آریا بانو

آخرين مطالب

درباره اعراب ایران، چیزهایی که نمی‌دانید گوناگون

درباره اعراب ایران، چیزهایی که نمی‌دانید
  بزرگنمايي:

آریا بانو - در گزارش زیر نگاهی جامعه‌شناختی به زندگی و فرهنگ مردم عرب خوزستان شده است.
برترین‌ها: در گزارش زیر نگاهی جامعه‌شناختی به زندگی و فرهنگ مردم عرب خوزستان شده است.
به نوشته‌ی مورخان سابقه‌ی سکونت اعراب در ایران به دوره‌ی تمدن عیلامی‌ها می‌رسد. برخی نیز آن را هم‌زمان با مهاجرت آریایی‌ها به ایران می‌دانند. همچنین شواهد تاریخی از حضور اعراب در ایران در دوره‌‌ حکومت اشکانیان در سده‌های اولیه میلادی در دست است.
بخش‌ عمده‌ای از عرب‌های ایران در جنوب غربی ایران زندگی می‌کنند. این منطقه که از شوشتر و دزفول در شمال تا دهانه‌ی فاو و اروندکنار در جنوب، از هویزه و شوش در غرب تا هندیجان و رامهرمز در شرق را در برمی‌گیرد تا سال 1304 «عربستان» نامیده می‌شد و پس از آن در دوره پهلوی اول نامش در تقسیمات رسمی کشوری به «خوزستان» تغییر داده شد.
بعد از زبان عربی به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی که اعراب ایران را به‌ هم پیوند می‌دهد، مذهب و اشتراکات فرهنگی که در پی آن می‌آید، عامل مهم دیگری برای پیوستگی در بین عرب‌های ایران است.
عرب‌های این منطقه اغلب مسلمان شیعه هستند. عرب‌های اهواز از نظر روابط اجتماعی، ساختار عشیره‌ای را که متأثر از آداب و سنن مذهبی است تا حد زیادی حفظ کرده‌اند.
عرب‌های ایران موسیقی، آواز، افسانه‌ها، سنت‌ها، خوراک خاص خودشان را دارند. بیشتر از موسیقی پاپ و سنتی فارسی، به موسیقی عربی گوش می‌کنند و سبک «علوانیه» را دارند. برای کودکانشان افسانه‌ها و داستان‌های قدیمی عربی تعریف می‌کنند. در برخی مناطق هنوز به سبک معماری «مضیف» با نی ساختمان می‌سازند، که این سبک بیش از پنج هزار سال عمر دارد و در هویزه و سوسنگرد رایج است.
غذاهای عربی خیلی کم در رستوران‌ها عرضه و بیشتر در خانه‌ها طبخ می‌شود. ولی حالا کنار رودخانه‌ی کارون آلونک‌هایی درست کرده‌اند، میز و صندلی گذاشته‌اند و غذاهای سنتی را در سینی بزرگ می‌آورند. مثلاً نصف سینی یک غذایی به نام امفطح است: گوشت بره آب‌پز شده با تزئینات، آن‌طرفش هم پلوباقلا و زرشک پلو می‌گذارند. این غذا را در سینی‌های بزرگ می‌آورند. هر سینی برای چهار نفر است. کنار رودخانه‌ی کارون منقل هم گذاشته‌اند در قهوه‌جوش‌های مسی به نام دله، قهوه درست می‌کنند، یا دکه‌های فروش فلافل و سمبوسه و کباب کوبیده در لشکرآباد وجود دارد و خیلی ها از این طریق امرار معاش می‌کنند.
علاوه بر این‌ها، عرب‌ها مراسم عروسی و عزاداری را هم بر اساس مناسک مخصوص خودشان برگزار می‌کنند. یکی از شاخص‌ترین این مناسک یزله است، نوعی پایکوبی همراه با شعر و موسیقی که هنگام عروسی و عزا اجرا می‌کنند. محتوای شعرها و نوع موسیقی بنا به مناسبت یزله، غمگین یا شاد می‌شود و گاه همراه با یزله، تیرهوایی هم شلیک می‌شود. یزله همچنین از جمله مناسکی است که بین عرب‌های اهواز و عرب‌های بندری مشترک است.
