بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / آشنایی با سندرومی که طبق نتایج جدیدترین پژوهش‌ها تعداد مبتلایانش بعد از همه‌گیری ویروس کووید- 19 افزایش چشمگیری پیدا کرده و قابل مدیریت است
موضوعات مرتبط با سلامت جسمانی، ارتباط تنگاتنگی با بهداشت و سلامت روانی دارند. یکی از مواردی که این ارتباط نزدیک به خوبی خود را نشان می‌دهد، سندروم «قلب شکسته» است؛ وضعیتی که فرد در نتیجه تحمل استرس و فشار روانی زیاد، دچار درد در قفسه سینه می شود و نفس‌تنگی ناخوشایندی را تجربه می‌کند. بررسی جدیدی که توسط محققان کلینیک کلیولند آمریکا انجام شده است، نشان می‌دهد بهار امسال و همزمان با شیوع کرونا، میزان بروز علایم این سندروم افزایش محسوسی پیدا کرده است. این تحقیقات نشان داد که کاردیومیوپاتی استرس یا سندروم تاکاتسوبو که عنوان دیگر سندروم قلب شکسته هستند، افزایش قابل توجهی به میزان 8/7 درصد در دوران نخستین اوج همه‌گیری کرونا داشته‌اند. این افزایش قبل از دوران همه‌گیری افزایشی بین 5/1 تا 8/1 درصد داشته است. اما چرا چنین مسئله ای روی داده است و برای پیشگیری از این موضوع چه کارهایی از دست ما بر می‌آید؟
سندروم قلب شکسته چیست؟
در سندروم قلب شکسته، پمپ خون در بخشی از قلب دچار مشکل و همین باعث درد در قفسه سینه می‌شود. دلیل این به هم خوردن نظم کاری قلب به صورت دقیق مشخص نیست اما حدس متخصصان آن است که افزایش ناگهانی هورمون‌هایی چون آدرنالین که در زمان استرس در بدن ما ترشح می‌شود، با این موضوع مرتبط است. خوشبختانه حال فرد در مدت زمان کوتاهی بعد از بروز این وضعیت بهتر می شود و این نشانگان در طولانی مدت برای اغلب افراد عوارضی به دنبال ندارد.
چه عواملی باعث ابتلا به این سندروم می‌شوند؟
تجربه حوادث ناخوشایند بدون آمادگی: برخی اتفاقات به ویژه زمانی که ناگهانی یا بدون آمادگی لازم برای فرد روی می‌دهند، می‌توانند فشار روانی زیادی را ایجاد کنند و به همین دلیل احتمال بروز نشانگان قلب شکسته را افزایش دهند. فوت ناگهانی نزدیکان و تشخیص بیماری در فرد یا اطرافیان به شکلی که باعث وحشت فرد شود، از جمله این موارد است.
مشکلات اقتصادی: کاهش درآمد یا از دست دادن کار از دیگر عواملی است که احتمال بروز نشانگان قلب شکسته را افزایش می‌دهد. البته دلیل این موضوع چندان پیچیده نیست، چراکه مشکلات اقتصادی، فشار روانی زیادی به فرد و خانواده‌ او وارد می‌کند.
وضعیت روانی فرد: برخی بررسی‌ها نشان می‌دهند افرادی که سابقه ابتلا به افسردگی یا اختلالات اضطرابی را دارند، بیشتر در معرض این نشانگان هستند. در یکی از مطالعات قبلی محققان دانشگاه لس‌آنجلس این طور نتیجه‌گیری کرده‌اند که ارتباطی قوی بین سابقه اختلالات اضطرابی و اختلالات خلقی با این نشانگان وجود دارد.
تیپ شخصیتی D: در روان‌شناسی گروهی از افراد را با عنوان تیپ شخصیتی D دسته‌بندی می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد این گروه از افراد بیشتر در معرض تجربه نشانگان قلب شکسته هستند. اما این گروه از افراد چه ویژگی‌هایی دارند؟ به عنوان مثال این افراد معمولا بابت موضوعات مختلف سریع نگران می‌شوند. علاوه بر آن، آن‌ها نگرانی خود را کمتر با دیگران در میان می گذارند و به اصطلاح خودخوری می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود یک پنجم افراد در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. نکته قابل تامل این‌که افراد دارای تیپ شخصیتی D نه فقط بیشتر از دیگران در معرض نشانگان قلب شکسته هستند که موارد جدی‌تری چون ایست قلبی یا حتی فوت زودهنگام هم در بین این افراد بیشتر مشاهده می‌شود.
چرا کرونا باعث افزایش سندروم «قلب شکسته» شده؟
مروری بر عوامل خطرسازی که در همین مطلب به آن‌ها اشاره شد، می‌تواند تا حدی دلیل چرایی افزایش بروز این نشانگان در بهار امسال را نشان دهد. متاسفانه کرونا تاکنون باعث شده در دنیا بیش از 570 هزار نفر جان خود را از دست بدهند. 570 هزار نفری که هر یک عزیز کسی بودند و از دست دادن آن ها، باعث فشار روانی به نزدیکان آن‌ها شده است. در عین حال گاهی خود تشخیص کرونا در افراد و نیاز به بستری باعث ایجاد فشار روانی زیادی در فرد و نزدیکان او می‌شود. در کنار این وضعیت، رکود اقتصادی که تمام دنیا را درگیر خود کرده، باعث شده تا میلیون‌ها نفر بیکار شوند. در این شرایط دشوار البته برخی افراد بیشتر در معرض خطر هستند. همان‌طور که اشاره شد افرادی که سابقه اختلالات اضطرابی و خلقی داشته‌اند یا افرادی که در تیپ شخصیتی D قرار می‌گیرند از این جمله‌اند.
4 توصیه برای مبتلا نشدن به این سندروم
اما حالا با توجه به تمام این دشواری‌ها، چه کاری از دست ما بر می‌آید تا از خود و نزدیکان مان در برابر این موضوع محافظت کنیم؟
برخی عوامل استرس‌زا خارج از کنترل ما هستند مانند بیکاری یا از دست دادن یک عزیز. در این شرایط مهم‌ترین توصیه استفاده از روش‌های آرامش‌بخشی موثر است.
اگر سابقه اختلالات اضطرابی یا افسردگی دارید و این روزها حال خوشی ندارید، حتما از متخصص کمک بگیرید. استفاده از داروهای روان‌پزشکی در این شرایط می‌تواند در مدت زمان کوتاهی وضعیت شما را بهبود بخشد.
سبک زندگی خود را اصلاح کنید. ورزش منظم روزانه، محدود کردن میزان کافئین دریافتی و خواب کافی را جدی بگیرید. در کنار این موارد تمرین مهارت‌های حل مسئله و مدیریت استرس را هم در زندگی خود وارد کنید.
این نشانگان به صورت معمول در افراد بالای 50 سال و زنان بیشتر دیده می‌شود. پس اگر در این گروه سنی و جنسیتی، در نزدیکان خود فردی که بخشی از عوامل بالا درباره او صدق می‌کند، سراغ دارید، این روزها بیشتر از قبل هوای او را داشته باشید. گفت‌وگو و اجازه دادن به افراد تا دلخوری‌ها و ناراحتی‌های شان بدون هیچ قضاوت و سرزنشی شنیده شود، می‌تواند میزان فشاری را که آن‌ها تجربه می‌کنند، کاهش دهد.
نویسنده : نرگس عزیزی | کارشناس‌ارشد مشاوره