بزرگنمايي:

آریا بانو - جام جم / عکاسی ماکرو از جمله شاخه‌های هیجان انگیز و نسبتا سخت عکاسی محسوب می‌شود که معمولا آن را در ثبت تصاویری از حیوانات و حشرات دیده‌ایم، اما برای ثبت یک تصویر ماکرو فوق‌العاده و حرفه‌ای یک عکاس چطور باید عمل کند؟! عکاسی ماکرو یا تصویربرداری ماکرو نوعی عکاسی از نمای نزدیک محسوب می شود که سوژه‌های کوچکی دارد و بطور کلاسیک سوژه موجود در یک تصویرماکرو بزرگ‌تر از اندازه آن در طبیعت بر روی نگاتیو بوده‌است و توجه به این نکته شاید خالی از لطف نباشد که، به هر شکل امروزه تصویر برداری ماکرو، تهیه تصویر از سوژه در ابعاد بزرگتر و واضح‌تر از آن چیزی است که در حیات دیده می‌شود.
کلوز آپ چیست؟
عکاسی از اشیاء ریز در فاصله نسبتا دورتر را کلوزآپ می گویند و معمولا لنز‌ها و تجهیزات لازم برای عکاسی ماکرو، امکان نزدیک شدن به سوژه تا فاصله یک سانتیمتر را فراهمی می‌کنند، اما باید بدانید که، لنز‌های کلوزآپ از فاصله مثلا 50 سانتی متری نمای بسیار بسته را ثبت می‌کنند و این تفاوت را در انتخاب ابزار باید در نظر گرفت که بستگی به سوژه دارد، بطور مثال؛ برای عکاسی از یک پروانه که بر روی یک گل نشسته نمی‌توان از فاصله 1 سانتی متری عکاسی کرد.
تکنیک لنز وارونه در ماکروگرافی؟
حلقه وارونه یک قطعه فلزی است که در یک سمت آن شیار‌هایی برای قرار گرفتن در دوربین تعبیه شده و در طرف دیگر آن شیار‌های اتصال لنز قرار دارد و حلقه وارونه به شما این امکان را می‌دهد تا یک لنز زوم یا ثابت را به صورت وارونه به دوربین خود وصل کنید و از این طریق تمام قدرت بزرگنمایی آن را در دست بگیرید.
اما لازم است بدانید که بین عکاسی ماکرو و عکاسی کلوزآپ تفاوتی کوچک نهفته است که می‌توان به این صورت بیان کرد:
ماکروگرافی یا عکاسی ماکرو چیست؟
عکاسی از اشیاء ریز در فاصله نزدیک را ماکروگرافی یا عکاسی ماکرو می‌گویند.
کلوزآپ به چه معناست؟
عکاسی از اشیاء ریز در فاصله نسبتا دورتر را کلوزآپ تعریف می‌کنند و معمولا لنز‌ها و تجهیزات لازم برای عکاسی ماکرو، امکان نزدیک شدن به سوژه تا فاصله یک سانتیمتر را فراهمی می‌کنند ولی لنز‌های کلوزآپ از فاصله مثلا 50 سانتی متری نمای بسیار بسته را ثبت می‌کنند و جالب است بدانید، این تفاوت را در انتخاب ابزار باید در نظر گرفت که بستگی به سوژه دارد. بطور مثال؛ برای عکاسی از یک پروانه که بر روی یک گل نشسته نمی‌توان از فاصله 1 سانتی متری عکاسی کرد.
1- در عکاسی ماکرو سعی کنید به صورت دستی فوکوس کنید
در زمان عکاسی از حشرات سعی کنید به صورت دستی فوکوس کنید و تجربه ثابت کرده است که در زمان حرکت حشرات خاموش کردن فوکوس اتوماتیک (lens AF) کار را بسیار راحت‌تر می‌کند که اگر چنین تنظیماتی خاموش نباشد، دوربین همواره در حال فوکوس کردن مجدد و تنظیم شدن است که موجب می‌شود هرگز عکس واضحی از حشره نداشته باشید.
