پیشنهادهایی برای برگزاری یک هیات خانگی
اجتماعي
بزرگنمايي:
آریا بانو - جام جم / هرسال نزدیک محرم، مادرها به تکاپوی خرید لباسمشکی برای بچههای کوچکشان میافتند، یا برای فرزندان بزرگترشان لباسمشکیهای سالهای قبل را که هنوز اندازه است، آماده میکنند و کمکم آماده روضه و هیات میشوند. خانوادههایی که هیات و روضهای دارند از هفتهها قبل شروع به کار میکنند، برنامهریزی، تقسیم مسؤولیت، خرید اقلام و بعد زدن سیاهی و پرچم و آب و جارو کردن مسیر، تنظیم سیستم صوتی، تنظیم گرمایش و سرمایش داخل هیات، بارگذاشتن دیگهای بزرگ برنج و خورشت و آمادهکردن سینیهای چای و کاسههای پر از قند، دلهره برای بیرون ماندن عزاداران و بعد چشمبهراه عزاداراننشستن. امسال اما، همه چیز متفاوت است. با وجود پروتکلهای بهداشتی که هیاتها ملزم به رعایت آن هستند، هم از نظر تعداد و هم از نظر کنترل کودکان، بسیاری از خانوادهها تصمیم بر آن داشتند که مراسم عزاداری را در خانه نیز برگزار کنند.
پرچم، بیرق، سیاهی
نخستین نشانه روزهای محرم، سیاهپوشکردن در و دیوار شهر و خانه است. روزهای مانده به محرم آرامآرام، پرچمهای سیاه عزا در گوشه و کنار شهر نمایان و سردر هر خانه پرچمی نصب میشود. امسال این مساله در داخل خانه بیشتر مورد توجه واقعشده. اگر قرار بر این است که هیات خانگی خودتان و خانواده کوچکتان را داشته باشید، پس مراسم سیاهپوشکردن خانهتان را مفصل برگزار کنید. با آداب کاملی پرچمهای عزای حسینی را که در خانه دارید بیرون بیاورید و آماده کنید و بعد با کمک فرزندانتان، آنها را نصب نمایید.
از فرزندانتان بخواهید برای اتاقشان پرچم و یا بیرق خودشان را طراحی کنند. این طراحی با توجه به سن فرزندتان متفاوتاست، از نقاشی روی کاغذ گرفته تا طراحی حرفهای در نرمافزارهای گرافیکی و بعد چاپ آن طرح. بعد از تمامشدن محرم این طرحها را نگهدارید تا سالها بعد یادگاری از این سنوسال فرزندانتان و این محرم متفاوت داشته باشید.
برنامهریزی
با توجه به سن فرزندتان میتوانید برنامهریزی برای روزهای محرم داشته باشید. اگر فرزند نوجوانی در خانه دارید مسؤولیت این کار را تمام و کمال به او بسپارید و بخواهید برای هرکدام از اعضای خانواده نقشی در پیشبرد هیات خانگیتان تعریف کند تا هرکدام مسؤولیت بخشی از مراسم را برعهده بگیرند.
به او کمک کنید تا درباره مواردی مانند زمان شروع مراسم، تلاوت قرآن ابتدای مراسم، زیارت عاشورا، سخنرانی، عزاداری و پذیرایی به برنامه مشخصی برسد. در مسیر تعریف این مسؤولیتها برای بهتر شدن کیفیت و محتوای روضهتان میتوانید برنامه مطالعه و یا جستوجوی اینترنتی در بین منابع تاریخی و روایات را همراه فرزندانتان
در پیش بگیرید.
مسؤولیت تلاوت قرآن ابتدای روضه به همراه خواندن ترجمه و تفسیر را هر شب میتواند یکی از افراد خانواده عهدهدار باشد. در این روزهای تعطیلی مدارس این برنامه میتواند روزهای پرباری برای فرزندانتان به ارمغان آورد، چراکه برای هر روز هدف و مسؤولیتی تعریفشده که برای آن باید تلاش و تمرین کرد.
