بزرگنمايي:

آریا بانو - کودکت / در وضعیتی ایده‌آل، والدین حتی بعد از طلاق می‌توانند، به طور هماهنگ و یکپارچه، وظایف فرزندپروری را انجام دهند. در این شرایط، قوانین سر جای خود باقی می‌ماند و هر دوی والدین، قبل از بروز مشکلات رفتاری در کودک و اشتباهات تربیتی، با یکدیگر همکاری و مشورت می‌کنند. با وجود این، بسیاری از والدین، به دلیل اینکه با هم توافق و تفاهم ندارند، از هم طلاق می‌گیرند. تفاوت در شیوه‌های فرزند‌پروری یکی از منابع عمده اختلاف والدین است. اما با وجود اختلاف با یکدیگر، همچنان می‌توانید گام‌هایی به سوی آموزش مهارت‌های لازم به کودک بردارید. در ادامه این مقاله، به اشتباهات تربیتی که والدین بعد از طلاق مرتکب می‌شوند پرداخته می‌شود.
تعدادی از اشتباهات تربیتی والدین پس از طلاق
رقابت برای پدر یا مادر برتر بودن
یکی از اشتباهات والدین پس از طلاق این است که تلاش می‌کنند فرد مورد علاقه کودک شوند. بنابراین، برای مثال وقتی کودک می‌گوید: «مامان هر شب به من اجازه خوردن دسر می‌ده» یا «بابا از من نمی‌خواست کلمات املایی رو مطالعه کنم»، ممکن است قوانین خود را زیر پا بگذارید تا کودک از شما رضایت بیشتری داشته باشد، اما این کار به منزله شکست شماست.
ممکن است کودک با این حرف‌ها بخواهد همه چیز را در خانه والد دیگر عالی جلوه دهد یا شما را در برابر همسر سابقتان به رقابت وادارد. ممکن است شما تلاش کنید در این رقابت برنده شوید و از دید کودک، خانه شما تبدیل به مکان مورد علاقه او شود. مطمئنا کودک به کسی رای می‌دهد که قوانین کمتری در نظر گرفته است یا امتیازات زیادی به او می‌دهد و این اصلا به نفع کودک نیست.
صادق نبودن درباره رفتار کودک
گاهی پدر یا مادر می‌گویند: «اون تو خونه من رفتار خوبی داره، نمی‌دونم چرا تو خونه تو اینطور رفتار می‌کنه؟» در واقع، اصرار به اینکه فرزندتان، وقتی با شماست، فرشته است به کسی کمکی نمی‌کند. با فرزندتان به گونه‌ای تبانی نکنید تا همه چیز را خوب جلوه دهید.
برای مثال، به کودک نگویید: «ما نباید بذاریم مامان بفهمه توی مدرسه چه اتفاقی برای تو افتاده، باشه؟» توافق بر سر نگه‌داری راز مربوط به رفتار ناشایست یکی از اشتباهات تربیتی است. با همسر سابقتان، درباره رفتار‌های ناشایستی که در کودک می‌بینید و راه‌حل رفع این مشکلات، گفتگو کنید. از آنجا که قوانین و عواقب در هر دو خانه یکسان نیست، ارتباط مؤثر شما با یکدیگر می‌تواند اولین گام برای حل مشکل باشد.
بدگویی از والد دیگر
وقتی کودک می‌گوید: «مامان اجازه می‌ده آخر هفته‌ها دو تا فیلم تماشا کنم»، شاید احساس کنید باید کودک را از تصمیمات اشتباه مادرش مطلع کنید. اما صحبت کردن منفی درباره انتخاب‌های والد دیگر ممکن است در دراز‌مدت رابطه شما را با کودک دچار مشکل کند. قرار نیست، چون شما دیگر همسر سابقتان را دوست ندارید، کودک نیز چنین احساسی داشته باشد. اینکه پیش کودک از همسر سابقتان بد‌گویی کنید کار اشتباهی است.
می‌توانید در کمال خونسردی به کودک بگویید قواعد خانه شما اینگونه است و با قوانین خانه‌های دیگر فرق دارد. اگر کودک سرسختانه بر انجام کاری‌هایی که در خانه پدرش مجاز به انجام آن است پافشاری می‌کند، می‌توانید در پاسخ بگویید: «من در این مورد با پدر صحبت می‌کنم». در واقع، کودک از این گفته‌ها قصد مشاهده واکنشی از طرف شما را دارد و این می‌تواند بهترین پاسخ باشد.
احساس تاسف برای کودک
یکی از اشتباهات تربیتی والدین بعد از طلاق این است که به قربانی شدن کودک فکر می‌کنند، احساس تاسف می‌کنند و به همین دلیل، در تربیت کودک، ملایمت و مسامحه بیشتری به خرج می‌دهند. گفتن این جملات که «بدرفتاری اون به‌خاطر طلاقه، اون از این موضوع خیلی ناراحته و من نمی‌خوام بیشتر از این مجازاتش کنم» فایده‌ای ندارد. اینکه به فرزندتان بگویید او محصول طلاق است به او احساس قربانی بودن می‌دهد. به کودک بگویید، از این بابت که با احساسات متناقضی مواجه شده است، درکش می‌کنید و احساسات او را تایید کنید.
