعبه که اطلاعات من بر روی آن نوشته شده بود، برایم فرستاد و اطلاعات فرستنده و گیرنده به طور مشخص روی جعبه ارسالی، نوشته شده بود. تاریخ ورود جعبه به کشور 12 آپریل زده شده بود و دو روز زمان باقی مانده بود تا همه چیز معلوم شود.
اما ساعت 9 صبح یکشنبه 12 آپریل، شماره‌ای که پیش کد آن برای کشور آمریکا بود با من تماس گرفت. برایم عجیب بود فکرش را هم نمی‌کردم راست باشد، سرشماره کشور آمریکا آن هم بر روی تلفن خودم. تلفن را جواب دادم، یک صدای مبهم که با جملات انگلیسی سعی داشت چیزی را به من بگوید، مردی پشت تلفن در میان صدای خشی خشی که می‌آمد چند بار تکرار کرد: pleas check watsapp (لطفا واتساپ رو چک کن). بر روی پروفایلش آرم شرکت skylimit express بود.

واتس آپم را چک کردم، این پیام برایم ارسال شده بود: «مشتری عزیز، ما می‌خواهیم به شما اطلاع دهیم که محموله شما به یک شهر همجوار رسیده و آماده تحویل به شما است. فقط شما باید مبلغی معادل با 25 میلیون تومان به این کارت بانکی که برایتان ارسال شده است، واریز کنید تا ما مطمئن شویم که شما می‌خواهید آن را تحویل بگیرید و برای شما ارسال کنیم.»

در انتهای پیامش لینک شرکت اسکای لیمیت درج شده بود، او اطلاعات بانکی یک فرد ایرانی را فرستاد. برای حصول اطمینان به سایت رفتم، در بخش انتهایی سایت محلی برای وارد کردن کد پیگیری کالا درج شده بود. از زنی که به من پیام داده بود خواستم تا کد پیگیری کالا را بفرستد، به همین منظور کد چهار رقمی را فرستاد، اما وقتی که آن را در بخش پیگیری محموله سایت بررسی کردم، هیچ اطلاعاتی نمایش داده نشد.
شک کردم و پس از پیگیری‌های انجام شده از شرکت‌‌ها پست حمل و نقل بین المللی دیگری که در کشور خودمان دفتر دارند، متوجه شدم که جابجایی پول با این شرکت‌ها و سامانه‌ها به هیچ وجه ممکن نیست و کاملا غیر قانونی محسوب می‌شود.
یک اقدام غیرقانونی که اگر حواسم را جمع نمی‌‎‌کردم معلوم نبود چند میلیون پول را از دست می‌دادم.
این صحبت‌های سینا بود، پسری که مدتی درگیر یک کلاهبرداری سایبری شده بود و نزدیک بود با سادگی و زودباوری خود چندین میلیون پولی را که برایش زحمت کشیده بود، از دست بدهد.
به همین منظور سرهنگ علی‌محمد رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا اظهار کرد: یکی از روش‌های رایج کلاهبرداری در فضای سایبری موسوم به کلاهبرداری نیجریه‌ای است.
وی تصریح کرد: در این روش کلاهبرداران با ارسال ایمیل یا پیام به فرد مورد نظر و جعل عناوینی همچون تاجر ورشکسته، شاهزاده مخلوع، وکیل خانواده‌ای که بزرگ آن خانواده فوت کرده یا حتی به عنوان برنده شدن در یک لاتاری یا قرعه‌کشی و بخت‌آزمایی سعی در فریب کاربران و اخاذی از آن‌ها می‌کنند.
سرهنگ رجبی گفت: در همه روش‌ها کلاهبرداران پس از جلب اعتماد کاربران می‌گویند جهت دریافت جایزه یا سهم بردن از ارث باید مبالغی را تحت عنوان هزینه مالیاتی و بانکی و ... پرداخت کنند؛ حتی در جهت متقاعد کردن افراد مدارک مختلفی مثل چک در وجه آن‌ها صادر می‌کنند که البته آن‌ها جعلی هستند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا بیان کرد: سودجویان با استفاده از روش‌های مختلف مهندسی اجتماعی تا حد ممکن از قربانی اخاذی کرده و پس از اینکه کاربر متوجه کلاهبرداری می‌شود، ارتباط خود را قطع می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: افراد باید از اعتماد بیجا خودداری کنند و از واریز وجه و در اختیار گذاشتن اطلاعات بانکی خود به افراد غیر بپرهیزند.