بزرگنمايي:

آریا بانو - هنر زندگی/ اثرات پرخاشگری والدین بر کودکان چیست؟ آیا می‌دانید الگوهای رفتاری والدین پرخاشگر چه تأثیری بر فرزندان آن‌ها می‌گذارد؟ به جای رفتار پرخاشگرانه چگونه می‌توان مسائل را به کودکان آموزش داد؟ هر والدی این حق را دارد تا آن طور که فکر می‌کند فرزندش را بزرگ و تربیت نماید. اما تمام والدین درک و شناخت کافی از چگونگی تربیت کودک خود ندارند. خیلی از والدین به طور ناخواسته به دلایل مختلف تربیت خشن و رفتارهای پرخاشگرانه نسبت به کودک خود دارند. در ادامه مطلب توضیح داده‌ایم که رفتارهای پرخاشگرانه والدین چه تأثیرات مخربی بر روی فرزندانشان می‌گذارد.
سبک فرزندپروری استبدادیِ والدین پرخاشگر
معمولا خانواده‌هایی که سبک فرزندپروی استبدادی دارند، نسبت به فرزندان خود و در مواجهه با نافرمانی آن‌ها از خشونت و پرخاشگری استفاده می‌کنند. این پرخاشگری در اکثر اوقات ادامه می‌یابد، چرا که بسیاری از آن‌ها از الگوی رفتاری پرخاشگرانه یا نامطلوب خود آگاه نیستند، خیلی از آن‌ها عواقب سو رفتار با کودک خود را نمی‌دانند.
بسیاری دیگر از مشکلات ارتباط با کودک خود آگاهند، اما راه‌های مناسب برای بهبود ارتباط را به خوبی نمی‌شناسد و ترجیح می‌دهند سبک فرزندپروری استبدادی را به کار بگیرند. آگاهی از فرزندپروری مناسب، شناخت والدگری پرخاشگرانه و یادگیری بهبود رفتار با کودک برای رشد، تحول و سلامت روان کودک بسیار مفید است.
ویژگی های والدگری پرخاشگرانه
والدینی که از مهارت‌های والدگری آگاهی کافی ندارند از خشونت و پرخاشگری بیشتر استفاده می‌کنند. پرخاشگری معمولا الگویی از رفتارها و اعمال است که در ایجاد ارتباط موثر بین کودک و والد لطمه می‌زند. والدین پرخاشگر سبکی از والدگری به نام والدگری پرخاشگرانه را شکل می‌دهند. والدین پرخاشگر مسائل را در کوتاه مدت ممکن است حل کنند، اما بر چگونگی رشد و تطبیق با مشکلات در بزرگسالیِ کودکان، اثر مخربی می‌گذارد.
ویژگیهای والدگری پرخاشگرانه
والدگری پرخاشگرانه می‌تواند به شکل‌های مختلف باشد. پرخاشگری شامل کلامی (تحقیر کردن، مسخره کردن، فحش دادن، داد زدن) و جسمی (کتک زن، هل دادن، کنترل بیش از حد جسمی و ...) است. بر اساس مطالعات کودکانی که در معرض پرخاشگری والدین قرار گرفتند، بیشتر احتمال دارد که پرخاشگری در کودکی و بزرگسالی نشان دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پرخاشگری کودکان کلیک کنید. برخی ویژگی‌های رفتاری والدین پرخاشگر عبارت است از:
اجرای اعمال تربیتی بیش از حد خشن
به کار بردن تنبیه‌هایی که کودک را تحقیر می‌کند
ایجاد ترس برای کنترل کودک
جیغ و داد کردن بر سر کودک
بدرفتاری یا تنبیه بدنی مثل کتک زدن
عوامل مرتبط با پرخاشگری والدین
والدین در برخی شرایط بیشتر احتمال دارد کنترل خود را از دست بدهند. اطلاع از روش‌های کنترل خشم در مقابل کودکان و شناسایی موقعیت‌های تنش زا به شما کمک می‌کند تا از تشدید و بدتر شدن اوضاع جلوگیری کنید.
