بزرگنمايي:

آریا بانو - محمدرضا خاکی گفت: آیا با تمام هزینه‌های گزاف تولیدی که کارگردان‌ها متحمل می‌شوند باید مشمول مالیات شوند؟

سرویس تئاتر هنرآنلاین ، محمدرضا خاکی مترجم، مدرس و کارگردان تئاتر درباره معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری گفت: من به شخصه در جریان جزئیات این موضوع در چند روز اخیر نیستم اما باید نکته‌ای را عنوان ‌کنم. در شکل و مدل رایج در سراسر دنیا اینگونه است که هنرمندان هم مانند دیگر اقشار جامعه باید مالیات پرداخت کنند اما در ایران و جامعه ما به دلیل پیشنیه و کمبود ساختارهای لازم در حوزه هنر چیزی به عنوان دستمزد مصوب برای هنرمندان به‌خصوص هنرمندان تئاتر در نظر گرفته نشده است و بنابراین، شاخصه دستمزدی تعریف نشده تا هنرمندان براساس آن مالیات پرداخت کنند.
او در ادامه افزود: موضوع پرداخت مالیات مدتی است که در هنر و به‌خصوص تئاتر برجسته شده و توجه به این مسئله از آنجا آغاز شده که حدود 10 سال است که عنوان سلبریتی و چهره وارد هنر تئاتر شده است که این موضوع حاصل پیروی از برخی تریبون‌ها و جریان‌های خارجی است.
این کارگردان تئاتر همچنین اضافه کرد: به اعتقاد من در صورتی‌که برای دستمزد هنرمندان تعریفی از سوی نهادها و صنوفی چون خانه سینما و خانه تئاتر و دیگر بخش‌های عرصه هنری در نظر گرفته می‌شد و آن‌ها حقوق متعارفی داشتند، این امکان وجود داشت تا از یک سطح درآمدی و دستمزدی به بالا مالیاتی در نظر گرفته شود اما زمانی‌که تعریف و شاخصه مشخصی وجود ندارد، چگونه برای همه فعالان این عرصه با هر دستمزدی مالیات تعریف می‌شود؟
خاکی عنوان کرد: طی تمام این سال‌ها که از عمرم گذشته، به تحصیل، کار و تدریس در عرصه تئاتر در داخل و خارج از ایران مشغول بوده‌ام و حال می‌پرسم که آیا منصفانه است که بازیگری که اغلب بدون هیچ دانشی تنها عنوان سلبریتی بر او گذاشته شده است در یک نمایش دستمزد معادل 10- 15 سال کار من را دریافت کند؟ و در این شرایط من هم مانند او مالیات پرداخت کنم؟
او ضمن اشاره به اینکه اکثر کارگردان‌ها هر دو سال یک بار و شاید سالی یک بار نوبت اجرای تئاتر در تماشاخانه‌ها را دارند، یادآور شد: آیا با تمام هزینه‌های گزاف تولیدی که کارگردان‌ها متحمل می‌شوند باید مشمول مالیات شوند؟ سال‌های گذشته نه تنها مالیاتی از گروه‌های تئاتری دریافت نمی‌شد بلکه دولت‌ها از این هنر حمایت هم می‌کردند.
این مترجم افزود: در سراسر دنیا معیار این بوده که سندیکاهای تئاتری باید نظارتی بر حقوق و دستمزد عوامل تولید یک تئاتر داشته باشند و تعادلی در این زمینه صورت گیرد. بحث تئاتر تجاری از تئاتر هنری باید جدا باشد. تئاتر تجاری در سالن‌های تجاری مانند هتل‌ها با حضور سلبریتی‌ها اجرا می‌شوند و هدف آن‌ها کسب درآمد و پولسازی است و می‌شود مستقیم از آن‌ها مالیات دریافت کرد اما تئاتر فرهنگی که متاسفانه این روزها با روی کار آمدن به اصطلاح تئاتر خصوصی نابود شده است را نباید با تئاتر تجاری در یک کاسه قرار داد.
محمدرضا خاکی در ادامه صحبت‌هایش اضافه کرد: هنرمندان شاخصی چون عزت‌الله انتظامی، جعفر والی، غلامحسین ساعدی، بهرام بیضایی و ... تئاتر فرهنگی کار می‌کردند اما کارهای فرهنگی هنری این روزها به ضرب و زور تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای که بسیاری از آن‌ها هم سلبریتی‌ها در آن حضور دارند تئاترهای تجاری هستند نه تئاتر فرهنگی هنری.
او با تاکید بر اینکه نباید تئاتر فرهنگی و هنری و تئاتر تجاری را در یک کاسه با هم قرار داد و یک نسخه برای هر دو آن‌ها پیچیده شود، بیان کرد: ابتدا باید انواع تئاتر تشخیص داده شود و سپس کیفیتی برای آن‌ها در نظر گرفته شود. زمانی‌که تالارهای نمایشی دولتی هم مکانی برای اجرای نمایش‌هایی با حضور سلبریتی‌ها و فوتبالیست‌ها می‌شود راه به تئاتر فرهنگی بسته خواهد شد. تاجایی که اطلاع دارم همه باید مالیات پرداخت کنند اما براساس نوع کار، چگونگی کار و سطوح مختلف کاری.
این مدرس دانشگاه که سال جاری در تدارک دو نمایش به منظور اجرا بود، تصریح کرد: در نظر داشتم دو نمایش را امسال روی صحنه آورم که برای یکی از آن‌ها شش ماه و دیگری دو ماه نیز تمرین کردم اما به این نتیجه رسیدم که در این شرایط، کار در عرصه تئاتر اشتباه است. کارگردانی مسئولیت یک گروه را به تنهایی برعهده دارد و با دردسرهای بسیاری گروهی را به دور هم جمع می‌کند اما در میان راه بازیگری به دلیل پیشنهاد بهتر برای بازی در یک سریال، گروه را ترک کرده و تمام زحمات را به هدر می‌دهد.
خاکی در پایان گفت: متاسفانه این روزها تئاتر به کسب و کار تبدیل شده در حالی‌که من در آموزش‌هایی که گذراندم و سوابقی که دارم، آموختم این هنر جنبه فرهنگی و هنری داشته و تجاری نیست. تئاتری که براساس تحقیق و پژوهش شکل گیرد تئاتر فرهنگی هنری است و این روزها افرادی که به تئاتر فرهنگی هنری می‌اندیشند حذف می‌شوند و این اتفاقات را مدیران و تصمیم‌گیرندگان تئاتری رقم زده‌اند که در طول زندگی‌شان حتی یک سالن اپرا را هم ندیدند.