آریا بانو - گجت نیوز / تا به ‌حال به بزرگی سیاره مشتری فکر کرده‌اید؟ عظمت این جرم آسمانی بسیار بیشتر از آن چیزی بوده که تصور می‌کنیم و نقش مشتری در منظومه شمسی غیرقابل جایگزینی است؛ در ادامه با ما همراه باشید.
بزرگی سیاره مشتری به حدی بوده که بر اساس اطلاعات موجود، امکان تبدیل شدن آن به ستاره‌ای دیگر در منظومه شمسی وجود داشته است. در ادامه با گجت نیوز همراه باشید تا به بررسی بیشتر این جرم آسمانی شگفت‌انگیز و نقش منحصر به فرد آن در شکل گیری حیات در زمین بپردازیم.
بزرگی سیاره مشتری
تقریبا نیمی از منظومه‌هایی که در کهکشان راه شیری وجود دارند، میزبان دو یا حتی سه ستاره هستند؛ منظومه شمسی ما و تنها ستاره آن که با نام خورشید هم شناخته می‌شود، با این منظومه‌ها فرق دارد و علاوه بر تمامی ویژگی‌های منحصر به فرد آن، وجود مجموعه سیاره‌های گوناگونی که یکی از آن‌ها میزبان حیات بوده، منظومه شمسی را متمایز می‌کند.
با این حال بسیاری از متخصصان معتقدند که سیاره مشتری بسیار کمتر از آنچه لایق آن بوده، مورد توجه قرار می‌گیرد و نقش مهم این جرم آسمانی در پایدار نگه داشتن منظومه ما برای کمتر کسی آشکار است. به عنوان مثال این جرم آسمانی به عنوان بزرگ‌ترین سیاره در میان همسایگان زمین شناخته می‌شود، اما آیا می‌دانستید که اگر جرم تمامی سیاره‌های منظومه را کنار هم بگذاریم، عدد به دست آمده از نصف جرم مشتری هم کمتر خواهد بود؟
از طرف دیگر بزرگی سیاره مشتری به حدی بوده که حذف کردن آن از منظومه کل سیستم ستاره‌ای میزبان سیاره ما را به هم می‌ریزد؛ در واقع اگر هرکدام از سیاره‌های منظومه شمسی را حذف کنیم، مشکل خاصی در وضعیت منظومه ایجاد نمی‌شود، اما این مسئله برای مشتری صادق نیست.
جالب است بدانیم که ابعاد مشتری آن را به مرز ستاره شدن نزدیک کرده است؛ به بیان دیگر اگر این جرم آسمانی 20 برابر از حالت کنونی بزرگ‌تر بود، فشار و دمای فوق‌العاده شدید به وجود آمده در داخل هسته سیاره به واسطه جرم بزرگ آن باعث شروع فرآیند گداخت هسته‌ای در سیاره می‌شد و مشتری را در مسیر ستاره شدن قرار می‌داد.
گذشته‌ای متفاوت
البته شاید 20 برابر بزرگ‌تر بودن کمی زیاد به نظر برسد، اما در دنیای ستاره شناسی، این مقدار جرم به هیچ وجه عدد بزرگی نیست. در زمان شکل‌گیری منظومه شمسی مواد موجود به صورت تکه‌های سنگ در نقاط مختلف جمع می‌شدند تا سیاره‌های کنونی را به وجود آوردند و گفته شده که بزرگی سیاره مشتری به واسطه ابعاد هسته سنگی و یخی داخل آن و همچنین گازهایی بوده که این هسته با ابعاد 5 تا 10 برابر زمین به دور خود جمع کرده است.

هسته مورد نظر مقدار زیادی از اجرام تشکیل دهنده منظومه شمسی را در میلیاردها سال پیش به دور خود جمع کرد و با جذب مقدار زیادی هیدروژن و هلیوم موجود در سیستم ستاره‌ای ما، به حالت گازی کنونی رسید. با این وجود گفته شده که وجود تغییرات و تفاوت‌هایی نسبتا جزئی می‌توانست سرنوشت منظومه ما را به کلی دگرگون کند و مشتری را به جای یک غول گازی، به ستاره‌ای دیگر در کنار خورشید تبدیل کند.
البته بزرگی سیاره مشتری و امکان تبدیل شدن آن به ستاره احتمال شکل‌گیری سیاره‌های دیگر را مختل نمی‌کرد و حتی اگر قرار بود که منظومه شمسی یک سیستم دوقلو باشد، باز هم سیاره‌هایی مانند زمین و مریخ شکل می‌گرفتند. با این حال امکان تشکیل حیات بر روی زمین فوق‌العاده کمتر می‌شد، چرا که در سیستم‌های دو یا چند ستاره‌ای سیاره‌های موجود به ندرت دمای مورد نیاز برای فراهم شدن امکان شکل‌گیری حیات را بر روی خود خواهند داشت.
بنابراین می‌توان متشکر بود که شرایط پیدایش منظومه شمسی به ‌گونه‌ای نبود که با داشتن دو ستاره، دیگر موجودات زنده‌ای بر روی سیاره سوم آن حاضر نبودند.