عرب‌های بندری، عرب‌های ساکن در شهرهای ساحلی و بنادر و جزایر خلیج فارس در بوشهر و هرمزگان هستند. عرب‌های این منطقه ویژگی‌های فرهنگی‌شان و لهجه‌شان به کشورهای عرب حاشیه‌ی خلیج‌فارس نزدیک‌تر است. عرب‌های ساحلی بیشتر یا در کار تجارت‌اند و با دوبی و کشورهای حاشیه‌ی خلیج‌ فارس در داد و ستد هستند یا مشغول صیادی روی آب و دریا. برخی از آنها هم به کویت و امارات و کشورهای عرب همسایه رفته‌اند و در میان آنها بازیگر، خواننده و آهنگساز‌های معروفی هم به چشم می‌خورند. از لحاظ اقتصادی هم وضعیت خوبی دارند.
عرب‌های موسوم به «عربخانه» در خراسان و «عرب‌های خمسه» در استان فارس بخش دیگری از جامعه اعراب ساکن ایران هستند. عرب‌های خمسه ارتباطاتی با عرب‌های اهوازی دارند اما بیشتر به ایلات قشقایی و بختیاری نزدیک شده‌اند و ساختار عشیرهای خودشان را دارند و عرب‌های خراسان زبانشان بیشتر با زبان فارسی مختلط شده و از لحاظ فرهنگی نیز از روابط قبیله‌ای و عشیره‌ای فاصله گرفته‌اند.
تجربه‌ای متفاوت
آمنه که 48 سال دارد و اهل خوزستان است در باره زندگی اش اینگونه توضیح می دهد: لباس عربی محلی ما عبا است و روی آن هم شال یا روسری می‌پوشیم. فارسی حرف زدن، و به‌ویژه فارسی را روان و بدون لهجه حرف زدن، هم دردسر دارد! برای کسانی که فارسی را خوب صحبت می‌کنند، بسیار پیش آمده که در همان اهواز و آبادان به آنها گفته‌اند که چقدر خوب حرف می‌زنی!
آمنه که در کودکی در محله‌ای از اهواز با همسایگان غیر عرب زندگی کرده است، تجربه‌ای متفاوت دارد و می‌گوید با اینکه موقع صحبت به فارسی همچنان لهجه‌ی عربی دارد اما با این حال فارسی حرف‌زدن برایش راحت‌تر از عربی است! از پنج‌ شش سالگی که برای بازی به کوچه می‌رفتیم، همبازی‌هایمان بیشتر فارس‌زبان بودند و بعد هم رفتیم مدرسه و آنجا هم باید فارسی صحبت می‌کردیم. در خانه عربی صحبت می‌کردیم ولی خانواده‌ی پرجمعیتی بودیم و همه‌مان مدرسه می‌رفتیم و کم‌کم عادت کرده بودیم که خواهر برادرهای هم‌سن و سال با هم فارسی صحبت کنیم. چون نمی‌شد در بیرون، دوستانمان همه فارسی صحبت کنند و فقط ما عربی صحبت کنیم.
بعد هم که در دانشگاه و محل کار، به زبان فارسی صحبت می‌کنیم و هرچه از محیط خانواده دورتر می‌شدیم، عربی‌مان ضعیف‌تر می‌شد. برای همین الان هم حروف عربی را به درستی و آن طور که باید، نمی‌توانم تلفظ کنم، یا بعضی کلمه‌های عربی را چون نمی‌توانستم در زندگی روزمره‌ام در بیرون خانه استفاده کنم، در ذهنم نمی‌ماند. در این میان خانواده‌های عربی هم هستند که حتی در خانه با فرزندانشان فارسی حرف می‌زنند چون می‌خواهند وقتی بچه وارد جامعه‌ می‌شود و به مدرسه می‌رود، فارسی بلد باشد.
لباس سنتی
لباس زنان