خواندن زیارت عاشورا و یا دعاهای دیگری در جمع خانواده میتواند بهصورت دستهجمعی صورت گیرد. هرکدام از اعضا بخشی از دعا را بخواند. همراهی خانواده و همچنین آموزش صحیح روخوانی برای فرزندان از برکات این جمع است.
یکی از افراد خانواده میتواند مسؤولیت سخنرانی را برعهده گیرد. در صورتی که بخواهید از سخنرانی هیاتهای مجازی استفاده کنید این بخش را میتوانید کمرنگتر کنید. در غیر اینصورت فردی که این مسؤولیت را بهعهدهگرفته در پیدا کردن موضوعی واحد و تحقیق و تنظیم مطالبش
یاری کنید.
پیش از برنامه سخنرانی، هر شب یکی از افراد خانواده بخشهایی از کتابی با موضوع واقعه عاشورا را بخواند. کتابهایی مانند «آه»، «آفتاب در حجاب»، «پدر، عشق، پسر» و «فتح خون» شهید آوینی گزینههای مناسبی هستند.
بخش مداحی و عزاداری از بخشهای جذاب و مهم هیات است. با توجه به سن فرزندانتان میتوانید برای این بخش برنامههای متفاوتی در نظر بگیرید. بهطورمثال گذاشتن یک نوحه و همراهی با آن و یا خواندن نوحه و شعری توسط فرزندتان و برگزاری مراسم سینهزنی.
با نزدیکشدن به روز تاسوعا و عاشورا این مدل عزاداری میتواند تغییر کند. میتوانید پرچمهایی در اختیار فرزندتان قرار دهید تا دسته عزاداری را در خانه شبیهسازی کند.
مسابقه و نذر فرهنگی:
تعیین یک کتاب درباره واقعه عاشورا یا زندگی امام حسین علیهالسلام و خواندن آن و بعد طرح سوالاتی از متن کتاب و مسابقهای بین اعضای خانواده میتواند از فعالیتهای جانبی روضه خانگی باشد.
همچنین میتوانید دایره این مسابقه را فراتر از خانواده ببرید و در گروه فامیلی یا دوستان هم این طرح را پیاده کنید. میتوانید کتاب را برای هر نفر از اعضای خانواده پست کنید و بعد سوالات را به اشتراک بگذارید.
هدیه کتابهایی با موضوع محرم و عاشورا در برنامههای مخصوص کتابخوانی به دوستان و اقوام نیز از مصادیق نذرفرهنگی است.
میتوانید در آسانسور آپارتمان محل سکونت یا تابلوی اعلانات هر روز روضه کوتاهی را بنویسید و نصب کنید، کتاب آه محتوای مناسبی برای این کار در اختیار شما قرارمیدهد.
تعزیه و پردهخوانی:
در میان اقلام فرهنگی مناسب ایام محرم، برای گروه سنی نوجوان، روایتهایی از روز عاشورا تهیه شده و در قالب پردههای بزرگ رنگی موجود است. میتوانید روی بنر چاپ کنید یا تصویر آن را در تلویزیون خانگی نمایش دهید و خودتان یا فرزندتان به شیوه پردهخوانان داستان را
روایت کنید.
پیش از آن برای اینکه ذهن فرزندتان به اصل ماجرای پردهخوانی نزدیک شود، میتوانید درباره پردهخوانی و تاریخچه و نحوه اجرای آن جستوجو کرده و حتی فیلمهای کمکی در این زمینه مشاهده کنید. در این مسیر ممکن است به هنر اصیل تعزیهخوانی برسید؛ اگر فرزندتان تمایل نشان داد، تجربه خواندن تعزیهای ساده در خانه، تجربه ماندگاری خواهد بود، میتوانید با حفظ فاصله ایمن از پدربزرگ و مادربزرگها هم در صورت موافقت فرزندتان برای دیدن تعزیه دعوت کنید.