درباره سختی‌هایی که ممکن است تجربه کند، صحبت کنید، اما به او بیاموزید تجربه سختی‌ها دلیلی برای بدرفتاری نیست. رفتار کودک را اصلاح کنید، اما کاری با هیجانات او نداشته باشید. اجازه دهید او با احساساتی مانند ترس، غم و برآشفتگی مواجه شود و به او بگویید داشتن این احساسات، در این شرایط، طبیعی است. اگر فکر می‌کنید کودک قادر به کنار آمدن با احساسات متناقضش نیست، از کمک‌های حرفه‌ای استفاده کنید. به یاد داشته باشید، طلاق لزوما به کودک آسیب نمی‌رساند. حتی می‌توان گفت طلاق راه درمان رابطه‌های سراسر اختلاف و مشاجره است و گاهی بعد از طلاق، رفتار کودک بهتر از گذشته می‌شود.
مقررات و پیامدهای نامنسجم
کودک باید بداند هنوز قوانین و مقررات با همان نظم و ثبات قبل به اجرا درمی‌آید. ثبات در قوانین، در این شرایط استرس‌زا، به او احساس آسایش و امنیت می‌دهد. آیا امتیاز استفاده از بازی ویدئویی را، پنج دقیقه قبل از اینکه به خانه والد دیگر برود، از او دریغ کرده‌اید؟ باید وقتی کودکتان برمی‌گردد، این امتیاز را در اختیار او قرار دهید. استرس بعد از طلاق مطمئنا روی شما هم سنگینی می‌کند. به عنوان پدر یا مادر تنها، مسئولیت‌های بسیاری دارید و باید برنامه‌ها را به طور منظم و منسجم پیش ببرید.
تاکید بر قوانین در خانه والد دیگر
گاهی پدر و مادر ممکن است تاثیری که بر کودک می‌گذارد را نادیده بگیرد. برای مثال بگوید: «لازم نیست برای آموزش توالت رفتن تلاشی کنم، چون پدرش هیچ اقدامی در این زمینه انجام نمی‌ده». شما بر اتفاقاتی که در خانه والد دیگر می‌افتد کنترلی ندارید، پس بهتر است روی کارهای خودتان متمرکز شوید. حتی اگر هر روز همراه کودک نباشید، می‌توانید هنوز روی او تاثیر مثبت داشته باشید. در مدتی که با کودک هستید، می‌توانید مهارت‌های زیادی به او آموزش دهید. بنابراین، به جای اینکه وقتتان را صرف گله و شکایت از همسر سابقتان کنید، انرژی خود را وقف آموزش به کودک کنید.
جبران رفتار والد دیگر
اگر والد دیگر سخت‌گیر است، شاید وسوسه شوید کمی ملایم‌تر با کودک برخورد کنید. اما با این کار، سخت‌گیری او را جبران نکرده‌اید و فقط باعث سردرگمی کودک شده‌اید. اینکه همسر سابق شما نسبت به کودک سخت‌گیر و جدی است، تاثیری روی فرزند‌پروی شما نمی‌گذارد. مهم این است که وقتی با کودک هستید، تمام تلاشتان را برای آموزش مهارت به او انجام دهید.
استفاده از کودک برای انتقال پیام
یکی دیگر از اشتباهات تربیتی والدین این است که از کودک برای انتقال پیام به یکدیگر استفاده می‌کنند. «به پدرت بگو به برادر کوچکترت اجازه بازی با تبلت نده» یا «به مامان بگو اجازه شیرینی خوردن نداری، چون برای دندون‌هات ضرر داره». در واقع، کودک در وسط این معرکه قرار می‌گیرد و این شرایط برای او ناراحت‌کننده و زجر‌آور است. اگر پیامی برای همسر سابقتان دارید، مستقیما با او ارتباط برقرار کنید. کودکان مسئول این نیستند که وظیفه پدر و مادر را به آن‌ها گوشزد کنند، آن‌ها فقط مسئول اعمال خودشان هستند.
امتناع از همکاری
گاهی والدین، برای همکاری با یکدیگر به منظور حل مشکلات، لجبازی می‌کنند. اما امتناع از شرکت در جلسات روان‌درمانی، تنها به این دلیل که این شخص را شما انتخاب نکرده‌اید، یا شرکت نکردن در جلسات مدرسه، به این دلیل که ممکن است همسر سابقتان شما را سرزنش کند، کار عاقلانه‌ای نیست. حتی در صورتی که شما مشکلات رفتاری در کودک ندیده باشید یا فکر کنید همسر سابقتان اشتباه می‌کند، گوش کردن بهترین نقطه برای شروع است.