آریا بانو - در یکی از جاده‌های "کارته سه" در غرب شهر کابل با سه‌چرخه‌ متفاوتی برخوردم؛ سه چرخه‌ای با رنگ آبی و ظاهر منظم، اما چیزی که در این سه‌چرخه توجه‌ام را جلب کرد، زنی بود که پشت فرمان آن قرار داشت.

در کشور سنتی مثل افغانستان رانندگی و فروشندگی زنان در بازارها به ندرت به چشم می‌خورد.
در این سه‌چرخه بلندگویی نصب شده که مردم را به خرید "غذایی خوشمزه و بهداشتی آشپزخانه سیار بانو" تشویق می‌کند.
در داخل آن نیز دختر جوانی درحالی که دست‌کش مخصوص آشپزی دردست داشت، به مشتریان غذا توزیع می‌کرد.
برگر، ماکارونی و برنج، غذاهایی است که در این آشپزخانه سیار به مشتریان فروخته می‌شود.
شریفه وحدت، 24 سال سن دارد و حدود یک ماه است که در این آشپزخانه سیار کار می‌کند.
او می‌گوید روزانه حدود دو هزار و 800 افغانی ( معادل 35دلار) فروش دارد، اما پولی که به او می‌رسد حدود 300 افغانی دستمزد است. به گفته او در قبال هر خوراک غذایی که می‌فروشد 5 افغانی نیز انعام دریافت می‌کند.

فروشندگان این اغذیه فروشی سیار همه زنان هستند شریفه، دانش‌آموخته رشته اقتصاد از یک دانشگاه‌ خصوصی کابل است. او هر صبح قبل از آغاز به کار برای فراگیری زبان انگلیسی به یکی از مراکز مشهور آموزش زبان در کابل می‌رود. دوره فراگیری که تا چند روز دیگر تکمیل خواهد شد. هزینه این مرکز آموزش زبان را از درآمدش در این آشپزخانه سیار می‌پردازد.
از او پرسیدم که با داشتن آموزش عالی، چرا در نهادهای دولتی مشغول کار نشده است؟ جوابش کوتاه و صریح است :"من اولاد(فرزند) غریب هستم، به وضاحت گفته می‌توانم، فعلاً در این کشور کسانی که واسطه داشته باشند به زودترین وقت در اداره‌ها جذب می‌شوند."
چیزی که پای شریفه را به آشپزخانه سیار بانو کشانده، تفکر خودکفایی اقتصادی زنان است.
به گفته شریفه کار برای زنان ننگ نیست و آنان "نباید بخاطر ده یا پنجاه افغانی محتاج مردان باشند".
این سه چرخه‌ها با انرژی خورشیدی کار می‌کنند. یعنی توسط نور آفتاب شارژ شده و بعد از شش ساعت شارژ قادرند تا 90 کیلومتر راه طی کنند.
رعایت مسایل بهداشتی مهم‌ترین موضوع در این اغذیه‌فروشی‌های سیار است.
انتظار می‌رود که رعایت بهداشت، قیمت ارزان و برخورد خوب فروشندگان آن، مشتریان را به سمت این آشپزخانه‌های سیار جلب می‌کند.
حسیب همراه که با دو دوستش برای خرید غذا به یکی از این آشپزخانه‌های سیار آمده‌اند، برایش حضور یک زن پشت فرمان سه چرخه‌ فروش غذا، تازگی دارد.

رعایت بهداشت به گفته فروشندگان از اولویتها است او می‌گوید که پاک بودن غذا و اینکه یک خانم برای "بدست آوردن پول حلال" جرئت کرده در بیرون کار کند، سبب شده که آنان همیشه برای خرید غذا به آشپزخانه‌های سیار "بانو" مراجعه کنند.
این سه‌چرخه‌ها با ابتکار فرهاد واجدی، یک جوان افغان ایجاد شده است.
در حال حاضر به گفته آقای واجدی آنان 25 سه‌چرخه در سطح شهر کابل دارند و قرار است که شمار آن را به 50 مورد افزایش دهد.
او می افزاید که هدفش از ایجاد "آشپزخانه‌های سیار بانو" تنها سود مالی نیست، بلکه او می‌خواهد با این کار زنان غیرشاغل را به خودکفایی اقتصادی برساند.
در استخدام در این آشپزخانه‌های سیار به گفته مسئولانش به زنانی اولولیت داده می‌شود که مشکلات اقتصادی دارند.
مرضیه 38 ساله یکی دیگر از این زنان است که برای کمک با شوهرش در بهبود اقتصاد خانواده از سه ماه تاکنون در این آشپزخانه مشغول کار شده است.
او سه پسر و دو دختر دانش‌آموز دارد و شوهرش نیز خیاط است.
به گفته مرضیه، فرزندانش کوچک است و بازار کار شوهرش نیز رونق لازم ندارد، او با درآمد اندکش توانسته شوهرش را در بهبود اقتصاد خانواده کمک کند.

کار کردن زنان در روی جاده‌ها در جامعه‌ای سنتی افغانستان بدون درد سر نیست مرضیه می‌گوید که مشتریانش روز به روز بیشتر می‌شود و حالا برخی ادارات نیز هر روز غذا سفارش می‌دهند.
با همه‌ استقبالی که از این آشپزخانه سیار شده، کار کردن زنان در روی جاده‌ها در جامعه‌ سنتی افغانستان بدون درد سر نیست. مرضیه می‌گوید در آغاز مردان زیادی از اینکه یک زن سه چرخه می‌راند و در بازارها غذا می‌فروشد، تعجب می‌کردند و شماری "حرف‌های نادرست" نیز می‌زدند.
فرهاد واجدی نیز می‌گوید یک بار حتی فرمانده پلیس یک منطقه، درحالی که مانع فعالیت دست‌فروشان و سه‌چرخه داران مرد نمی‌شد، بعضی وقت‌ها برای یکی از زنان ممانعت ایجاد می‌کرد. حتی به گفته او در یک مورد چرخ سه چرخه را پنچر کرده بود.
با تمام این مشکلات، زنان فروشنده مدعی هستند که نگاه جامعه نسبت به کار آنان تا اندازه‌ای تغییر کرده و حتی لذت غذاهای آنان برای برخی از شهروندان آشنا شده‌است.
هرچند حرکت چرخ آشپرخانه سیار این بانوان در جاده‌های کابل آهسته و محتاطانه است؛ اما زنانی همانند فرشته و مرضیه می‌گویند که آستین بالا زده تا چرخ زندگی خانواده را بچرخانند.