بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / خانمی 24 ساله‌ام و پسری 5 ساله دارم که همه زندگی من است. یک سال پیش از شوهرم که معتاد بود و دست بزن داشت، طلاق گرفتم. همه مهریه‌ام را هم داد و الان وضعم خوب است. مشکلم این است که پسرم بیش از حد فضول است و مدام به جیب من خسارت می‌زند. یک روز می‌بینم که اسباب‌بازی‌اش را شکسته، یک روز وسایل تزیینی‌مان و ... . لطفا راهنمایی‌ام کنید.
مخاطب گرامی، بر اساس اطلاعات اندکی که داده‌اید به نظر می‌رسد که فرزند شماچهار سال زندگی آشفته ای را تجربه کرده است و قربانی اصلی این‌گونه زندگی‌ها که یکی از والدین درگیر اعتیاد و پرخاشگری باشد، کودکان هستند.
در این شرایط همه اعضای خانواده به ویژه کودکان تحت تاثیر ناامنی حاکم دچار بی‌قراری عصبی می‌شوند که کودک شما این مرحله را گذرانده و یک‌سال هم از آن روزی می‌گذرد که شما زندگی آشفته را ترک کردید و زندگی گسسته را تجربه می‌کنید که انتخابی بین بد و بدتر داشته‌اید. با این حال، شرایط فعلی شما هم برای خودتان و هم برای فرزند‌تان، آسیب‌های روحی خاص خود را دارد که ضرورت دارد توان سازگاری و تاب‌آوری خود را افزایش دهید و حادثه را مدیریت کنید و فراموش نکنید که به دلیل فقدان پدر، کودک شما در مقایسه با همسالانش ممکن است اندکی رفتارش متفاوت باشد.
اقتضاهای سنی کودک‌تان را درک کنید
در گام اول باید متناسب با جو روانی حاکم بر خانواده و اقتضای سنی کودک از او انتظاراتی داشته باشید.
از طرفی اول باید با ویژگی‌های کودک آشنا باشید و رفتارها و تحرکات کودک را در ظرف سنی او سنجش و قضاوت کنید. گاهی خود والدین، آستانه تحمل پایینی دارند و تاب تحمل رفتارهای کنجکاوانه و تحرکات طبیعی کودک را ندارند. بنابراین اگر قصد محدود کردن بیش از حد او را داشته باشید، زمینه لجبازی و پرخاشگری بیشتر کودک فراهم می‌شود!
از ترور شخصیتی والد دیگر بپرهیزید
پر واضح است که در واقعه طلاق، والدین از هم جدا می‌شوند ولی فرزند هیچ‌گاه از والدین جدا نمی‌شود و به هر دو تعلق دارد. بنابراین در دوران طلاق حتما باید اولویت اول والدین، امنیت بخشی به کودک طلاق باشد و در حق ملاقاتی که دارند از تهدید، تخریب و ترور شخصیت طرف مقابل جدا پرهیز کنند. به هرحال والدین جدا شده‌اند ولی کودک نه تنها جداشدنی نیست بلکه پاره تن والدین است و هر دو والد مسئولیت مشترکی برای رشد و بالندگی کودک دارند که باید نقش‌های تربیتی مناسبی در قبال کودک طلاق داشته باشند. برخی آسیب‌های جدی فرزندان طلاق متوجه والدینی است که در مواجه شدن با کودک، اصول اولیه تربیت را نادیده می گیرند و در ملاقات با کودک تصویرذهنی بسیار تاریکی در ذهن کودک از والد دیگر جای می‌دهند. این کودکان به احتمال زیاد در آینده به سمت رفتارهای پرخطر می‌روند و در بزرگ سالی هم ممکن است هراس اجتماعی داشته باشند.
پرخاشگری‌اش را با دعوا پاسخ ندهید
کودکان طلاق ضرورت دارد بیش از دیگر همسالان از نظر روانی، مورد توجه قرار گیرند و نیازهای انسانی آنان مثل توجه و محبت تامین شود. شما به عنوان مادری جوان حتما در زمینه روان‌شناسی رشد کودک، بیشتر مطالعه داشته باشید و در مقابل رفتارهای اشتباه او از مقابله به مثل، پرخاشگری و تهدید کودک پرهیز کنید. هر مدل تغییری که قرار است در کودک شکل گیرد، درباره‌اش با کودک صحبت کنید و حتما خودتان، عامل به آن موضوع باشید. در صورت امکان با یک روان‌شناس کودک هم در ارتباط باشید.
نویسنده : عبدالحسین ترابیان | کارشناس‌ارشد روان‌شناسی