از فضای مجازی غافل نشوید
برای هیات خانگیتان نامی انتخاب کنید، انتخاب نام باعث میشود هیات هویت پررنگ تر در ذهن و نگاه فرزندتان داشتهباشد، میتوانید کانال یا صفحهای برای هیات خود در فضای مجازی ایجاد کنید و با همفکری و همراهی فرزندانتان محتوایی از فعالیتهای هیات تهیه و در آنجا قراردهید، آنچه شما انجام داده اید و تجربه کرده اید میتواند برای خانوادههای دیگر نیز موتور محرکهای باشد و ایدههای جدیدی را به ذهن آنها برساند.
این روزها با دسترسی به شبکههای مجازی این مکان فراهم است که هیات خانگیتان را به صورت آنلاین پخش کنید. با رعایت حدود و حریم خانه و خانواده، این امکان که بقیه اعضای فامیل نیز از هیات شما بهرهای ببرند،ایده خوبی است برای همراهی باقی اعضای فامیل. این روزها امکان استفاده از منبر بسیاری از سخنرانان به صورت مجازی فراهم است، میتوانید زمانبندی برنامه هیاتتان را طوری تنظیم کنید که با زمان سخنرانی تداخلی نداشته باشد و در کنار خانواده از منبر نیز
استفاده کنید. با بررسی و گفتوگو با فرزند نوجوانتان میتوانید فهرستی از سوالات و علاقه مندیهای او را نسبت به مسائل دینی و اخلاقی و واقعه عاشورا به دست آورید و بر مبنای آنها از گنجینه سخنرانیهای ارزشمند سالهای گذشته علما و روحانیون و سخنرانان که روی سایتهای اینترنتی موجود است،استفاده کنید. همچنین با بررسی موضوع سخنرانی هیاتها یا توجه به علاقه مندی خانواده یک منبر را انتخاب کنید و به همراه فرزندان بزرگتر خود با آن همراه شوید. برای کودکان زیر هفت سال مساله آشنایی با واقعه عاشورا نباید به صورت مستقیم و با جزئیات باشد، هضم اتفاقات و ظلمهای انجام شده در روز عاشورا و حتی علت انتخاب و تصمیم افراد حاضر در واقعه کربلا برای کودک سخت و دشوار است و ممکن است او را با سوالاتی مواجه کند که پاسخ دادن به آنها از قدرت درک کودکان خارج باشد و همین سوالات میتواند زمینه ساز برداشت غلط یا حس ناخوشایند نسبت به این دوران شود.
به همین علت بهتر است برای کودکان خاطره حس خوشایند بودن در هیات و مراسم و همچنین تعلق خاطر نسبت به این دو ماه را فراهم کنید، اگر سوالی درباره جزئیات واقعه عاشورا از شما پرسیدند بهتر است اشاره مستقیمی به ماجرا نکنید، تلاش کنید بچهها در معرض روضههای باز قرار نگیرند، برخی از این روضهها برای بزرگسال هم ثقیل و دردآور است و ممکن است تصویر غلطی را در ذهن کودک نسبت به محرم شکل دهد.
شبهای به یاد ماندنی
ممکن است 10 روز پرفشاری را پیش رو داشتهباشید، پر از گفتوگو و فعالیت به همراه برنامههای متنوع. پیش از هرچیز اولویت خود را تعریف کنید، هدف از روضه خانگی زنده نگاه داشتن عزای اباعبدا... است و در این مسیر شما خادم عزادار حسینی هستید.
