بزرگنمايي:

آریا بانو - روزیاتو / سرگیجه انواع مختلفی دارد. سرگیجه ی دَوَرانی (Vertigo) با گیجی سر یا سبکی سر (Lightheadedness) متفاوت است. سرگیجه بیشتر حسی شبیه به چرخیدن محیط اطراف به دور سر دارد. اما در گیجی سر یا سبکی سر فرد احساس عدم تعادل و سیاهی رفتن چشم می کند و احساس چرخش ندارد.
سرگیجه ی دَوَرانی موردی جدی است و نیاز به توجه پزشکی دارد چون ممکن است نشانه ی مشکل یا بیماری مهمی باشد. اما گیجی سر یا سبکی سر ممکن است نتیجه ی عادت های معمولی باشد که می توان به راحتی آن ها را تغییر داد.
در ادامه با علل مختلف گیجی سر آشنا خواهیم شد.
1- کم آبی بدن
گاهی یک لیوان آب می تواند تمام مشکلات را حل کند. کم آب شدن بدن یا قرار گرفتن در گرمای بیش از اندازه می تواند حجم خون را کاهش دهد. این مسأله گردش خون در بدن را دشوار می کند، به این معنی که اکسیژن کمتری به مغز می رسد.
راه حل: به اندازه ی کافی آب بنوشید، به خصوص اگر بیمار هستید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ اگر بعد از خوردن نزدیک به 2 لیتر آب هم کماکان دچار گیجی سر بودید ممکن است چیز دیگری علت مشکل تان باشد.
2- اضطراب
اضطراب یک مشکل بسیار معمول است و گاهی حتی متوجه نمی شویم درگیر آن هستیم. از طرفی یکی از نشانه های اضطراب می تواند گیجی سر یا حتی سرگیجه ی دَوَرانی باشد. بدن ما با نفس نفس زدن به اضطراب واکنش نشان می دهد و اگر احساس اضطراب تداوم داشته باشد، سطح آدرنالین در مغز به طور ناگهانی و در مقداری اندک بالا می رود که این مسأله باعث گیجی سر می شود.
راه حل: سعی کنید آرام و عادی نفس بکشید و جایی برای نشستن پیدا کنید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ اگر اضطراب شما به حد غیر قابل کنترلی رسیده، ممکن است دچار حمله هراس شده باشید. در این صورت به طور قطع نیاز به کمک دارید.
3- آلرژی
گوش داخلی شما مسئولیت کنترل تعادل شما را برعهده دارد. اگر گرد و غبار، موی حیوان خانگی، گرده یا مواد آلرژی زای دیگری وارد دستگاه بدن شما شود، این مسأله می تواند باعث گرفتگی یا التهاب گوش میانی شما شود که در اینصورت ممکن است بدن شما با تنظیم فشار خون به آن واکنش نشان می دهد. این تغییرات می تواند باعث گیجی سر شود.
راه حل: اگر به مواد غذایی خاصی حساسیت دارید، رژیم غذایی خود را تغییر دهید، یا اگر تحت درمان نیستید از بعضی گل ها و حیوانات دوری کنید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ بهتر است به یک متخصص آلرژی مراجعه کنید تا درمان مناسب خود را دریافت کنید و متوجه شوید که دچار آلرژی های جدیدی شده اید یا نه.
4- بالا رفتن سن
در افراد بالای 50 سال به تدریج تغییراتی در گوش میانی آن ها رخ می دهد. در اثر این تغییر فیزیولوژیکی طبیعی ممکن است زمانی که فرد به شکل نادرستی خوابیده، هنگام بلند شدن از جای خود دچار گیجی سر شود.
راه حل: سعی کنید به آرامی از جای خود بلند شوید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ اگر گیجی سر تا چند دقیقه بعد کماکان ادامه داشته یا به طور مرتب رخ دهد.

5- پایین بودن قند خون
اگر زیاد پیش می آید که یکی از وعده های غذایی تان را از قلم بیندازید یا دچار بیماری دیابت هستید، ممکن است قند کافی در خون شما وجود نداشته باشد. در اینصورت بدن شما از ذخایر خود استفاده می کند و از انرژی مغزتان کم می شود، مسأله ای که می تواند شما را دچار گیجی سر کند، چون انرژی باقیمانده میان تمامی اندام های حیاتی تقسیم می شود. دیابت می تواند باعث بروز مشکلاتی در گوش داخلی هم شود، مسأله ای که می تواند منجر به گیجی سر هم شود.
راه حل: آب پرتقال طبیعی بنوشید، غذا بخورید یا انسولین خود را درست تنظیم کنید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ اگر بعد از خوردن غذا هم گیجی سر ادامه داشته باشد، ممکن است لازم به مراجعه به پزشک باشد.

6- ورزش کردن
ورزش هایی که شامل تمرینات قلبی عروقی هستند، باعث می شوند ضربان قلب به مرور کاهش یابد، که نکته ی مثبتی محسوب می شود، اما می تواند گاهی در هنگام تغییر ناگهانی وضعیت بدن، باعث گیجی سر شود.
راه حل: بعد از ورزش کردن، زمان بیشتری برای انجام حرکات مخصوص سرد کردن بدن بگذارید و آرام راه بروید، به خصوص اگر دچار گیجی سر هستید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ اگر گیجی سر با وجود نشستن ادامه باشد یا به طور ناگهانی و زمانی که مشغول ورزش کردن نیستید رخ داده باشد.

7- عوارض جانبی داروها
هر دارویی عوارض جانبی ای دارد که در اغلب موارد گیجی سر یکی از آن ها است. مصرف داروهای ادرارآور معمولاً چنین پیامدی دارد.
راه حل: اطلاعات دارو را مطالعه کنید، به اندازه ی کافی آب بنوشید و در دوران درمان خوب غذا بخورید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ همیشه. فهرستی از نشانه هایی که در خود می بینید تهیه کنید و آن را به پزشک تان اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد دوز مصرف داروی تان تغییر کند.
8- پایین بودن فشار خون
در بیشتر موارد، علت گیجی سر، پایین بودن فشار خون است. یک اختلال در بخشی از دستگاه عصبی که فشار خون را تنظیم می کند، می تواند باعث افت ناگهانی فشار خون شود، مسأله ای که می تواند گیجی سر را به دنبال داشته باشد.
راه حل: این اتفاق با بالا رفتن سن رخ می دهد و باید به نشانه هایی که در شما وجود دارد توجه داشته باشید تا جلوی زمین خوردن خود را بگیرید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ اگر زیاد دچار گیجی سر می شوید، بهتر است به طور مرتب معاینه شوید. ممکن است نیاز به دارو داشته باشید.

9- حمله قلبی و سکته مغزی
گیجی سر، اگر با درد قفسه سینه، تنگی نفس، حالت تهوع و احساس درد در بازو همراه باشد، می تواند نشانه ی سکته مغزی باشد. در افراد مسن تر، این مسأله ممکن است بدون هیچ نشانه ی دیگری رخ دهد و در صورت تداوم، کماکان از در شرف بودن یک سکته مغزی یا حمله قلبی خبر دهد.
راه حل: یک عدد قرص آسپیرین یا هر داروی رقیق کننده ی خون دیگری که در دستری دارید بخورید و با اورژانس تماس بگیرید.
در چه صورتی مراجعه به پزشک ضروری است؟ همیشه، اگر مشکوک هستید که در شرف حمله قلبی یا سکته مغزی هستید.