بزرگنمايي:

آریا بانو - شهر: زمانی که آقا محمدخان قاجار، دشت زلزله‌خیز تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد، تصور نمی‌کرد شهری با جمعیت 15 هزار نفر در سال 1164، روزگاری به کلانشهری تبدیل شود که ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران در آن متمرکز شده و بر اساس آخرین سرشماری کشور 13 میلیون و 267 هزار و 637 نفر جمعیت داشته باشد، دشتی که به دلیل وجود گسل‌های متعدد لرزه‌خیر بوده و ساکنانش همواره در معرض تهدید رخدادهای لرزه‌ای قرار دارند، با این حال وقوع زلزله 5.1 ریشتری 19 اردیبهشت امسال، بار دیگر ترس از زمین‌لرزه را میان تهرانی‌ها زنده کرد درحالیکه 190 سال از آخرین زلزله مخرب پایتخت می‌گذرد و تهران تاکنون چندین زلزله بزرگ را پشت سر گذاشته است.

به گزارش شهر ، بر اساس مستندات کاتالوگ زلزله‌های تاریخی، نخستین زلزله ثبت شده در تاریخ تهران به 400 سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد، زلزله‌ای با بزرگی 7.6 ریشتر که مرکز آن ری و ایوانکی بوده است. بعد از آن تهران تا سال 122 خورشیدی زلزله ویرانگر دیگری را تجربه نکرد اما در سال 122 خورشیدی زلزله‌ای با قدرت 7.2 دوباره شرق ری را لرزاند تا دومین زلزله بزرگ دشت تهران هم ثبت شود.
سومین زلزله درتهران به سال 234 خورشیدی باز می‌گردد که شهر ری را با قدرت 7.1 ریشتر به لرزه انداخت و بعد از آن در سال 337 شمسی طالقان و شمیران با شدت 7.7 ریشتر لرزیدند. ثبت این زلزله‌ها در حالی است که 219 سال بعد یعنی در سال 556 خورشیدی زلزله دیگری با قدرت 7.2 در تهران و قزوین به وقوع پیوست.
بعد از آن بیش از یک قرن (165 سال) طول می‌کشد تا زلزله‌ای به بزرگی 7.1 ریشتر، دوباره تهران را لرزاند، یعنی درست چندین سال بعد از پایتخت شدن تهران به انتخاب آقامحمدخان قاجار. در این سال یعنی 1209 شمسی دماوند و شمیران لرزیدند و حالا 190 سال از این زلزله که در اثر حرکت گسل «مشا» رخ داد میگذرد. این زلزله که آخرین زمین‌لرزه مهیب پایتخت بود، مناطق شمیرانات و دماوند را تقریبا به طور کامل ویران کرد و حدود 70 روستا در شرق جاجرود را هم از بین برد.. اگرچه آمار صحیحی از جمعیت آن دوره شهر وجود ندارد، اما براساس برخی گزارش‌ها در پهنه شمیرانات 45‌هزار نفر کشته شدند.
بعد از آن در سال 1352 دوباره گسل‌های البرز فعال شده و ورامین و ایوانکی را با قدرت 5 ریشتر لرزاندند. در سال 1376 ورامین یک بار دیگر با زلزله‌ای 7 ریشتری آسیب دوباره‌ای دید. تا 20 سال خبری از حرکت گسل‌های تهران نبود تا اینکه سرانجام در تاریخ 29 آبان‌ ماه 1396، زمین لرزه‌ای 5.2 ریشتری در عمق 7 کیلومتری از سطح زمین در مرز استان‌های تهران و البرز، حوالی ملارد رخ داد تا نگرانی از وقوع زلزله بزرگ تهران میان ساکنان این شهر بار دیگر زنده شود. بعد از این زلزله بود که کارشناسان هشدارها درباره فرارسیدن دوره بازگشت زلزله‌های تهران را شروع کردند، سرانجام دو سال بعد زلزله ملارد که ترس آن هنوز هم در خاطره تهرانی‌های مانده است، 19 اردیبهشت امسال، زمین لرزه‌ای به بزرگی 5.1 ریشتر ساعت 00:48 تهران و شهرهای اطراف را لرزاند و در تمام مناطق پایتخت احساس شد تا زلزله و عواقب آن برای تهران بار دیگر به دغدغه مردم تبدیل شد.
خبرنگار: ریحانه جاویدی