آریا بانو


عبایه یا عبا (چادر مشکی عربی)
چادری سیاه رنگ است که در قسمت میانی طرفین بُرش دارد و دست‌ها تا مچ از آن قسمت بیرون می‌آید، پارچه عبا از جنس ابریشم است و تمام مراحل برش و دوخت آن با دستان پر برکت زنان عرب انجام‌ میشود. شیله به شال روسری بلندی که به رنگ سیاه است می‌گویند. این روسری جنس‌های مختلفی از جمله کتان، نخ، ابریشم و … دارد. مرغوب‌ترین نوع شیله “فوطه” و “جز” نام دارد، به جنس کتان آن نیز “بلبول” می‌گویند.
لباس مردان

آریا بانو


مردان دشداشه می‌پوشند که لباسی یکسره و بلند تا مچ پا و معمولاً سفید رنگ و در تابستان نیز خنک است. عرب‌های خوزستان در مراسم‌ رسمی با اهدای لباس و اشیاء فرهنگی عربی از مقامات دولت استقبال می‌کنند. بشت یا خاچیه، پوششی بلند که روی دشداشه می‌پوشند و جنس آن از نخ پشمی نازک است.
گرگیعان

آریا بانو


گرگیعان از آداب بسیار کهن است که هر ساله در 15 رمضان در اهواز اجرا می‌شود. در این شب کودکان عرب با پوشیدن لباس‌های عربی به خیابان‌ها آمده و کیسه‌های کوچکی را که از قبل تهیه کرده‌اند به گردن می‌آویزند و با خواندن سرودهای مردمی این شب، به درب منازل همسایگان رفته و از آنان عیدی و شیرینی می‌گیرند.
قهوه خوری و دلّه قهوه

آریا بانو


مردم عرب اهواز همچون دیگر مردم کشور فرهنگ خاص خود را دارند. مراسم قهوه خوری جزو آثار ثبت ملی در ایران است. دلّه قهوه یکی از اشیاء و ابزار فرهنگی مردم عرب است که در مراسم‌ رسمی چه مراسم بین‌المللی و بازدیدشان، همواره از این وسیله در پذیرایی‌ها به عنوان نماد فرهنگی استفاده شده‌ است.
زبان
گویش عربی خوزستان جزو گویش‌های عراقی-خلیجی محسوب می‌شود. اگر چه بسته به مناطق مختلف استان، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد و لهجه عربی خرمشهر را فصیح‌ترین و اصلی‌ترین لهجه این گویش می‌دانند. درواقع، عرب‌های خوزستان ساکنان بومی آن منطقه می‌باشند که به زبان عربی تکلم می‌کنند.
موسیقی

آریا بانو


موسیقی علوانیه نام یکی از سبک‌ها یا الحان موسیقی عربی خوزستان است. نام این سبک برگرفته از نام سراینده آن علوان الشویع که در نوازندگی این سبک تخصص داشت گرفته شده‌ است. همچنین علوانیه یکی از میراث‌های معنوی عرب‌های ایران به‌شمار می‌آید. موسیقی عربی در استان خوزستان به دو دسته کلاسیک یا مقامی و موسیقی ریفی یا محلی (روستایی) تقسیم می‌شود.حسن معشوری، سامر زرگانی، علی ادریس، علی رشداوی شیخ کریم باوی حسان اگزار چنانی زاده از خوانندگان معروف عرب زبان هستند.
رقص
یکی از عادات خاص مردم عرب رقص محلی چوبیه است، رقص محلی یا رقص مردمی قدیمی‌ترین شکل رقص است که نشان‌گر حالات، عادات و فرهنگ یک قوم و یا ساکنان یک منطقه جغرافیائی خاص بوده و در قالب مجموعه‌ای از حرکات موزون اجرا می‌شود. باستان شناسان و مورخین می‌گویند: رقص بخش مهمی از فرهنگ انسانهای اولیه بود به طوری که آنان از طریق رقص و با استفاده از حرکات موزون احساسات خود را به دیگران بیان می‌نمودند، رقص چوبیه یکی از همین رقص‌های مردمی عرب‌هاست که به نظر می‌رسد از قدمت زیادی برخوردار است.

