بزرگنمايي:

آریا بانو - بیتوته / سنبل الطیب یا علف گربه، گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن به طور عمودی تا ارتفاع دو متر بالا می رود. این گیاه به صورت وحشی در جنگل های کم درخت، در حاشیه جویبار ها و گودال ها در بیشتر مناطق آسیا و ایران می روید. قسمت مورد استفاده این گیاه، ریشه آن است و معمولا از ریشه گیاهی که بیش از 3 سال عمر دارد، استفاده می شود. سنبل الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه ای در می آید. طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است. عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می شود. سنبل الطیب دارای بویی مطبوع است و گربه بوی این گیاه را از فاصله دور تشخیص داده و به طرف آن می رود و در اطراف آن به جست و خیز می پردازد و از بوی آن مست می شود. گلهای سنبل الطیب به رنگ سفید یا صورتی و به صورت خوشه ای است.
خواص سنبل الطیب
- بی خوابی:
مطالعات نشان می دهد که سنبل الطیب به طور قابل توجهی، بی خوابی شبانه را درمان می کند، کیفیت خواب را بهبود می بخشد و بر خلاف بسیاری از قرص های شیمیایی، باعث خواب آلودگی صبحگاهی نمی شود. مقادیر بالای لیارین موجود در سنبل الطیب، با افزایش گاما آمینو اسید بوتیریک (GABA) که یک انتقال دهنده عصبی مهار کننده در سیستم عصبی مرکزی بوده و باعث آرامش می شود، به درمان بی خوابی شبانه کمک می کند.
برای درمان بی خوابی شبانه 300 تا 600 میلی گرم ریشه سنبل الطیب را 30 دقیقه قبل از خواب استفاده کنید.
2- استرس و اضطراب:
لیارین موجود در سنبل الطیب با بهبود سطوح GABA، باعث آرامش شده و با حفظ سطح سروتونین به درمان استرس و اضطراب کمک می کند. همچنین اسید والرنیک و والرنول موجود در عصاره ریشه سنبل الطیب به عنوان ضد اضطراب طبیعی عمل می کنند.
برای درمان استرس و اضطراب 120 تا 200 میلی گرم سنبل الطیب را 3 بار در روز مصرف کنید.
3- درمان بیش فعالی کودکان:
یک مطالعه نشان داده که مصرف سنبل الطیب به مدت 3 هفته به درمان بیش فعالی و کاهش علائم آن مانند مشکلات خواب و بی قراری در کودکان با سن بیشتر از 5 سال کمک می کند.
توجه: توصیه شده که سنب الطیب نباید به کودکان زیر 5 سال داده شود.
4- فشارخون و قلب:
در طب سنتی از ریشه ی سنبل الطیب برای کاهش فشارخون استفاده می شود و همچنین سنبل الطیب با کاهش فشار خون به بهبود سلامت قلب کمک کرده و خطر حمله قلبی و سکته قلبی را کاهش می دهد. سنبل الطیب به کاهش فشارخون بالا ناشی از استرس کمک می کند. علاوه بر این سنبل الطیب با تقویت عروق خونی، خطر لخته شده خون را کاهش داده و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد.
سنبل الطیب به دلیل خواص آرام بخش قوی که دارد، باعث کاهش ضربان قلب می شود.
5- دیابت و قند خون:
در طب سنتی از سنبل الطیب برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می شود.
عوارض سنبل الطیب
زیاده روی در مصرف سنبل الطیب باعث سردرد، سرگیجه و ناراحتی معده می شود
6- یائسگی:
تحقیقات نشان می دهد که مصرف 10- 15 میلی گرم ریشه سنبل الطیب در روز برای 8 هفته می تواند علائم یائسگی، به ویژه گرگرفتگی در زنان یائسه را کاهش دهد.
7- رحم و درمان درد پریود:
سنبل الطیب یک آرام بخش و ضد اسپاسم طبیعی است، به این معنی که اسپاسم و انقباض شدید عضلات رحم در دوران قاعدگی را کاهش داده و به درمان درد شدید پریود کمک می کند.
مصرف 255 میلی گرم سنبل الطیب 3 بار در روز به درمان درد قاعدگی کمک می کند.
8- معده و دستگاه گوارش:
سنبل الطیب یکی از بهترین روش های درمان خانگی برای درد معده شناخته شده و باعث کاهش گاز معده و روده می شود، از اسهال جلوگیری کرده و به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
سنب الطیب، سکسکه را درمان می کند.
9- صرع:
مطالعات نشان داده که مصرف سنبل الطیب باعث فعال شدن گیرنده های آدنوزین شده و احتمال تشنج در بیماران مبتلا به صرع را کاهش می دهد.
10-سردرد و میگرن:
در طب سنتی از سنبل الطیب به دلیل خواص ضد اسپاسم که دارد، برای درمان سردرد و میگرن استفاده می شود. هنگام بروز سردرد و میگرن، یک فنجان چای یا دمنوش سنبل الطیب بنوشید.
11- تقویت حافظه:
تحقیقات نشان داده که اسید والرنیک موجود در سنبل الطیب، با کاهش استرس اکسیداتیو در مرکز حافظه مغز (هیپوکامپ) به میزان قابل توجهی باعث تقویت حافظه می شود.
12-درمان لرزش دست عصبی:
سنبل الطیب، می تواند اعصاب شما را آرام کند، به همین دلیل یکی از بهترین دارو های گیاهی برای درمان لرزش دست عصبی می باشد.
13- آرتروز و سیاتیک:
سنبل الطیب دارای خواص ضد اسپاسم و آرام بخش طبیعی است و در طب سنتی برای درمان درد آرتروز و سیاتیک استفاده می شود.
عوارض سنبل الطیب
در طب سنتی از سنبل الطیب برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می شود
عوارض و مضرات سنبل الطیب
مصرف زیاد سنبل الطیب باعث خواب آلودگی می شود، به همین دلیل توصیه می شود که راننده ها به هیچ وجه نباید از سنبل الطیب استفاده کنند.
زیاده روی در مصرف سنبل الطیب باعث سردرد، سرگیجه و ناراحتی معده می شود.
توصیه می شود که به دلیل اثراتی که سنبل الطیب بر روی سیستم عصبی مرکزی دارد، حداقل 2 هفته قبل از جراحی از مصرف آن خودداری کنید. (احتمالا سنبل الطیب با داروهای بیهوشی تداخل ایجاد می کند)
هنوز تحقیقاتی درباره ی اثر سنبل الطیب بر روی کودکان انجام نشده به همین دلیل توصیه می شود که کودکان زیر 3 سال بهتر است، از مصرف این گیاه دارویی، اجتناب کنند.
مصرف سنبل الطیب در دوران بارداری و شیردهی:
هنوز مطالعات دقیقی درباره ی اثر سنب الطیب بر روی جنین و زنان باردار صورت نگرفته به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند که بهتر است زنان در دوران بارداری و شیردهی از مصرف سنبل الطیب، خودداری کنند.