بزرگنمايي:

آریا بانو - هنر زندگی/ بسیاری از خانواده‌ها از رفتار‌های خشونت آمیز و خودزنی کودک خود نگران هستند چرا که این گونه رفتار‌ها در دوران کودکی یکی از مشکلات بزرگ و رایج در میان کودکان می‌باشد. بسیاری از کودکان در هنگام بازی با هم سن و سالان خود و یا در موارد دیگر که عصبی می‌شوند و لج می‌کنند شروع به جیغ کشیدن شدید یا کشیدن موی سر یا خود زنی می‌کنند. والدین باید این گونه رفتار‌های کودک را جدی بگیرند چرا که با نادیده گرفتن خود زنی‌های کودک، در آینده و دوران نوجوانی و جوانی این روند تبدیل به یک ابزار برای جلب توجه خانواده می‌شود. تا جایی که فرد برای رسیدن به خواسته‌هایش دست به خود زنی‌های جدی‌تر و حتی خودکشی می‌زند. اگر نمی‌دانید که باید چه رفتاری در مقابل خود زنی‌های فرزندتان داشته باشید، این مقاله را مطالعه نمایید.
خودزنی کودک
اکثرا رفتار‌های خشونت آمیز و خود زنی در کودکان هنگامی بروز پیدا می‌کند که کودک به هر دلیلی نتوانسته به خواسته‌اش برسد. ممکن است در مقابل یک خواسته از والدینش نه شنیده باشد یا یکی از هم بازی‌هایش به او اجازه دست زدن به وسایل مورد علاقه‌اش را نداده باشد یا... . از دیدگاه روانشناسی خودزنی کودکان از جمله اختلالات رفتاری است و بسیاری از بزرگسالان با این مشکل مواجه هستند و بروز چنین رفتار‌هایی در مقابل کودکان مسبب شیوع و شروع این گونه رفتار‌های خشن و خود زنی‌ها در کودکان می‌شوند. چرا که کودکان همواره در حال الگو برداری از رفتار‌های والدین خود می‌باشند.
خودزنی کودک به چه معناست؟
خود زنی کودکان با مشکلات عاطفی و روحی کودک به مستقیم در ارتباط است. خود زنی در هر سنی برای کاهش تنش‌های روحی و تخلیه فرد صورت می‌گیرد. به خصوص در کودکان که آستانه تحمل عاطفی و روحی پایین‌تری نسبت به بزرگسالان دارند. خیلی از مسائلی که برای بزرگسالان امری عادی تلقی می‌شود، کودکان را دچار درد و رنج عاطفی می‌کند و کودکان برای تخلیه و کاهش این رنج و درد یا حتی نشان دادن دردشان به بزرگسالان از خود زنی استفاده می‌کنند.
علل خودزنی کودک
در برابر هرگونه مشکل و ناکامی، خشونت و عصبانیت رفتار معمولی است. کودکان نسبت به بزرگسالان از آستانه تحمل کم‌تری برخوردارند و در مقابل تنش کم‌تر می‌توانند خود را تحمل کنند. اینکه یک کودک در مقابل تنش و فشار عصبی از خودزنی استفاده می‌کند به این معنیست که روش و رفتار مناسبی در مقابل تنش نیاموخته است و از این روش برای دریافت کمک از سوی والدین و دوستان استفاده می‌کند.گاه خودزنی کودکان با تهدید به خودکشی همراه است. لازم است والدین چنین مسئله‌ای را جدی بگیرند و اقدامات لازم را انجام دهند.
در مقابل خودزنی کودک چه رفتاری داشته باشیم؟
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید از جانب والدین در مقابل خود زنی کودک مورد توجه قرار بگیرد این است که والدین حتما باید به این کودکان محبت عاطفی جسمی داشته باشند. از جلمه محبت‌های عاطفی جسمی می‌توان به بغل کردن، بوسیدن کودک و ... اشاره داشت چرا که والدین با این کار ارزشمند بودن بدن کودک را به او نشان می‌دهند.