اجرای تمام جزئیات یک هیات ممکن است کاری سخت و انرژیبر باشد، در صورت نیاز مراسم را بهسادگی برگزار کنید، مهم جاری بودن این یاد در خانه شماست. اگر قرار بود همراه فرزندتان به هیاتی بروید مطمئنا همراه خود خوراکی و اسباب بازی و دفتر نقاشی هم میبردید، این برنامه را در خانه هم اجرا کنید و اسباب بازی مخصوص شبهای هیات در نظر بگیرید. چای و خرما یا حلوایی برای هیات تهیه کنید که باعث شود از باقی ساعات روز برای فرزندتان متمایز شود. میتوانید لباس مشکی که در هیات خانگیتان میپوشید بالباس مشکی خانگی متفاوت باشد تا جنبه رسمیتری به مراسم شما بدهد. دو ماه محرم و صفر، دو ماه غم و اندوه اهلبیت و شیعیان است و این عزادار بودن باید در خانه و خانواده ما نیز انعکاسی داشته باشد. ما این تصمیم و روش زندگی را براساس اعتقادی گرفتهایم که کودکمان امکان درک آن را در سالهای ابتدایی کودکی ندارد و بهتر است حس تعلق و جزئی از یک آیین مذهبی- خانوادگی بودن را در کودک فعال کنیم، خاطره خوش روزهای روضه و عزاداری را برای او ثبت کنیم، خاطره این روزها نباید تنها غم و اندوهی باشد که کودک درک عمیقی از آن ندارد، اگر فرزندتان تمایلی به شنیدن نوحه و روضه نداشت، این مساله را اینطور برداشت نکنید که فرزندتان به مفاهیم دینی بیاهمیت و ممکن است حزن و اندوهی که در اشعار است برای او سنگین باشد و روح کوچک او را غمگین کند. به درخواستش احترام بگذارید و در مراحل بعدی نوحهخوانهای کودک را انتخاب کنید. این سالهای در مراسم عزاداری اشعار پرشوری خوانده میشود که بچهها هم آنها را بهخاطر شور جاری در خواندن دوست دارند.
نذری:
چای روضه امام حسین علیهالسلام روح و عطر و طعم ویژهای دارد. در مراسمی که تدارک دیدهاید، مسؤولیت پخش چای و قند را میتوانید یکی از مسؤولیتهای مهم و پررنگ به حساب آورید، ارزش و شأن و احترامی که برای عزاداران اباعبدا... وجود دارد از رعایت همین جزئیات قابل انتقال است و گاهی باعث ایجاد گفتوگویی میان شما و فرزندتان میشود و قادر خواهید بود که از دلایل این شأن و مقام سخن بگویید.
گرچه این روزها نمیتوانید با سینی پر از چای در میان عزاداران حسینی بگردید و پذیرایی کنید اما میتوانید چای را به خانه آنها ببرید و هر خانه را با عطر چای روضهتان پر کنید. در بستههای کوچکی چای و گلمحمدی قرار دهید. میتوانید شعر چای روضه فاضل نظری را نیز ضمیمه آن کنید و به همراه فرزندانتان با رعایت شرایط ایمنی به در خانه همسایهها ببرید، این آب میتوان از چشمه خانه شما بجوشد و در خانههای دیگر نیز جاری شود و هیاتهای خانگی جان بگیرد و به سبب همین دستان کوچک سینهزن، سال دیگر دوباره در کنار هم توفیق عزاداری داشته باشیم.
نذری دادن و اطعام عزاداران حسینی یکی از برنامههای هیاتهای عزاداری است. برای این بخش هم میتوانید از بچهها کمک بگیرید. در مراحل پخت غذا و تهیه پذیرایی فرزندانتان را دخیل کنید.
از ابتدای شروع پخت غذا نیت غذای نذری امام حسین را بیان کنید. در تهیه غذا محدودیتی قائل نشوید. مساله مدل غذا و مقدار و میزان پذیرایی نیست بلکه ماهیت و اهمیتی است که خانواده به جزءجزء این مراحل میدهد.
-
شنبه ۸ شهريور ۱۳۹۹ - ۱۳:۱۳:۰۰
-
۳۲ بازديد
-
-
آریا بانو
لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/389660/