جدایی والدین یا مشکلات ارتباطی و تنش زیاد بین والدین
شرایط بد اقتصادی و محیطی
سبک شخصیتی یا مشکلات والدین مثل عصبی و تحریک پذیر بودن
مشکلات رفتاری یا روانی کودک مثل کودک مبتلا به بیش فعالی
والدینی که خود در کودکی مورد سوء رفتار تربیت خشن قرار گرفته‌اند
تاثیرات پرخاشگری والد بر کودک
پرخاشگری و دعواهای والدین می‌تواند تاثیرات منفی کوتاه مدت و درازمدت زیادی بر کودک بگذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تأثیرات دعوای والدین بر کودکان کلیک کنید. برخی از اثرات منفی پرخاشگری والد شامل موارد زیر هستند:
کاهش اعتماد به نفس کودک
افزایش مشکلات رفتاری در کودکان
مشکلات تحصیلی و افت تحصیلی
گوشه گیری و کناره گیری اجتماعی
افزایش احساس بی ارزشی و احساس گناه
ایجاد مشکل در روابط اجتماعی و سازگاری و تاثیر منفی بر روابط در بزرگسالی
یادگیری پرخاشگری و ایجاد رفتارهای پرخاشگرانه در کودکی و در روابط بزرگسالی
افزایش احتمال ایجاد اختلالاتی مثل اضطراب، افسردگی در کودکان، مشکلات رفتاری
افزایش احتمال سوء رفتار و تربیت پرخاشگرانه با کودک خود در بزرگسالی
راه‌های مقابله با پرخاشگری در والدین
برخی والدین به دلیل شرایط محیطی یا ویژگی‌های فردی ممکن است تربیت خشن یا رفتارهای پرخاشگرانه بیشتری نسبت به کودک خود داشته باشند. به کارگیری نکات تربیتی فرزندان و استفاده از برخی راه‌ها برای مقابله با پرخاشگری والدین که در ادامه شرح داده‌ایم، مفید خواهد بود.
یادگیری تنظیم هیجان و مدیریت خشم، با روش‌هایی مثل خواندن کتاب، تمرین مدیریت، مشاوره گرفتن
افزایش آرامش و روحیه مثبت با روش‌هایی مثل ورزش، یوگا، مدیتیشن، موسیقی آرام‌بخش
افزایش ارتباط مثبت با کودک، وقت گذرانی با کودک و انجام فعالیت‌هایی مثل بازی‌های تعاملی، قصه گویی، بیرون رفتن با کودک، نشان دادن محبت با رفتارهایی مثل در آغوش گرفتن کودک، نوازش کردن و تشویق کردن کودک، احترام به کودک و گوش دادن به او
شناخت ویژگی‌ها و توانمندی کودک و تعدیل کردن انتظارات از کودک
شناخت علت پرخاشگری مثل مشکلات ارتباطی با همسر یا خانواده، فشارهای روانی، اختلالات اضطرابی، الگوهای رفتاری آموخته شده یا ویژگی عصبی بودن، تحریک پذیری و... . سپس تلاش برای حل علت زیربنایی، با گرفتن کمک تخصصی.
پرخاشگری والدین و ضرورت بهره‌مندی از مشاوره کودک
بسیاری از والدین با وجود آگاهی از پیامدهای رفتار پرخاشگرانه توانایی کنترل الگوهای رفتاری منفی خود را که در طی سال‌ها آن‌ها را با شخصیت خود به همراه داشته‌اند، ندارند؛ مشاوره کودک به شما کمک می‌کند تا در ابتدا بر رفتار‌های خود مسلط شوید؛ سپس با توضیح علت رفتارهای کودک بر ادراکات شناختی شما می‌افزاید و به والدین کمک می‌کند تا به جای استفاده از خشونت راه‌کارهای ذکر شده را به صورت عملی برای فرزند دلبند خود به کار بگیرند.