2- لنز مناسب برای عکاسی ماکرو
گزینه‌های متعددی برای یک لنز مناسب در عکاسی ماکرو وجود دارد که می‌توانید با استفاده همزمان از اکستنشن تیوب‌ها در کنار یک لنز معمولی، به درشت نمایی مطلوبی برسید و یا حتی بهتر از آن با معکوس قرار دادن یک لنز معمولی در ترکیب با اکستنشن تیوب حتی این میزان درشت نمایی بیشتر هم خواهد شد. البته مناسب‌ترین و راحت‌ترین گزینه برای یک تازه کار در عکاسی ماکرو استفاده از لنز‌های مخصوص ماکرو است. محبوبترین این لنز‌های ماکرو موجود در بازار، فاصله کانونی در بازه 90 الی 105 میلیمتری و با بزرگنمایی 1:1 (یک به یک) دارند.
اگرچه مدل‌هایی با فاصله کانونی کوتاهتر مانند 50 الی 60 میلیمتری هم وجود دارد، اما فاصله کانونی کاری کوتاهتر آن موجب می‌شود که برای ثبت عکس به سوژه باید بسیار نزدیک شد که در اینصورت ریسک فراری دادن آن وجود خواهد داشت. بزرگنمایی 1:1 بدین معنی است که اگر به اندازه کافی نزدیک سوژه قرار بگیرید، اندازه سوژه روی سنسور به بزرگی آن در دنیای واقعی است؛ لذا اگر سنسور فول فریمی با ابعاد 36 در 24 میلیمتر دارید، به شما این امکان را میدهد که برای عکاسی از یک حشره 36 میلیمتری هم فضای کافی در عکس خود داشته باشید.
اگر از دوربین‌های APS-C یا کامپکت استفاده می‌کنید سوژه شما با بزرگنمایی بیش از 1 x، ثبت خواهد شد، در مورد لنز‌های یک به یک معمولی می‌توان به برند‌هایی همچون لنز‌های سیگمای Sigma 105 میلیمتری، لنز‌های کانن Canon 100 میلی متری، لنز‌های نیکون Nikon 105 میلی متری، لنز‌های سامیانگ Samyang 100 میلی متری، لنز‌های تامرون Tamron افسانه‌ای 90 میلی متری، لنز‌های سونی Sony 90 میلی متری و لنز‌های توکینای Tokina 100 میلی متری اشاره کرد. این لنزها، قیمتی در حدود 400 الی 1000 دلار دارند و همه آن‌ها ارزش پولی که می‌دهید را دارند.
بسیاری از این لنز‌ها قابلیت پایداری تصویر (Image stabilization) را دارند که بسیار خوب است چرا که ترکیب بندی را راحت‌تر می‌کند. شما معمولا از داشتن یک لنز ماکروی تقریبا 100 میلیمتری با قدرت بزرگنمایی 1:1 مایوس نمی‌شوید چرا که عموما نتایج نزدیک و قابل رقابتی حاصل خواهد شد. نکته قابل توجه این است در اکثر دوربین‌های کامپکت (compact camera) و دوربین‌های شبه اس ال آر slr like با گزینه گل روبه رو هستیم که با فشردن این دکمه امکان ماکروگرافی (عکاسی ماکرو) فراهم می‌شود.
3- در عکاسی ماکرو اکستنشن تیوب (extension tube) را امتحان کنید
اکستنشن تیوب‌ها (extension tube) بسیار ارزانتر از آن چیزی که تصور می کنید هستند و اگر در اطلاعات اگزیف عکاسان، در مقابل دیافراگم و فاصله کانونی عدد صفر نشان داده شده بود، احتمالا به این معناست که عکاس از یک اکستنشن تیوب یا حتی چیزی که بین بدنه دوربین و لنز قرار گرفته استفاده کرده است.
اکستنشن تیوب چیست؟
برای آن‌هایی که نمی‌دانند اکستنشن تیوب چیست باید بگوییم که؛ آن‌ها یک سری تیوب پلاستیکی یا فلزی هستند که بین بدنه دوربین و لنز قرار می‌گیرند و در هنگام استفاده از اکستنشن تیوب ها، باید فوکوس به صورت دستی باشد چراکه فوکوس اتوماتیک اصلا کار نخواهد کرد. البته باید بدانید که، اخیرا این امکان وجود دارد که اگر برند اکستنشن تیوب، همان برند لنز ماکرویتان باشد، برحسب نوع برند می‌توانید از همه تنظیمات اتوماتیک بهره ببرید.
