بزرگنمايي:

آریا بانو - فرادید / اسکار شاپیرو در هفتادوچهار سالگی به مقام استاد بزرگی شطرنج رسید و هنوز کسی موفق نشده است رکورد او را، به لحاظ سن و‌سال، بشکند! از آن سو جُردی مونت‌رینود را داریم که در ده سالگی این مقام را از آن خود کرد و بعید است رکورد او نیز به این زودی‌ها شکسته شود. همین نشان می‌دهد که شطرنج پیر و جوان و کلا سن و سال نمی‌شناسد.
١- تاریخ شطرنج: شطرنج در حال حاضر همه جای دنیا بازی می‌شود، اما مورخان دقیقا نمی‌دانند که این بازی از کجا آمده است. اکثریت بر این باورند که خاستگاه آن به قرن ششم و هندوستان برمی‌گردد. شطرنج از ابتدای خلق‌شدنش تا زمانی که به اروپا برود (تقریبا هزار سال) بار‌ها و بار‌ها دستخوش تغییرات شد.
اما رفته‌رفته شطرنج جای خودش را در دل‌ها باز کرد. قرن پانزدهم این بازی در اسپانیا به محبوبیت زیادی رسید و چند صد سال بعد، در قرن نوزدهم و با شروع مسابقات بین‌المللی شطرنج قوانین و قواعد به صورت امروزی‌اش شکل گرفت.
٢- رکورد‌های شطرنج: مسابقات بین‌المللی شطرنج برای نخستین‌بار در سال ١٨٥١ در لندن برگزار شد. هوارد استانتون، استاد انگلیسی شطرنج، این مسابقات را ترتیب داد تا بهترین شطرنج‌بازان از سراسر اروپا دور هم جمع شوند. آدولف اندرسن، قهرمان این مسابقات بود که موفق شد ١٥ بازیکن دیگر را شکست بدهد و متعاقبا توانست از ١٨٥٠ تا ١٨٦٠ باز هم قهرمان بشود.
ویلهلم اشتاینیتس شطرنج‌باز دیگری بود که در اتریش متولد شد و نخستین قهرمانی‌اش را در جهان در سال ١٨٨٦ کسب کرد. او مجموعا ٢٥ بازی شطرنج داشت که از این تعداد فقط دو بازی را باخت. اشتاینیتس در پنجاه‌وهشت سالگی عنوانش را به امانوئل لاسکر آلمانی واگذار کرد. لاسکر ٢٦ سال و ٣٣٧ روز عنوان قهرمانی شطرنج جهان را در اختیار داشت که رکوردی جاودانه است.
او از دوستان خوب آلبرت انیشتین بود. همچنین استپاک و مشیان دو شطرنج‌بازی بودند که در سال ١٩٨٠ با ٢٤ ساعت و ٣٠ دقیقه رکورد طولانی‌ترین بازی شطرنج جهان را شکستند. ٩ سال بعد، نیکولیچ و آرسوویچ رکورد بیشترین حرکات انجام‌شده در یک بازی شطرنج را از آن خود کردند؛ با مجموع ٢٦٩ حرکت.
٣- راز‌های شطرنج: در شطرنج انجام ٥هزارو٩٤٩ حرکت امکان‌پذیر است! ٦٤ مربع روی صفحه شطرنج وجود دارد و شما هر طور بازی کنید، نتیجه آن از ٢‌هزار حالت فرا نمی‌رود. اما در کل هر بازیکن بعد از ٤ حرکت می‌تواند بیش از ٣١٨‌میلیارد حرکت و موقعیت را در بازی تجربه کند. قاعده حرکت اول (یک قدم یا دو قدم سرباز به جلو) نخستین‌بار در سال ١٢٨٠ اسپانیایی‌ها بنیان گذاشته شد.
در سال ١١٢٥، یک کشیش برای اینکه قوانین کلیسا را زیر پا نگذارد و همزمان بتواند شطرنج نیز بازی کند، صفحه شطرنجی اختراع کرد که قابل تا شدن بود، چون وقتی آن را تا می‌کرد و در قفسه کتاب‌ها می‌گذاشت، کسی نمی‌توانست مچش را بگیرد!
٤- احتیاج مغز به شطرنج: در کنار سودوکو، معما‌ها و خیلی از بازی‌ها، شطرنج یکی از بهترین راه‌های بهبود ذهن و حافظه است. بیماران مبتلا به آلزایمر خیلی وقت‌ها تشویق می‌شوند که در اوقات فراغت‌شان شطرنج بازی کنند. این بازی در مدارس برای دانش‌آموزان هم توصیه می‌شود. بعضی از دانشمندان معتقدند، شطرنج سطح هوش را هم افزایش می‌دهد. ٦٠٠‌میلیون نفر در سرتاسر جهان شطرنج بلدند.
٥- هری پاتر، اسکاتلند و شطرنج: قدیمی‌ترین شطرنج کشف شده در جهان هنگام فیلمبرداری فیلم «هری پاتر و سنگ جادو» مورد استفاده قرار گرفت. این شطرنج در جزایر لوئیس اسکاتلند پیدا شده است، هر چند مستندات نشان می‌دهد جایی در اسکاندیناوی قبل از قرن دوازدهم ساخته شده است.