بزرگنمايي:

آریا بانو - صبح نو / ویروس کرونا از اوایل اسفند گریبانگیر کشور، مشاغل و صنعت‌‌‌های گوناگونی در کشور شد. با گسترش آن برخی مشاغل به تعطیلی کشانده شدند و سالن‌‌‌های سینما هم جزو اولین مکان‌‌هایی بود که قربانی این بیماری ناخوانده شد. طبق اولین اطلاعیه‌ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خبر تعطیلی سینماها ابلاغ شد و این دستور تا امروز چند نوبت تمدید شده است.
سال 99 قطعا سال خوبی برای سینمای ایران نخواهد بود زیرا طلایی‌‌ترین زمان اکران را از دست داد و مشخص نیست این مدت تعطیلی تا چه زمان ادامه دارد. این اتفاق بی‌سابقه بالطبع از نظر مالی اتفاق خوبی برای سینمای ایران نیست؛ از طرفی تعطیلی موقت تولید پروژه‌های سینمایی هم عامل دیگری است تا سینما در سال آینده با بحرانی جدی مواجه شود. برای بررسی و مدیریت شرایط پیش‌آمده برای سینما، کارگروهی برای آسیب‌های کرونا در سینما شکل گرفته است. این کارگروه با هدف طراحی روش‌هایی در حفظ، جایگزینی و افزایش مصرف فرهنگی در حوزه سینما و پیشنهاد سیاست‌ها و بسته‌های حمایتی برای صنعت سینما و همه دست‌اندرکاران آن، در تاریخ 21 اسفند طی حکمی از سوی حسین انتظامی، رییس سازمان سینمایی شکل گرفت.
سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، محمود اربابی و رمضانعلی حیدری‌خلیلی، معاونان سازمان، منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما، سیدحسین سیدزاده، مدیرعامل صندق اعتباری هنر و سیدغلامرضا موسوی، تهیه‌کننده اعضای این کارگروه هستند. طی طرح‌‌‌های مطرح‌شده، فعالیت و تولید آثار سینمایی به درخواست علیرضا زالی، فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، در هر شرایطی اعم از پیش‌تولید، تولید و فیلمبرداری متوقف شد و پروژه‌های ساخت فیلم و سریال نیز کم و بیش تعطیل شده است و سرنوشت آثار در دست ساخت مشخص نیست. جدای از این موضوع، حدود یک و نیم ماه کارکنان سینماها مشغول به کار نبوده‌اند و این موضوع نگرانی‌‌هایی را برای آنها به وجود آورده است اما طبق گفته محمدرضا صابری، دبیر انجمن سینماداران کسی از کارکنان سالن‌های سینما اخراج نشده بلکه با توجه به قانون مصوب دولت برای دریافت حقوق و پاداش به سازمان تامین اجتماعی معرفی شده‌اند.
صابری درباره اینکه گفته می‌شود بعضی سالن‌های سینما کارکنان خود را به دلیل تعطیلی اخراج ‌کردند، گفت که کسی از کارکنان سالن‌های سینما اخراج نشده است و اگر سینماها باز شوند، قطعا همه کارکنان به کار خود بازخواهند گشت. وی با اشاره به مصوب ‌شدن قانون حمایت از مشاغل از سوی دولت در زمان کرونا ادامه داد: برخی سینماها که از اسفند تعطیل بوده و درآمدی نیز نداشتند کارکنان خود را بر اساس قانون برای دریافت حقوق و پاداش به سازمان تامین اجتماعی معرفی ‌کردند و بدیهی است که بعد از بازگشایی سینماها آنها نیز به سر کار خود بازخواهند گشت. صابری با اشاره به اینکه زمان بازگشایی سینماها مشخص نیست و همین مساله باعث شده تا نتوان برای آن برنامه‌ریزی کرد، گفت: باید برنامه‌ریزی‌هایی صورت بگیرد تا از ضرر و زیان سینماها کاسته شود و ما به طرح‌هایی همچون ارائه وام‌های 10 میلون تومانی به سینماداران اعتراض داریم و معتقدیم چنین طرح‌هایی سودی ندارد. حال ما با یک نگاه آماری فروش فروردین 97 و فروردین 98 سینما را مورد بررسی قرار می‌‌دهیم که تا حدودی میزان خسارت واردشده به سینما و فیلم‌‌ها مشخص شود.