4- رینگ معکوس
یکی از ارزانترین روش‌ها برای عکاس ماکرو استفاده از رینگ معکوس است؛ که قطعه‌ای فلزی است که بین بدنه دوربین و لنز بسته می‌شود. این قطعه برخلاف اکستنشن تیوب باعث اتصال سروته لنز به بدنه دوربین می‌شود؛ و در این شرایط امکان بزرگنمایی به وجود می‌آید.
5- استفاده از فلش دوقلو (twin flash) یا رینگ فلاش (ring flash) در عکاسی ماکرو
استفاده از فلاش ضمن اینکه سبب می شود عکاسی در سرعتی منطقی انجام پذیرد، به شما این امکان را می‌دهد تا با نگه داشتن دریچه دیافراگم روی f/11 زیاد، عمق میدان کافی داشته باشید. اگر چه که همیشه امکان خرید یک فلاش خارجی برای مبتدیان عکاسی وجود ندارد، اما به هر حال این نکته در ادامه بدردشان خواهد خورد.
6- استفاده از دیفیوزر فلاش (diffuser) در ماکروگرافی
اگر از فلاش استفاده می‌کنید توصیه می‌کنم از دیفیوزر هم در کنار آن بهره ببرید. دیفیوزر فلاش می‌تواند هر متریال سفید و نیمه شفافی باشد که می‌توانید آنرا بین فلاش و سوژه خود قرار دهید. دفیوزر باعث تعدیل نور و سایه شده و تصاویر با رنگ‌های بهتری ثبت می‌شوند.
هر چه منبع نور بزرگتر باشد، سایه‌های در عکس ملایمتر خواهد شد و برای شروع، می‌توانید از یک برگه کاغذ سفید در جلوی فلاش استفاده کنید که باعث نرم شدن نور خروجی می‌شود. در شرایط بهتر می‌توانید دیفیوزر‌های مخصوص فلاش را خریداری نمایید. کمی هزینه بیشتری دارد، ولی در عملکردتان بسیار موثر خواهد بود. برای پخش کردن و ملایم کردن نور، یک سافت باکس روی فلاش نصب شده است.
7- سه پایه مناسب برای عکاسی ماکرو
استفاده از سه پایه برای عکاسی ماکرو در شرایط محیط باز مخصوصا حشرات ممکن است عملی نباشد؛ سرعت عمل باز کردن سه پایه و محکم کردن آن ممکن است باعث شود حشره فرار کند و در نهایت نتوان عکس مطلوب را ثبت کرد. اما در مورد سوژه‌های ثابت مانند اشیا حتما باید از سه پایه استفاده کرد تا در سرعت‌های کم شاتر لرزش دست روی ندهد ودرمورد انتخاب سه پایه عکاسی مناسب برای ماکروگرافی پیشنهاد می‌شود از سه پایه‌هایی استفاده نمایید که قابلیت ماکرو گرافی را دارند.
8- تنظیمات دیافراگم در عکاسی ماکرو
خرید لنز‌های ماکرو با دیافراگم کم (2٫8) الزاما به این معنی نیست که تمامی عکس‌ها باید با این عدد دیافراگم ثبت شوند و در ماکروگرافی عمق میدان وضوح عکس بسیار کم می‌شود و برای افزایش این دامنه وضوح پیشنهاد استفاده از دیافراگم‌های بسته‌تر مانند 11-16 مطرح می‌شود؛ که این رنج دیافراگم را در اکثر لنز‌ها می‌توان بدست آورد؛ و تفاوت حاصله، بیشتر در کیفیت تصویر خروجی خواهد بود به طوری که اگر دولنز با فا صله کانونی مثلا 80 میلیمتر داشته باشیم؛ و هر دو لنز برای ثبت عکس روی دیافراگم 8 تنظیم شده باشند کیفیت لنزی که دیافراگم 2٫8 دارد از لنزی که با دیافراگم 4 شروع می‌شود؛ بهتر خواهد بود. اگر برای سوژه مد نظرتان بتوان تا حدودی از کیفیت تصویر صرف نظر کرد نیازی به تهیه لنز‌های ماکرو با دیافراگم 2٫8 نیست، چون هرچه عدد دیافراگم کمتر باشد قیمت آن لنز بسیار بالاتر می‌رود.