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/336493/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تصویر روز ناسا؛ سایه X شکل پس‌دمه

بی‌بی‌سی فارسی و منافع انگلیس در ایران: نگاهی به تاریخ پیچیده یک رسانه

برتری دریایی و خواهران منصوریان در گام نخست

تصویب قانون امباپه در شورای شهر مادرید!

شگفتی‌ساز جام‌حذفی دور از هیاهو قهرمانی!

ژیرو مسافر لس‌آنجلس اف‌سی می‌شود

بازیان: امروز روز پیشرفت فوتبال ایران خواهد بود

کاپیتان سابق پشت فولاد درآمد

وزیر اقتصاد: اتفاقی نشدنی تحقق یافت

حسن یزدانی به اردوی تیم ملی نرفت

آژانس مبارزه با دوپینگ آمریکا از سوی وادا محکوم شد

استقلال چهارمین تیم پرافتخار فوتبال آسیا

عامل ناامنی خاورمیانه کیست؟

پشت صحنه خواستگاری سلمان از شیرین

تصویری عجیب از رنگ‎آمیزی و نقاشی جالب یک خودروی پژو 206 در ساری که سوژه شد!

حرکت عجیب و جنجالی یک زن تهرانی که سوژه شد؛ تزئین ناخن با طلا 24 عیار 12 میلیون تومانی!

درباره واکسیناسیون سرخک چه می‌دانید؟

تیزری از آهنگ جدید سینا درخشنده را تماشا کنید

توضیحات رئیس محیط زیست درباره موضوع حذف کیسه‌های پلاستیکی

رییس دیوان عالی: قضات درباره حجاب احکامی صادر کنند که موجب تنبه شود

قیمت کتاب‌های سال تحصیلی جدید دانش‌آموزان اعلام شد

صحنه عجیب برخورد صاعقه به رودخانه

از جمله زیبایی های رابطه پدر دختری

با نون گلی شیک پذیرایی کنید

اگر در گوشمان آب رفت چکار کنیم؟

این ست رنگی برای آقایون محشره!

روش آسان تکثیر پتوس

امشب ماه کامل صورتی را رصد کنید

مطالعه‌ جدید؛ تقریباً نیمی از شهرهای بزرگ چین درحال غرق‌شدن هستند

بزرگترین شاعر شیعی کشمیر

نسل طلایی استقلال با حضور حیدری، جباری و آندو

وحید مرادی سرپرست تیم ملی والیبال شد

ناراحتی آرتتا برای پوچتینو

پالس مثبت برای حل مشکل یحیی گل‌محمدی

اعلام اسامی 30 بازیکن ایران برای لیگ ملت‌های والیبال

سیستم امنیتی جدید برای بررسی چمدان‌ها در المپیک

آلگری: رسیدن به فینال هیچ‌ گاه آسان نیست

قطبی: می‌خواهیم بازی به بازی پیشرفت کنیم

کیومرث هاشمی: واگذاری استقلال و پرسپولیس نقطه عطف ورزش ایران است

AFC واگذاری استقلال و پرسپولیس را تایید کرد

ویدئویی زیرخاکی از هنرمندان بزرگ تاریخ سینمای ایران

جمله سنگین «خلیل» در مورد زمان که هیچ کس معنی اش را نفهمید!

دسته گل زیبا و لاکچری رضا گلزار و همسرش آیسان آقاخانی برای افتتاحیه سالن ساره بیات

اشک‌های عاشقانه امیرعلی نبویان برای همسرش بهار نوروزپور همراه با بغض

ارکستر نوای آفتاب سال جدید را با موسیقی بی کلام آغاز می‌کند

آخرین وضعیت پرونده مهسا امینی از زبان وکیل خانواده

آخرین جمع‌بندی احتمالی کمیسیون اجتماعی؛ توافق برای تعطیلی شنبه‌ها

یک پاستای خوشمزه پنیری و راحت درست کن

خوردن این غذاها در شب باعث سوزش معده می‌شود

آیا رفع بی‌نظمی‌های زندگی در بهبود سلامت روان موثر است؟