بزرگنمايي:

آریا بانو - جام جم / زمستان که می‎شود، سرما که می‏دود توی خیابان‏ها و کوچه‏های شهر و شلاق خشک و خشن‌اش را می‎کوبد به بدن یخ‎زده عابران، این آش‌های گرم و داغ است که می‎توانند خستگی از تن در کند و سرما را فراری دهد و گرما را بنشاند جایش. به خاطر همین زمستان که می‌شود، همه دیگ آش روی اجاق می‎گذارند و آش طبخ می‏کنند تا گرما دوباره مهمان تن‎های سرمازده شود. بهترین کار در سرمای زمستانی، همین آش بار گذاشتن است؛ آش‎هایی که در شهر فیروزه، نیشابور، طبخ می‎شود.
داستان بی‎بی سه‎شنبه
پشت هر غذایی یک داستان یا یک شعر وجود دارد. در پشت این آش هم با این اسم نامتعارف، داستان جالبی وجود دارد. داستان، ماجرای زندگی دختری است که با نامادری خود زندگی می‌کرده و نامادری با دختر رفتارهای خوبی نداشته و او را مجبور به انجام کارهای سخت می‎کرده است. یک روز که دختر خیلی ناراحت و غمگین بوده، سطلی را برمی‌دارد تا از چاهی که از خانه آنها دور بوده، آب بیاورد و هنگامی که از چاه آب برمی‌داشته آهی می‌کشد. ناگهان فرشته‌ای از چاه بیرون می‌آید و با دختر شروع به صحبت می‌کند و دختر از او می‌خواهد تا او را از این زندگی سخت نجات دهد. فرشته که همان خانم بی‌بی سه‎شنبه بوده، درخواست او را می‌پذیرد، اما برای او یک شرط می‌گذارد که در روز سه‌شنبه یک سفره به نام سفره بی‌بی سه‌شنبه پهن کند و موارد لازم را هم رعایت کند.
البته بی‌بی سه‌شنبه به دختر هشدار می‌دهد، اگر به خواسته‌اش رسید باید دو بار دیگر این سفره را پهن کند. پس از گذشت چند روز دختر که برای آوردن آب به همان چاه می‌رود، در آن زمان، پسر پادشاه آن سرزمین که برای شکار به جنگل رفته بود، از آنجا می‌گذرد و دختر را می‌بیند و با وجود مخالفت‌های خانواده او را برای همسری خود انتخاب می‎کند. بعد از ازدواج با پسر شاه، دختر به یاد حرف فرشته می‌افتد که باید دو بار دیگر سفره را پهن کند، پس داخل زیر زمین می‎رود تا نذرش را ادا کند که مادر پادشاه دختر را در این حال می‌بیند و سراغ پسرش رفته و پادشاه را خشمگین نزد دختر می‌فرستد که چرا دست از خرافات، برنمی‌دارد و با عصبانیت، همه چیز را به هم می‌ریزد. در این زمان چند قطره از کاچی که جزو سفره این نذر بوده، روی کفش پسر شاه می‌ریزد. پادشاه عصبانی می‎شود، ولی چون قصد رفتن به شکار را دارد، به دختر می‌گوید که بعد از برگشت، حسابش را خواهد رسید. زمانی که پادشاه می‌خواست به شکار برود، دو هندوانه را داخل خورجین اسبش گذاشت و همراه نوکرانش به راه افتادند. در این حال دختر که اندوهگین و گریان نشسته بود، به یاد حرف‌های فرشته افتاد که مرد نباید از آن سفره چیزی بخورد و هرکسی به آن بی‌احترامی کند، به زندان می‌افتد. زمانی که پسر پادشاه به جنگل رسید، ماموران پادشاه کشور مجاور به این بهانه که در جست‌وجوی قاتل شاهزاده سرزمین خود هستند، به بازرسی خورجین‌های آنها می‌پردازند و در این حال ناگهان چند قطره کاچی روی کفش پسر تبدیل به چند قطره خون می‌شود و هندوانه تبدیل به سر بریده، پس پسر پادشاه را دستگیر و برای بازخواست به سرزمین خود می‌برند. خبر که به خانواده پادشاه می‌رسد، دختر دوباره سفر‌ه‌ای برای آزادی شوهرش پهن می‎کند و به همین جهت او پس از مدتی آزاد می‌شود. مادر و پسر که از کارهای خود پشیمان بودند، از دختر می‌خواهند که یک سفره دیگر پهن کند.
آش‌ بی‎بی سه‏ شنبه
آش بی‌بی سه‌شنبه، فقط آش بومی نیشابوری‎ها نیست. اراکی‌ها هم بی‎بی‎ سه‌شنبه بار می‎گذارند. آشی که البته جنبه نذری هم دارد.