فروش سینمای ایران در نوروز 97، بیش از 21 میلیارد بوده و به نسبت سال گذشته، پنج میلیارد تومان افزایش فروش داشته است. سینماها در نوروز 98 بیش از 17 میلیارد تومان در 15 روز ابتدایی فروردین درآمد کسب کرده بودند که این درآمد در نوروز 99 صفر شده و از سوی دیگر از چهارم اسفند 98 نیز سینماها تعطیل بود. این اتفاق در حالی رخ داده که در اسفند مدیرهای سالن سینما بر اساس وظیفه‌ای که داشتند، حقوق، سنوات، عیدی و پاداش کارکنان را کامل پرداخت کرده‌ اما درآمدی نداشتند.
همانطور که پیش‌‌تر اشاره شد، با گسترش بیماری کرونا بسیاری از پروژه‌‌‌های سینمایی به حالت تعلیق درآمدند و بعید است که به این زودی هم از سر گرفته شود. احتمالا در صورت مهار سرعت شیوع بیماری طی یک ماه آینده، مرحله اول بحران پشت سر گذاشته می‌شود و بعد از آن تولید کارهای سینمایی و تلویزیونی به‌صورت کاملا کنترل‌شده و ایمن ادامه پیدا خواهند کرد. از میان آثار سینمایی که فعلا دست از کار کشیده‌اند می‌‌توان به فیلم‌‌‌های «روشن» به کارگردانی روح‌الله حجازی با بازی رضا عطاران و سارا بهرامی، «شهربانو» به کارگردانی مریم بحرالعلومی با بازی فرشته صدر عرفایی و بهناز جعفری، «چپ، راست» به کارگردانی حامد محمدی با بازی رامبد جوان و ویشکا آسایش اشاره کرد؛ البته برخی دیگر از پروژه‌‌‌های سینمایی از جمله «گیجگاه» به کارگردانی عادل تبریزی، «خانه امن» به کارگردانی احمد معظمی و «رقصنده» به کارگردانی بهمن گودرزی هیچ خبری مبنی بر تعطیلی کار خود منتشر نکرده‌اند و مشخص نیست کارشان متوقف شده یا در سکوت خبری در حال پیشبرد اثر خود هستند.
به طور کلی به نظر می‌‌رسد از زمان جنگ جهانی دوم، دنیا هیچ‌گاه با چنین بحران فراگیری مواجه نشده بود که زندگی اجتماعی عموم مردم را تحت تاثیر قرار دهد و چرخ صنعت و اقتصاد را از حرکت باز دارد. سینما هم نه کاملا وابسته به اقتصاد دولتی بوده و نه کاملا محصول اقتصاد مستقل خصوصی است. گفتنی است که پیش از شیوع کرونا هم سینمای ایران از نظر اقتصادی وضعیت کاملا بسامانی نداشت و نیازمند ورود سرمایه‌های جدید و خارج از چرخه فعلی تولید و پخش بود.
احتمالا این روند تعطیلی و توقف پروژه‌‌‌های نیمه‌تمام تا نیمه یا شاید اواخر بهار ادامه داشته باشد که درنتیجه آن، یک‌چهارم از ظرفیت کلی اکران در سینمای ایران سوخته و آثار در صف انتظار اکران و در آستانه تولید برای ماه‌های باقیمانده رقابت سختی خواهند داشت که مسلما در این میان فیلم‌های زیادی قربانی خواهند شد.
بر این اساس، راه چاره سینمای ایران هم چندان دور از صنعت سرگرمی در تمام دنیا نیست: اتکای بیشتر به نمایش خانگی و انتشار نسخه آنلاین؛ علاوه بر نمایش فیلم‌ها به‌صورت آنلاین. پس فعلا باید منتظر باشیم و ببینیم که کرونا وارد چه فازی و در ادامه فعالیت‌‌ها وارد چه مسیری خواهند شد!