بزرگنمايي:

آریا بانو - سلامانه: فردی هستم که هرازگاهی خیلی دوست دارم فقط از سر هیجان، بروم در یک پارک یا بالای یک کوه، داد بزنم تا تخلیه شوم. در ضمن، خوابیدن را هم خیلی دوست دارم و همیشه سر کارم، دیر می‌رسم چون دوست ندارم از خواب بیدار شوم! چه کنم؟
دکتر رضا یعقوبی، روان‌شناس سلامت با توضیحاتی که داده‌اید با دو سوال متفاوت از سمت شما در پیام‌تان روبه‌رو هستیم که جداگانه به هر کدام پاسخ خواهم داد.
داد زدن مهم نیست اما ...
سوال اول این‌که دوست دارید در پارک یا بالای یک کوه، داد بزنید و اسم آن را تخلیه شدن گذاشتید. مثل حالتی که بعضی افراد از شدت عصبانیت دوست دارند که فریاد بزنند. در چنین شرایطی چه باید کرد؟ خب، این اشکالی ندارد به ویژه که این شیوه به کسی هم آسیبی نمی‌رساند اما سوال مهم این است که قبل از رفتن به کوه یا پارک چه حس و حالی دارید؟ آیا چیزی شما را تحت فشار قرار داده تا لازم است برای آن داد بزنید؟ یا این کار صرفا برای شما یک‌تفریح محسوب می‌شود؟ و بعد از انجام این کار چه احساسی دارید؟ یعنی احساس سبکی می‌کنید و از فشاری که احساس می‌کردید کاسته شده یا هیچ تغییری در خود احساس نمی‌کنید؟ اگر فکر می‌کنید که با انجام این کار مشکلی ندارید و دردسری برای شما یا دیگران ایجاد نمی‌کند، می‌توانید ادامه دهید و گاهی به این شیوه خودتان را تخلیه هیجانی کنید اما باید توجه داشته باشید که هدف تنها تخلیه هیجانات نیست. وقتی با هیجاناتی روبه‌رو می‌شوید که برایتان آزاردهنده است، فقط تخلیه‌ آن مهم نیست. این هیجانات برای این‌که کاملا برطرف شوند باید از طریق روش‌هایی همچون روان‌درمانی تغییر کنند، در غیر این‌صورت فقط به صورت مقطعی و برای زمانی محدود ناپدید می شوند و باز برخواهند گشت.
دلایل پرخوابی، جسمی و روانی است
سوال دوم این‌که خواب را زیاد دوست دارید و دوست ندارید، صبح‌ها از خواب بیدار شوید و این باعث شده که گاهی دیر به محل کار برسید و حتما مشکلات دیگری هم برای‌تان ایجاد می‌کند. در این زمینه باید موارد دیگری را هم در نظر گرفت از جمله این‌که شب‌ها چه ساعتی به خواب می‌روید؟ یا مجموع ساعت‌هایی که در شبانه‌روز می‌خوابید، چقدر است؟ به طور متوسط هر فرد در شبانه روز به 7 تا 8 ساعت خواب نیاز دارد. اگر شب‌ها دیر به خواب می‌روید، طبیعی است که صبح‌ها سخت از رختخواب برخیزید اما اگر به موقع می‌خوابید، باید گزینه‌های دیگر را هم بررسی کنید. معمولا اولین پیشنهاد این است که چک‌آپ پزشکی شوید و با یک پزشک در این زمینه صحبت کنید تا معاینه جسمی کامل صورت گیرد و اگر مشکلی هست بر اساس نظر پزشک اقدام کنید. این موضوع به این دلیل اهمیت دارد که گاهی مشکلات خواب به دلیل مشکلات هورمونی، انسداد مجاری تنفسی یا دیگر فرضیه‌های پزشکی می‌تواند ایجاد شود که با معاینه و آزمایش های مربوط قابل شناسایی است. پس از اطمینان از رد مشکلات جسمی در خواب آن‌گاه می توان مسائل هیجانی را ریشه‌یابی و با روان‌شناس مطرح کرد تا راه‌حل های لازم را ارائه کند. یکی از مواردی که می‌تواند باعث پرخوابی شود، افسردگی است. وقتی دچار افسردگی می‌شوید، از خواب زیاد به عنوان راهبردی ناکارآمد برای اجتناب از احساسات ناخوشایند استفاده می‌کنید. ممکن است در چنین وضعیتی کمتر به خود و وقت‌تان اهمیت بدهید و رفتارهایی انجام دهید که سودی برای شما ندارد مثل زیاد خوابیدن.
البته این ها فرضیاتی است که به دلیل نبود اطلاعات کافی درباره شما مطرح می شود و برای تشخیص دقیق‌تر حتما باید مصاحبه کامل روان پزشکی انجام شود تا بتوان با قطعیت نظر داد.