بزرگنمايي:

آریا بانو - تبیان / زندگی مشترک مانند رانندگی قوانینی دارد که در صورت تخلف، تبعات آن گریبانگر همه اعضای خانواده می‌شود. تصمیم‌گیری مشترک در زندگی یکی از آن قوانین ضروری است که عدم رعایت آن می‌تواند روابط و زندگی زوجین را تحت تأثیر قرار دهد. به همین منظور تبیان در این خصوص به گفتگوی اختصاصی با دکتر محسن محمدی‌نیا زوج‌درمانگر و مدرس دانشگاه تهران پرداخته است.
تصمیم‌گیری در زندگی مشترک اساساً باید به چه صورتی باشد؟
تصمیم‌گیری در زندگی مشترک یکی از مسائل پنهان در روابط زوجین است که معمولاً باعث اختلاف و درگیری می‌شود زیرا تصمیم‌گیری در روابط زوجین اغلب حالت یک طرفه دارد یعنی یا مرد تصمیم‌گیرنده است و یا زن که هر دو راه خطاست زیرا در این نحوه تصمیم‌گیری عدالت و انصاف رعایت نمی‌شود؛ بنابراین میزان رضایت از زندگی مشترک کاهش می‌یابد.
ما وقتی ازدواج می‌کنیم دنبال صمیمیت، آرامش، احترام و اعتماد‌به‌نفس هستیم که با تصمیم‌گیری یک جانبه تمام اینها از بین خواهد رفت؛ به عنوان مثال وقتی یک نفر به تنهایی تصمیم می‌گیرد که به مسافرت نرویم، ظاهراً آن فرد پیروز شده اما این تصمیم‌گیری یک جانبه به معنای شکست هر دو نفر است زیرا این تصمیم در احساسات، رفتار و افکار ناخودآگاه طرف مقابل تأثیر می‌گذارد و زندگی دیگر مثل قبل شیرین و لذت‌بخش نخواهد بود؛ بنابراین تصمیم‌گیری باید دو طرفه و با رضایت هر دو طرف باشد.
خداوند در سوره فجر می‌فرماید: «یَآ أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ (27) ارْجِعِى إِلَى‏ رَبِّکَ رَاضِیَهً مَّرْضِیَّهً (28)؛ اى روح آرام یافته و متین به سوى پروردگارت بازگرد که تو از او خشنود و او از تو خرسند است.» در واقع، خداوند با آن عظمت و بزرگی رضایت بندگاش را در نظر گرفته است. نعوذ بالله زوجین که بالاتر از خدا نیستند؛ بنابراین در تصمیم‌گیری باید رضایت همدیگر را به دست آورند.
زن و شوهر هر کدام در چه زمینه‌هایی می‌توانند تصمیم‌گیرنده باشند؟
ملاک اصلی برای تصمیم‌گیری یک‌طرفه، عقل و اطلاعات بیشتر است که این مسئله در عمل و با گذشت زمان ثابت خواهد شد؛ مثلاً دختر خانواده می‌خواهد تا 11 شب با دوستانش بیرون از خانه باشد اما پدر به دلیل حضور بیشتر در اجتماع و درک بهتر شرایط جامعه مخالفت کرده و تصمیم نهایی را می‌گیرد یا در مسائل اقتصادی خانم‌ها دقیق‌تر به مسائل نگاه می‌کنند زیرا خانم‌ها جزئی‌نگر بوده و در یک مسئله، ابعاد مختلفی را در نظر می‌گیرند اما مردها کلی‌نگر هستند. اغلب خانم‌ها در هنگام خرید دیرتر اما بهتر انتخاب می‌کنند و برعکس آقایان زودتر انتخاب می‌کنند اما میزان اشتباهشان بیشتر است؛ بنابراین در چنین موردی می توان به زن میدان داد تا در تصمیم گیری‌های اقتصادی ورود پیدا کند اما نحوه تصمیم گیری زن نباید به حس قدرت طلبی و اقتدار مرد آسیب برساند.
راه‌حل اختلاف در تصمیم‌گیری چیست؟
در صورت اختلاف‌نظر باید از کناره‌گیری، سکوت، قهر، تحقیر و یا زورگویی برای تحمیل تصمیم به طرف مقابل اجتناب کرد زیرا در این صورت بازی روانی به وجود می‌آید که فرد می خواهد با آزار دادن طرف مقابل به یکسری منافع برسد؛ بنابراین بهترین راه‌حل برای حل اختلاف، صحبت کردن است اما برای گفت‌وگو باید نکات زیر را رعایت کرد:
- گفت‌وگو باید در محیط آرام و به دور از تنش باشد.
- گفت‌و‌گو تنها حول محور موضوع مورد اختلاف باشد و از حاشیه و صحبت درباره اختلافات گذشته اجتناب شود.
- بحث و گفت‌و‌گو یک طرفه نباشد بلکه به طرف مقابل هم اجازه حرف‌زدن و اظهار نظر داده شود. نشانه یک رابطه خوب این است که اولاً به طرف مقابل اجازه حرف زدن بدهید(وسط حرف او نپرید) و دوم این که خودتان هم حرف‌هایتان را بزنید.
- وقتی حرف می‌زنید به گونه‌ای با همدیگر صحبت کنید که طرف مقابل بتواند خودش را در شما ببیند؛ یعنی عقاید و احساسات طرف مقابل را درک کرده و بازخورد نشان دهید.
- احترام، آرامش، درک متقابل و عشق را محور رابطه قرار دهید و به خاطر موضوعات مورد اختلاف، عشق‌ و احترام بین‌تان را از بین نبرید.
- در زمان گفت‌و‌گو حامی باشید نه نقطه مقابل؛ متأسفانه اغلب زوجین در زمان حل اختلاف بیشتر به فکر دفاع از خودشان هستند درحالی‌که اگر زوجین، بتوانند خودشان را جای همدیگر بگذارند و طرف مقابلشان را درک کنند خیلی از اختلافات به راحتی حل خواهد شد.
- تصمیم‌گیری درباره موضوعات مورد اختلاف را به هیچ عنوان معلق نگذارید؛ آنقدر گفت‌و‌گو کنید تا به یک تصمیم مشترک برسید.