کودک باید متوجه شود که ظاهر و بدن او ارزشمند است و نباید به بدنش آسیب بزند. به همین دلیل برای درک این نکته نوازش و محبت کردن به کودک به خصوص همراه با جملات محبت آمیز یک راهکار مؤثر است تا کودک بیاموزد که بدن او یک راه برای ابراز محبت است و نباید با خود زنی به آن صدمه بزند. دیگر راه کارهایی که می‌توانید برای کاهش خودزنی کودک از آن‌ها استفاده کنید شامل موارد زیر است:
راه کار اول، پرت کردن حواس
سعی کنید وقت بیشتری را برای تفریح، بازی و بودن در کنار کودکتان اختصاص بدهید. شما می‌توانید در حین بازی وقت بیشتری را برای هدایت عصبانیت کودکتان کسب کنید. در زمان‌هایی که او قصد خودزنی دارد، سعی کنید حواس او را از این کار پرت کنید و او را سرگرم بازی کنید.
راه کار دوم، تسلیم خواسته‌های غیر معقول کودک نشوید
کودکان برای برآورده شدن خواسته خود دست به خودزنی می‌کنند. شما به هیچ وجه نباید نسبت به خود زنی کودک خود بی‌اعتنا باشید. در چنین شرایطی والدین باید کودک خود را در آغوش بگیرند و به او محبت جسمانی کنند. ولی نکته مهم این است که نباید محبت و توجه جسمانی به کودک را با برآورده کردن خواسته‌های کودک اشتباه بگیرید.
در صورتی که سریعا با مشاهده خودزنی کودک خواسته او را برآورده کنید، در واقع به تقویت رفتار او پرداخته‌اید؛ کودک متوجه می‌شود که می‌توانید با خودزنی توجه والدین را جلب کرده و به خواسته خود برسد.
روش سوم حرف زدن و شناخت احساسات
فراموش نکنید که باید به کودک خود بیاموزید تا احساسات خود را بشناسد و بتواند آن‌ها را به صورت مناسب بیان کند. در زمان‌هایی که آرام است، با کودک صحبت کنید و به او بیاموزید تا در مورد ناراحتی‌هایش صحبت کند. می‌توانید به او بگوئید: «عزیز دلم وقتی عصبانی شدی و یاد گرفتی عصبانیتت رو با من در میون بذاری، من می‌فهمم که تو بزرگ شدی و این خیلی عالیه»
روش چهارم بازی با آب و کف
برای کودکانی که خود زنی دارند راهکار بازی با آب کف می‌تواند یک راهکار بسیار مناسب باشد چرا که از این طریق می‌توانید به او بیاموزید که چگونه بدن خود را نوازش کند و ارزش آن را درک نماید. بازی در کف و آب همچنین باعث کاهش تنش‌های روحی و افزاش آرامش در کودک می‌شود. با کاهش تنش به طبع خود زنی در کودکان کاهش می‌یابد.
درمان خودزنی کودک با استفاده از مشاوره روانشناسی
در زمان بروز رفتار‌های پرخاشگرایانه و خودزنی کودک با استفاده از رفتار‌های محبت آمیز نگرانی خود را ابراز نمایید. مثلا اگر کودکتان سرش را به دیوار می‌کوبد یک حائل نرم در مقابل سر او قرار دهید و با جمله‌ای محبت آمیز به او بگویید که می‌دانید چقدر ناراحت است اما او را دوست دارید و نمی‌خواهید که بدن زیبای او آسیب ببیند. در نهایت دریافت مشاوره کودک از یک فرد متخصص در زمینه کودک و نوجوان می‌تواند به شما برای کاهش خود زنی کودکتان و انجام عملی راه‌کارهای ذکر شده کمک کند. مشاور روش‌های صحیح محبت و ابراز عشق به کودک را می‌آموزد.