مواد لازم برای آش بی‌بی سه‌شنبه
سبزی آش: یک کیلوگرم
عدس: یک پیمانه
نخود: نصف پیمانه
لوبیا چشم‌بلبلی: نصف پیمانه
رشته آش: 200 گرم
پیاز‌داغ: 2 قاشق سوپخوری
سیرداغ: یک قاشق سوپخوری
نعناداغ: برای تزئین
نمک و فلفل و ادویه: به مقدار لازم
کشک: یک پیمانه
کوفته‌ریزه: 200 گرم
طرز تهیه:
ابتدا حبوبات را از چند ساعت قبل به صورت جداگانه خیس دهید و طی آن آب آن را چند بار عوض کنید، بعد نخود و لوبیا را با هم با مقداری نمک بپزید. وقتی حبوبات، نیم‌پز شدند عدس را هم به آنها اضافه کنید تا همه حبوبات با هم بپزند. در مرحله بعد کوفته‌ریزه‌ها را آماده کنید. گوشت چرخ‌کرده و پیازی که رنده کرده‏اید و آبش را گرفته‏اید با کمی نمک و فلفل، خوب با هم ورز دهید و بعد به شکل گوشت‌های قلقلی کوچک درست کنید. بعد از پخت حبوبات، سبزی آش خرد شده را به آن اضافه کنید تا بپزد. نیم ساعت بعد، پیازداغ را همراه ادویه‌ها و فلفل به آش اضافه کنید. بعد از جوش، کوفته‌ریزه‌های آماده شده را داخل آش بریزید و منتظر بمانید تا آش لعاب بیندازد. بعد از غلیظ شدن آش، در یک ربع آخر پخت آش، رشته را اضافه کنید و بعد آش را از روی حرارت بردارید و در ظرف مورد نظرتان بکشید و با مقداری کشک و نعناداغ تزئین کنید.
نکات تکمیلی:
حدود سه ساعت برای طبخ این غذا زمان لازم است.
آش بی‏بی سه‏شنبه به عنوان نذری طبخ می‏شود و بسیاری از زنان بر این باورند که این آش، گره‎گشاست.
بی‏بی سه‎شنبه به جز این که برای زمستان مناسب است، می‎تواند برای ماه رمضان، برای زمان سحر و افطار هم مناسب باشد.
آش آماج

این آش، از غذا‌های محلی نیشابور است که به اسم آش بی‌بی هم شناخته می‌شود.
مواد لازم:
نخود:‌ یک چهارم پیمانه
لوبیا چیتی:‌ یک چهارم پیمانه
عدس:‌ یک چهارم پیمانه
باقالی:‌ یک دوم پیمانه
بادمجان: 2 عدد متوسط
گوجه فرنگی:‌ 3 عدد
سبزی آش: 150 گرم
پیاز: یک عدد بزرگ
رب:‌ یک قاشق غذاخوری
آماج: 2 پیمانه
روش تهیه آماج:‌
نصف پیمانه آب را با یک چهارم پیمانه روغن و زردچوبه، نمک و فلفل مخلوط کنید و آن را کم‎کم به آرد گندم اضافه کنید و هم بزنید. تا زمانی که مایع دیگر آرد جذب نکند و از ظرف جدا شود، به مخلوط آرد اضافه کنید. خمیر به دست آمده را به صورت گلوله‌های کوچک درست کرده و با رنده درشت رنده کنید.
آماج رنده شده را داخل سینی پهن کنید و بین آنها مقداری آرد بپاشید تا به هم نچسبد. آماج را می‌توان به صورت نیمه خشک یا کاملا خشک به آش اضافه کنید. آماج کاملا خشک شده را می‌توانید برای آش‌های بعدی هم نگهدارید.
طرز تهیه:
حبوبات را از شب قبل خیس کنید. آب آن را یکی دو بار عوض کنید. روز بعد حبوبات خیس خورده را همراه مقداری آب بپزید. حبوبات نیم‌پز شده و باقالی که غلاف آن جدا نشده را به حبوبات اضافه کنید. بادمجان‌ها را پوست بگیرید و حلقه‌‌حلقه کنید. روی بادمجان‏ها نمک بپاشید تا تلخی آن خارج شود. بادمجان‌ها را بشویید و خشک کرده و بعد داخل روغن سرخ کنید. با پیاز، زردچوبه و فلفل سیاه، پیازداغ درست کنید. گوجه‌فرنگی خرد شده و رب البته اگر دوست دارید رب را به مواد اضافه کنید و کمی تفت دهید تا بوی خامی گوجه‌فرنگی گرفته شود. سبزی و بادمجان‌های سرخ شده را اضافه کنید و همه مواد را با حبوبات نیم‎پز مخلوط کنید تا کمی با هم بپزند. در آخرین مرحله آماج را اضافه کنید و به هم بزنید تا به هم نچسبد، حرارت را کم کنید، در ظرف قابلمه را بگذارید تا آش به خوبی جا بیفتد.