بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / دختری 11ساله هستم و برادری سه ساله دارم. او اصلا نمی‌گذارد درس و مشق‌هایم را بخوانم و مدام لجبازی می‌کند. دوست دارم شما به من راه‌حلی بدهید تا این مشکل را حل کنم.
پاسخ
دوست خوبم جواب دقیق سوال شما نیاز به اطلاعات بیشتری دارد، مانند خصوصیات دقیق برادر شما، زمان ایجاد این رفتار و نحوه برخورد شما و خانواده با رفتارهای او اما به‌طور کلی می‌توان گفت که لجبازی علت‌های گوناگون دارد. مهم‌ترین این علت ها را با هم مرور می‎کنیم.
لجبازی به عنوان یک عادت رفتاری در طول زمان ایجاد و با تقویت شدن، ماندگار می‌شود. مثلا لجبازی در کودکان ممکن است برای جلب توجه بزرگ‎ترها باشد. چطور؟ یعنی ممکن است برادر شما متوجه شده وقتی دیگران به او توجه نشان می‌دهند که سرپیچی کند و لجباز باشد. به این‎ترتیب از لجبازی، مثل یک ابزار استفاده می‎کند تا توجه شما را به خودش جلب کند. اگر رفتار برادر شما به این دلیل باشد، بهتر است وقتی لجبازی می‎کند و مانع درس‎خواندن‎ات می‎شود، صبور باشی و به رفتارش اعتنا نکنی تا آرام شود. بعد به سمتش برو، بامحبت با او صحبت کن و ازش بپرس دوست دارد الان بازی کند یا نقاشی بکشد. به‎علاوه زمان‎هایی که برادرت آرام است، به او محبت کن و با هم بازی کنید. همچنین با توجه به شناختی که از برادرت داری، می‎‌توانی در زمان لجبازی حواس‎اش را به فعالیت‎هایی که برایش جالب است، پرت کنی. این را هم بدان که برای تغییر رفتارهای نامطلوب به قدم‌های کوچک در طول زمان نیاز داریم، پس صبر و حوصله را فراموش نکن.
لجبازی، گاهی می‌تواند به دلیل بایدها و نبایدهای زیادی باشد که بزرگ‌ترها برای بچه‎ها تعیین می‎کنند. در این صورت، سعی کن او را نه به‌عنوان یک بچه کوچولو بلکه به‎عنوان فردی مستقل بشناسی و چیزی که از او می‎خواهی، بیشتر به‌صورت پیشنهاد باشد تا دستور. مثلا وقتی درحال تکلیف نوشتن هستی و او به سمت شما می‎آید، به‎جای «از اتاقم برو بیرون»، بهش پیشنهاد بده که «دوست داری با مامان نقاشی بکشی؟ یا «با لگوهای اسباب‎بازی یه آدم‎آهنی برام بسازی؟» یادت باشد که بچه‎ها، تحمل بالایی ندارند و نمی‎توانند برای مدت‎ طولانی خودشان را سرگرم کنند.
بچه‎ها معمولا در دو تا سه سالگی برای اثبات اراده و استقلال‎شان شروع به لجبازی می‌کنند. یعنی این جزو مراحل رشد آن‌هاست پس نباید با آن‌ها با ناراحتی یا خشونت رفتار کرد. البته حق داریم که از این رفتارشان ناراحت شویم ولی باید سعی کنیم به‎جای بروز ناراحتی،
آن چه را از او می‌خواهیم، محکم و روشن بیان کنیم و همزمان عشق و محبت‎مان را هم درک کند؛ یعنی بداند که ما او را دوست داریم و برایش ارزش قائل هستیم اما باید یک‌سری چیزها را رعایت کند. مثلا می‎توانی بگویی: «با این‌که خیلی دوست دارم باهات بازی کنم ولی الان موقع درس خوندنه و باید حتما به تکالیفم برسم. اگه دوست داری با اسباب‌بازی‌هات بازی کن تا درسم تموم بشه. اگه سعی کنی آروم باشی، بعد با هم بازی می‌کنیم». علاوه بر این‎ها حتما از پدر و مادرت کمک بگیر. با آن‎ها صحبت کن تا در مواقع درس خواندن شما با برادرت بازی کنند یا به روش‎های دیگرحواس‌اش را پرت کنند که به اتاق شما نیاید.
نویسنده : مرضیه خوش‎نیت| کارشناس‎ارشد روان‎شناسی تربیتی