بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / آشنایی با فرمولی برای تعیین میزان دقیق خواب کودکان دبستانی و پاسخ به این سوال که آیا خواب بعدازظهر برای جبران کم‌خوابی در این گروه سنی، خوب است؟
کودک دبستانی من به چه میزان خواب در شبانه‌روز نیاز دارد؟ اگر برای شما هم این سوال مطرح است، پس با ما همراه باشید، چرا که برای پاسخ به این سوال، به معتبرترین منابع علمی سر زده‌ایم تا بتوانیم پاسخی متناسب با نظر متخصصان این حوزه برای شما گردآوری کنیم.
کودک دبستانی من به چند ساعت خواب نیاز دارد؟
برای تعیین میزان خواب لازم برای کودکان، پیش از هر چیز، باید سن کودک را در نظر گرفت. چرا که با افزایش سن، میزان خواب مورد نیاز کودکان آرام آرام کاهش می‌یابد. بر اساس آن چه یک آکادامی بین المللی متخصصان اطفال توصیه کرده است کودکان شش تا دوازده سال به 9 تا 12 ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارند. این اطلاعات بسیار کلی است و قطعا بین نیاز به خواب یک کودک شش ساله با کودک 11، 12 ساله تفاوت وجود دارد. اما میزان دقیق نیاز به خواب در هر سن را به چه صورت می‌توانیم محاسبه کنیم؟
برای تعیین دقیق‌تر میزان خواب مورد نیاز هر کودک، می‌توانیم از فرمولی که سازمان بهداشت انگلیس (NHS) در سایت خود آورده است، استفاده کنیم. طبق آن‌چه در سایت این سازمان آمده است از پنج سالگی به بعد، به ازای هر سال افزایش سن کودک، نیاز او به خواب در هر شبانه‌روز در حدود یک ربع کاهش می‌یابد. بر این اساس طبق نظر متخصصان این مجموعه، کودکان پنج ساله به 11 ساعت خواب در شبانه‌روز، شش ساله‌ به 10 ساعت و 45 دقیقه، هفت ساله‌ به 10 ساعت و نیم خواب نیاز دارد و به همین ترتیب 12 ساله‌ها اگر حدود 9 ساعت و 45 دقیقه بخوابند، به اندازه خوابیده‌اند.
آیا با خواب در طول روز، کمبود خواب شب کودکان جبران می شود؟
شاید شما هم شنیده باشید که کودکان بعد از پنج سالگی نیازی به خواب طی روز ندارند و می‌توان آن را حذف کرد. در واقع در بسیاری از کشورها نیز این کار انجام می‌شود اما بررسی‌های مقایسه‌ای نشان می‌دهد به طور کلی داشتن خواب عصرگاهی حتی تا سنین بالاتر در بین جمعیت کشورهای آسیایی شایع است. بخشی از این مسئله، ماجرایی فرهنگی است و بخشی البته به آب و هوا بستگی دارد. به صورت کلی در مناطقی که تابستان‌ها هوا بسیار گرم است، خواب در میانه‌ روز امری جاافتاده‌تر از مناطق سردسیر است. اما نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که خواب میان روز، گاهی می‌تواند برخی مشکلات در خواب کودکان را تشدید کند و از طرفی اگر برنامه‌ریزی مناسبی برای خواب کودک نداشته باشیم، ممکن است کودک در شبانه‌روز به اندازه نیازش نخوابد. بررسی محققان ایرانی نشان می‌دهد این دو موضوع بین کودکان ایرانی قابل مشاهده است.
بررسی گروهی از محققان ایرانی (جلیل‌القدر و همکاران، 2012) نشان می‌دهد در بین کودکان ایرانی که خواب میان روز دارند، کم‌خوابی و اختلالات خواب، شیوع بیشتری دارد. در این مطالعه که نتایج آن در نشریه Sleep and Biological Rhythms منتشر شده است، مشخص شد کودکانی که خواب میان روز دارند، در مقایسه با کودکانی که خواب میان روز ندارند، در یک شبانه‌روز، به صورت معمول کمتر می‌خوابند. یعنی حتی وقتی خواب میان روز آن‌ها با خواب شبانه‌شان جمع زده می‌شد، باز هم در مجموع آن‌ها کمتر می‌خوابیدند.
از طرفی کودکانی که خواب میان روز دارند، به صورت کلی بیشتر درگیر برخی مشکلات خواب مانند دیر به خواب رفتن هستند.
مطالعات در دیگر کشورها نیز نشان می‌دهد، شیوع اختلالات خواب و شکایت والدین از بدخوابی کودکان، در کشورهایی که عادت به خوابیدن بعد از ناهار، رواج دارد، بیشتر است. اما آیا این به آن معناست که باید هر چه زودتر خواب میان روز را حذف و فرزندمان را مجبور به زود خوابیدن کنیم؟
اگر فرزندتان بعد از ناهار می‌خوابد، به این 2 نکته توجه کنید:
هر چند از دید برخی متخصصان داشتن 10 و 11 ساعت خواب باکیفیت شبانه، گزینه بهتری برای کودکان است، اما واقعیت این است که برای همه خانواده‌ها اجرای این برنامه امکان‌پذیر نیست. پس اگر از سر ناچاری فرزند دبستانی شما، طی روز می‌خوابد، دو نکته زیر را حتما در نظر داشته باشید:
حواس‌تان به جمع ساعات خوابی طی روز و خواب شبانه فرزندتان باشد تا مجموع آن حتما به حدی که متناسب با سن اوست، برسد.
خواب میان روز را تا حد امکان نزدیک ظهر قرار دهید تا اختلال کمتری در خواب شبانه ایجاد کند. هر چه خواب طی روز، دیرتر باشد، احتمال این که کودک برای به خواب رفتن در شب، با مشکل روبه رو شود و کیفیت خواب شبانه او کاهش یابد، بیشتر می‌شود.
نویسنده : شیوا رضایی | روزنامه نگار