بزرگنمايي:

آریا بانو - شهرآرا آنلاین / در یادداشت هفته قبل درباره زنان ستاره سینما یا زنان سلبریتی در اینستاگرام و رابطه آن‌ها با دختران نوجوان گفتیم. توضیح دادیم که دختران نوجوان از مخاطبان ثابت صفحات سلبریتی‌ها هستند و حلقه‌های هواداری آن‌ها را نیز شکل می‌دهند. دختران نوجوان هم صفحات هواداری برای مردان سلبریتی دارند و هم زنان سلبریتی. هواداری آن‌ها نسبت به زنان سلبریتی اغلب جنبه هویت‌یابی دارد، به این معنا که خود را با هواداری از یک سلبریتی خاص، و علاقه‌مندی به او و ویژگی‌هایش تعریف می‌کنند. آن‌ها شخصیت مطلوب و ایده‌آلی را که علاقه‌مندند داشته باشند در یک سلبریتی جست‌وجو می‌کنند. اما سلبریتی‌ها چطور این رابطه با هواداران را مدیریت می‌کنند و شکل می‌دهند؟
زنان سلبریتی در صفحاتشان بیش از همه، عکس‌ها و فیلم‌هایی از فعالیت‌های حرفه‌ای خود را قرار می‌دهند، مثل فیلم‌هایی که بازی کرده اند، پشت صحنه فیلم ها، جشنواره‌هایی که در آن‌ها شرکت کرده و جوایزی که گرفته اند. در واقع، صفحات آن‌ها ویترینی از حرفه شان و موفقیت‌های شغلی شان است. در بیشتر عکس‌های این چنینی، آن‌ها با تیپ‌ها و ژست‌های سوپراستاری و زیبا حضور دارند.
اما بخش دیگری از صفحات زنان سلبریتی به عکس‌های ساده‌تر و روزمره‌تر از زندگی شان اختصاص دارد. آن‌ها در این عکس‌ها خودشان را یکی مثل همه نشان می‌دهند و از آن ژســــت‌های پرطمطراق خبری نیست: لباس‌های ساده تر، آرایش‌های کمتر و حرف‌های خودمانی تر. این نوع از عکس‌ها در صفحاتشان باعث ایجاد صمیمت بین آن‌ها و مخاطبانشان می‌شود. همچنین آن‌ها در ویدئو‌ها یا لایو‌ها به صورتی صمیمانه و نزدیک با مخاطبانشان حرف می‌زنند؛ لذا شکلی از صمیمیت رسانه‌ای شده بین آن‌ها و مخاطبانشان شکل می‌گیرد. تفاوت این نوع صمیمیت با صمیمیت‌های جهان واقعی در این است که در صمیمیت رسانه‌ای شده کاملا ساختگی و از پیش برنامه ریزی شده شکل می‌گیرد و بیشتر می‌تواند تظاهر و نمایشی از صمیمیت باشد تا صمیمت به معنای واقعی.
اما برخی افراد این نوع صمیمیت را با صمیمیت دنیای واقعی یکسان در نظر می‌گیرند. به ویژه این موضوع درباره مخاطبان کم سن وسال‌تر مانند نوجوانان وجود دارد. بسیاری از نوجوانان هوادار برخی زنان سلبریتی جنجالی مانند ریحانه پارسا هستند و علت علاقه مندی خودشان را هم این گونه مطرح می‌کنند که کسانی مثل او خیلی خودشان هستند. «خود بودن» علتی است که درباره هواداری و علاقه مندی به برخی سلبریتی‌ها و اینفلوئنسر‌ها مطرح می‌شود، اما این «خود بودن» در شبکه‌های اجتماعی به چه معناست و تا چه اندازه امکان پذیر است؟
در شبکه‌های اجتماعی با پدیده‌ای روبه رو هستیم به نام «خودبازنمایی» یا «نمایش خود» به این معنا که افراد در این شبکه، از خودشان شخصیت و تصویری می‌سازند و آن را به دیگران عرضه می‌کنند. این تصویر با فکر و برنامه ریزی قبلی تنظیم می‌شود و اغلب، خود ایده آل و خود مطلوب اشخاص است. یعنی افراد اکثرا خودشان را در بهترین حالات ممکن تصویر می‌کنند. سلبریتی‌ها هم از این قاعده مستثنا نیستند. آن‌ها نیز دست به خودبازنمایی مثبت و برنامه ریزی شده می‌زنند؛ لذا تصور «خود بودن» به معنای «خود واقعی بودن» اساسا در شبکه‌های رسانه‌ای ناممکن است. آنچه در شبکه‌ها دیده می‌شود چیزی است که ساخته شده است. این اولین اصل حضور در شبکه‌های مجازی است که به طور خاص باید به کودکان و نوجوانان آموزش داد، اینکه «خود بودن» اساسا دروغی بیش نیست و همه در این شبکه‌ها مشغول نمایش خود هستند.
در یک جمع بندی، باید گفت سلبریتی‌ها در تعاملشان با مخاطبان از فن موفقیت و صمیمیت استفاده می‌کنند. آن‌ها هم خودشان را بسیار موفق و دور از دسترس نشان می‌دهند، هم صمیمی و در دسترس. این مسئله باعث می‌شود نوجوانان هم دوستشان داشته باشند و با آن‌ها احساس نزدیکی کنند، هم آن‌ها را به عنوان الگو‌هایی از موفقیت برای هویت یابی خود در نظر بگیرند. با تبیین این نکات برای دختران نوجوان، باید آن‌ها را از شیفتگی به سلبریتی‌ها و پیروی بیش ازاندازه از آن‌ها بر حذر داشت.
نویسنده: دکتر زهرا اردکانی؛ پژوهشگر مطالعات رسانه ای زنان