بزرگنمايي:

آریا بانو - باشگاه خبرنگاران / عده زیادی از افراد دارای عادت‌ها و تیک‌های عصبی هستند که در شرایط کنونی می‌تواند سبب آلوده شدن آن‌ها به ویروس کرونا شود.
عادت و تیک‌های عصبی در افراد به دلایل مختلفی به وجود می‌آیند، بسیاری از این عادت‌ها برای رفع استرس و نگرانی در افراد به وجود آمده‌اند و ترک کردن آن‌ها کاری بسیار سخت است که به اراده قوی نیاز دارد.
از جمله این عادت‌ها و تیک‌های عصبی می‌توان پلک زدن چشم، شکستن قولنج انگشتان دست، دندان قروچه، جویدن ناخن‌های دست، صاف کردن صدا، زاویه دارکردن عضله‌های گردن، کندن مو‌های سر، سبیل، ابرو، مژه، خوردن مواد غیرخوراکی و تماس دست با صورت را نام برد.
این عادت‌ها که به نوعی برای ایجاد آرامش در افراد ایجاد می‌شوند در صورت مراجعه نکردن فرد به متخصص و دریافت نکردن آموزش‌های رفع عادت به مرور تبدیل به تیک‌های عصبی مزمن می‌شوند که افزون بر آسیب به سلامت جسمانی و ظاهر فرد، به سلامت روانی او هم آسیب جدی وارد می‌کند.
این روز‌ها همزمان با گسترش ویروس کرونا و ابتلای هزاران فرد در کشور‌های مختلف به بیماری COVID-19 یکی از توصیه‌های جدی کارشناسان بخش درمان پرهیز از تماس دست‌ها با صورت، چشم، بینی و لب هاست؛ زیرا در صورت آلوده بودن دست به ویروس کرونا، دست آلوده می‌تواند مسیر ورود ویروس به بدن را هموار و فرد را مبتلا سازد.
کارشناسان توصیه می‌کنند افراد به طور دائم با استفاده از آب و صابون و یا محلول‌های ضدعفونی کننده دست‌های خود را شسته و ضدعفونی کنند، اما در کنار تمامی این موارد ترک عادت تماس دائم دست با صورت و اجزای آن اهمیت فراوان دارد.
بسیاری از افراد زمانی که دچار استرس، نگرانی، ترس، خوشحالی، هیجان و مواردی از این دست می‌شوند به طور بی اختیار و یا از روی عادت صورت، بینی، چشم و لب‌های خود را لمس می‌کنند، در بیشتر آقایان عادت تماس دست با ریش و سبیل برای مرتب کردن آن‌ها وجود دارد.
همچنین افرادی که از عینک مطالعه استفاده می‌کنند برای تنظیم عینک بر روی بینی و بهبود دید در بیشتر اوقات صورت خود و دسته‌های عینک را لمس می‌کنند.
کارشناسان اعلام کرده اند دگرگون کردن عادت و تیک‌های عصبی می‌تواند سبب کاهش استرس در این بازه زمانی و کمک به افزایش مصونیت در مقابل ویروس کرونا شود و در نهایت افزایش سلامت جسمانی و روانی فرد را به همراه داشته باشد.
کارشناسان در یک مطالعه بر روی گروه‌های مختلفی از افراد دریافتند، به طور متوسط افراد در یک ساعت بین 9 تا 23 بار صورت خود را لمس می‌کنند.
چرا ترک کردن این عادت‌ها اینقدر سخت و غیرممکن است؟
لمس صورت، کندن یک تارمو از سر، مرتب کردن سبیل و مواردی از این دست در یک لحظه روی می‌دهد و سبب کشش عضلانی در بند می‌شود که در افراد نوعی سیستم پاداش در بخش هیپوکامپ مغز را به وجود می‌آورد.
به دلیل ایجاد آرامش و شادی پس از انجام این قبیل کارها، ترک آن به سختی از سوی افراد انجام می‌شود، با وجود آنکه به خوبی از اثر‌های بد آن بر سلامت جسم و روح خود آگاه هستند.
افراد مبتلا به وسواس اجباری کندن مو‌های سر که با نام تریکوتیلومانیا شناخته می‌شود، پس از کندن مو‌های سر دچار افسردگی می‌شوند به ویژه زمانی که مناطق وسیعی از سر آن‌ها دچار طاسی می‌شود، اما به دلیل ایجاد خوشحالی لحظه‌ای به آسانی قادر به ترک این عادت نیستند و نیازمند مراجعه به متخصص هستند.
به گفته کارشناسان برای ترک این عادت‌ها و تیک‌های عصبی در مرحله اول آگاهی از وقوع آن‌ها و زمانی که فرد تمایل به انجام تیک عصبی پیدا می‌کند اهمیت دارد.
یادداشت دفعاتی که افراد به انجام کاری مانند لمس صورت خود می‌پردازند و اینکه قرار گیری در چه موقعیتی سبب بروز عادت و تیک عصبی می‌شود می‌تواند به آن‌ها برای رفع این مشکل کمک کند.
بیشتر افراد در زمان استرس، نگرانی، ناراحتی، ترس و هیجان، در زمان مطالعه و یادگیری مطالب جدید یا تماشای فیلم و تلویزیون به طور ناخودآگاه دچار تشدید تیک عصبی می‌شوند.
کمک گرفتن از اعضای خانواده برای یادآوری ترک عادت، نوشتن احساس، نوشیدن آب، پرهیز از قرارگیری در موقعیت اضطراب و مواردی از این دست در کنار داشتن اراده قوی می‌تواند به افراد برای رفع تیک‌های عصبی کمک کند.
انجام کار‌هایی مانند مشغول نگه داشتن دست‌ها به انجام کارهایی، چون نوشتن، نگه داشتن خودکار یا لیوان، پوشیدن دستکش، فشردن توپ رفع استرس، نقاشی کشیدن، راه رفتن و به طور کلی دگرگون کردن موقعیت می‌تواند سبب کاهش تمایل به انجام کارهایی، چون تماس دست با صورت شود.
بستن مو‌ها با کش برای جلوگیری از کشیدن و کندن آن‌ها، کوتاه نگه داشتن ناخن ها، شانه کردن موها، سبیل و ریش برای جلوگیری از تمایل به لمس و کشیدن آن‌ها، پرهیز از قرار گرفتن آلرژن‌هایی که سبب خارش صورت یا بینی می‌شوند، تنظیم دسته عینک همگی می‌توانند به افراد برای رفع تیک عصبی و لمس نکردن صورت کمک کند و به این ترتیب به میزان زیاد از خطر ابتلای آن‌ها به بیماری ویروسی بکاهد.
در صورت ناتوانی برای رفع تیک عصبی افراد باید از مشاوره کارشناس بهره بگیرند.