بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / اگر همزمان یا پس از یک دوره سرماخوردگی دچار کاهش قابل توجه حس بویایی و چشایی شده‌اید، به احتمال زیاد مشکل شما به خاطر التهاب عصب بویایی به دنبال عفونت‌های ویروسی است.
باید توجه کرد که بیماری‌های ویروسی عمده‌ای که بر روی بویایی تاثیرگذارند، عبارتند از سینوزیت، سرماخوردگی، آنفلوانزا و احتملا کرونا. علاوه بر این موارد آلرژی‌های بینی اعم از آلرژی‌های فصلی و دائمی و کشیدن سیگار و قلیان هم سبب کاهش بویایی می‌شوند.
بنابر اعلام سامانه آموزش آنلاین سازمان نظام پزشکی، باید بدانید که بر اساس تجربیات مشابه قبلی بسیاری از این حالت‌ها گذرا بوده و شرایط شما پس از چند روز یا چند هفته به تدریج بهتر خواهد شد. بنابراین در صورتی که در بویایی خود دچار مشکل شدید، اقدامات درمانی خودمراقبتی زیر را حداقل برای دو تا چهار هفته ادامه دهید:
- بینی را با سرم شست وشوی ولرم روزی دو تا سه بار بشویید.
- از اسپری بینی (فلوتیکازون، یا بکلومتازون، یا مومتازون یا بودزوناید) دو بار در روز به میزان یک تا دو پاف در هر بینی، استفاده کنید. البته به منظور عدم آسیب به مخاط بینی لطفا نوک اسپری 15 درجه از محور عمود رو به خارج باشد؛ یعنی نوک اسپری داخل بینی به سمت چشم همان طرف باشد و سپس آن را بفشارید.
- در صورت سوزش بینی در اثر مصرف اسپری می‌توانید روزانه یک تا دو بار پماد ویتامین A داخل بینی بمالید.
- در صورت سردرد و بی‌حالی می‌توانید از مسکن‌های رایج و برحسب نیاز استفاده کنید.
- در کنترل علائم شما مصرف آنتی بیوتیک و داروهای ضدکرونا هیچ تاثیر ثابت شده‌ای ندارد، لطفا از مصرف این داروها بپرهیزید.
- شواهد علمی محکمی به نفع مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها برای بازگشت بویایی وجود ندارد از مصرف بی‌رویه آنها بپرهیزید.
- مصرف داروهای ضد احتقان مثل قطره یا اسپری بینی فنیل افرین یا نفازولین و شربت پسودوافدرین اگر چه در کوتاه مدت ممکن است در کاهش گرفتگی بینی کمک کننده باشد، اما اگر بیش از چهار روز پشت سر هم مصرف شوند مشکلات شما بیشتر شده و به آنها وابسته خواهید شد. پس به هیچ‌وجه این داروها را بیش از چهار روز مصرف نکنید.
- از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند فست فودها، نوشابه‌ها، سس، شکلات، آب میوه‌های صنعتی و... بپرهیزید.
- تا حد ممکن استراحت کنید و از استرس دوری کنید. زیرا خستگی جسمی و روحی هر دو ممکن است زمینه‌ساز تداوم مشکل شما شود.
- در صورت تداوم کاهش بویایی برای بیش از دو هفته، می‌توانید از روش خودآموز توانبخشی بویایی زیر استفاده کنید:
توانبخشی بویایی در واقع نوعی رایحه درمانی است و یک روش کمک کننده در درمان هیپوسمی (کاهش بویایی) یا آنوسمی (فقدان بویایی) است. در این روش بیمار به صورت موقت طی چند ماه در معرض یکسری بوهای خاص قرار می‌گیرد. طبق مطالعات معتبر و بین‌المللی این روش به عنوان درمان برای اختلالات بویایی بخصوص اختلالات بویایی ناشی از ویروس کارآمد است و در سال 2019 در دستورالعمل‌های بالینی انجمن متخصصین گوش و حلق و بینی کشور ژاپن وارد شده است.
توانبخشی بویایی شامل چهار عصاره از چهار گروه رایحه گرفته شده که منشاء بویایی هستند و این چهار گروه شامل عصاره‌های گلی، میوه‌ای، ادویه‌ای و صمغی هستند. در روش معمول از هر گروه به ترتیب عصاره رز، لیمو، آویشن و اکالیپتوس انتخاب و هر عصاره دوبار در روز در زمان صبح و عصر به مدت 10 ثانیه توسط بیمار استشمام شده و بین عصاره‌ها 10 ثانیه فاصله داده می‌شود. بهتر است از عصاره این موارد با غلظت بالا استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به عصاره، از خود موارد ذکر شده می‌توان استفاده کرد. حداقل طول مدت درمان 12 هفته است که می‌تواند تا 32 هفته هم ادامه داشته باشد. این روش باید به صورت مرتب استفاده شود و در صورت فراموشی، بلافاصله استشمام بوها انجام شود.
نکته قابل ذکر این است که می‌توانید به جای موارد ذکر شده، از مواردی مشابه از همان خانواده استفاده کنید که در زیر آورده شده است:
- به جای رز از نسترن، بابونه، بهارنارنج، نرگس، یاس، سنبل
- به جای لیمو از توت فرنگی، موز، پرتقال، خیار، نارنگی، سیب
- به جای آویشن از میخک، دارچین، هل، وانیل، گلپر
- به جای اکالیپتوس از نعناع، سرکه، سیر، منتول
دقت داشته باشید از هر چهار گروه ذکر شده، حتما باید یک مورد انتخاب شود. همچنین می‌توانید هر ماه گروه چهارتایی جدیدی انتخاب کنید؛ چرا که مطالعات نشان داده‌اند، تنوع در انتخاب عصاره‌ها می‌تواند کمک کننده باشد.
در عین حال در صورت تداوم علائم کاهش بویایی تا چهار الی شش هفته بعد از شروع مشکل، با سامانه مشاوره iranmd.ir در تماس باشید.