بزرگنمايي:

آریا بانو - جام جم / :از دیدگاه طب سنتی، معده عضو مهمی از بدن است و سلامتی اعضای بدن به‌ویژه کبد و قلب وابسته به این عضو است. با توجه به این‌که این روزها به دلیل شیوع ویروس کرونا خیلی‌ها همچنان مجبور به خانه‌نشینی و به دنبال آن پرخوری و کم‌تحرکی هستند برای بسیاری از افراد اختلالات گوارشی به‌خصوص مشکلات معده ایجاد شده است.
همان‌طور که در طب ایرانی پیشگیری بر درمان مقدم است دستوراتی ساده اما موثر مختص خوردن و آشامیدن ارائه شده است که با رعایت آن می‌توان با حفظ سلامت معده تا حدود زیادی از بروز بیماری‌های گوارشی و علائم رنج‌آور آن جلوگیری کرد. برای دستیابی به این نکات جالب و کلیدی با دکتر الهام پارسا پزشک و متخصص طب سنتی گفت‌وگویی کرده‌ایم.
در زمان اشتهای واقعی، غذا بخورید
در طب ایرانی تاکید زیادی بر مصرف غذا در زمان «اشتهای صادق» یا گرسنگی واقعی شده است. اشتهای صادق زمانی ایجاد می‌شود که سنگینی غذای قبلی از بین رفته و فرد میل زیادی به خوردن غذا داشته باشد. از مهم‌ترین علائم گرسنگی واقعی، سبک‌شدن قسمت فوقانی شکم، تمایل‌نداشتن به خواب، خشکی دهان، خروج فضولات قبلی غذا و نداشتن احساس طعم و بوی غذای قبلی در بادگلو است.
در مقابل اشتهای صادق، اشتهای کاذب قرار دارد. این اشتها نوعی خوردن براساس عادت است و نه به اندازه حاجت و نیاز بدن. غذا خوردن در حالت سیری در هضم صحیح غذا اختلال ایجاد می‌کند. عقیده بر این است که ورزش و فعالیت شدید بلافاصله پس از صرف غذا از علل هضم سخت و بروز نفخ است.
به میزان مصرف غذا توجه کنید
در طب ایرانی، معیار اصلی میزان مصرف غذا را وضعیت اشتهای هر فرد در نظر گرفته‌اند و توصیه شده زمانی که به میزان یک‌سوم از اشتها، باقی مانده دست از غذاخوردن کشیده شود زیرا عقیده دارند در خلال هضم بین اجزای غذا فاصله ایجاد می‌شود و باید از قبل برای این افزایش حجم جایی در معده باقی باشد.لازم است بدانید از عوامل اصلی تضعیف معده پر شدن بیش از حد آن است که بیشتر از خالی‌ ماندن شکم برای سلامت ضرر دارد. معیار مقدار غذای مناسب در هر انسان سالم تا حدی باید باشد که پس از غذا خوردن، سنگینی، کشیدگی در پهلوها، نفخ، تهوع، ترش‌کردن و بی‌خوابی عارض نشده و در بادگلو طعم غذا حس نشود.
از خوردن غذا در حالات روانی نامناسب پرهیز کنید
مصرف غذا در حالت اضطراب و عصبانیت و خشم در هضم غذا اختلال ایجاد می‌کند. زیرا معده در این حالت ضعیف است و نمی‌تواند غذا را به‌خوبی هضم کند.خوردن غذا در افرادی که روزانه اشتغال فکری زیادی دارند سبب اختلال هضم و خواب‌آلودگی آنها می‌شود. به این افراد توصیه می‌شود قسمت عمده غذایشان را در وعده شب پس از پایان کارهای روزانه مصرف کنند.
تفاوت تغذیه در تابستان و زمستان
عقیده بر این است که در تابستان غذاهای خنک با طبیعت سرد و هضم سبک میل شود و در زمستان غذاهای با طبع گرم و حرارت بالا و کمی غلیظ و سنگین. توجیه بر این است که در تابستان به دلیل هوای گرم، حرارت غریزی بدن میل به خارج و قوت هضم معده کاهش می‌یابد و برعکس در زمستان حرارت بدن میل به درون و احشا دارد و قوت هضم معده بالاست.
غذاهای موافق با معده بخورید
از مصرف غذاهای چرب، تند، غلیظ، سنگین، نمک‌سود، فرآوری شده و غذاهایی که فرد به خوردن آن عادت ندارد پرهیز کنید اما در میان سبزیجات، کرفس، شاتره، کاهو و نعنا برای معده مفید و در میان میوه‌ها، انگور، انجیر و به‌خصوص مویز سبب التیام سوزش خفیف معده می‌شود. مصرف روزانه شربت‌های کم‌شیرین مانند سکنجبین، انار، زرشک، ترنج، غوره، شربت لیمو و غذاهایی همچون کباب کبک و جوجه‌خروس و ماهی همراه با ادویه‌های گرم مثل زیره، دارچین، هل و همچنین مصرف زعفران و زنجبیل برای تقویت معده توصیه شده است.