9- سرعت شاتر در عکاسی ماکرو
باید بدانید که؛ سرعت شاتر در عکاسی ماکرو، مهمتر از ایزو ISO است. در صورتی که برای عکاسی ماکرو از فلاش استفاده می‌کنید، می‌توانید بر اساس تنظیمات فلاش، سرعت شاتر تا 250 افزایش یابد و ایزو در حساسیت 100 باشد و با استفاده از نور فلاش کمبود نور جبران شود و در این حالت معمولا پس زمینه سوژه تیره می‌شود که این موضوع هم می‌تواند جلوه بصری زیبایی به وجود بیاورد.
10- یاد بگیرید که ببینید
این زیبایی عکاسی ماکرو است که در آن از حضور کوچک‌ترین چیز‌ها استقبال کنید و آن‌ها را کاملا از دریچه دیگری نگاه کنید!
11- هرگز تسلیم نشوید
ممکن است در شروع کارتان نتوانید عکسی که مدنظرتان است بگیرید! اگر نتوانستید به خواسته خود دست یابید، هیچگاه تسلیم نشوید!
12- بک لایت مناسب برای عکاسی ماکرو
از نور آفتاب صبحگاهی برای ثبت جزییاتی که براحتی دیده نمی‌شوند استفاده کنید. اگرچه بسیاری از عکاسان تمایلی برای عکاسی زیر نور آفتاب ندارند، اما در حوزه عکاسی ماکرو، اغلب نور آفتاب کمک می‌کند که حتی مو‌های سر حشره‌های کوچک را هم در تصویر ثبت کنید! البته باید حواساتان باشد که نورناخواسته و نقطه تاریکی در عکس ایجاد نشود و گاهی اوقات جواب میدهد و بعضی اوقات خیر. از زوایای مختلفی امتحان کنید تا بهترین پوزیشن دستتان بیاید.
13- مکان و آب و هوای مناسب برای عکاسی ماکرو
پشه‌ها و حشرات کوچک همواره یکی از سوژه‌های جذاب برای عکاسی ماکرو با یک لنز ماکرو محسوب می‌شود. گل‌ها و سایر گیاهان هم جالب هستند و اغلب عکس‌های آبستره جالبی از دل آن‌ها در می‌آید؛ لذا طبق تجربه من مکان‌هایی که پر از گل و گیاه هستند برای عکاسی ماکرو مناسب هستند. باغ‌های گیاهی هم برای عکاسی ماکرو فوق العاده خوب هستند. برای عکاسی از حشرات بهترین زمان درست موقعی است که درجه حرارت در حدود 17 درجه سانتیگراد و یا بیشتر باشد، چرا که حشرات در گرما فعالترند!
از سوی دیگر اگر می‌خواهید حشرات را در زمانی که ساکن هستند پیدا کنید آن‌ها را در جا‌های خنک‌تر می‌توانید پیدا کنید. بسیاری از عکاسان ماکرو ترجیح میدهند تا صبح زود در فصل تابستان زمانی که آن‌ها در خواب هستند به سراغشان بروند. البته هوای ابری حتی از هوای آفتابی هم بهتر است چرا که نور ملایمتری در اختیار می‌گذارد.
14- صفحه کانونی
یک فاصله فوکوس نزدیک موجب می‌شود که صفحه کانونی بشدت باریک شود. شما طی تجربه خواهید دانست که بهترین عکس‌های ماکرو زمانی حاصل می‌شود که از این صفحه کانونی باریک به طرز هوشمندانه‌ای استفاده کنید. لذا، ابتدا سوژه‌هایی پیدا کنید که صاف و مسطح هستند و آنهارا در صفحه کانونی قرار دهید، بعنوان مثال؛ گل‌ها یا پروانه‌ها یا سوسک‌هایی که پشت همواری دارند گزینه‌های خوبی هستند.
15- درک بزرگنمایی در عکاسی ماکرو
تصور می شود که، هر چه حشره در قاب بزرگتر باشد، عکس بهتر خواهد بود، اما حقیقت این است که اگر کمی از سوژه فاصله بگیرید و اجازه بدهید که حشره به همان کوچکی که در دنیای واقعی به نسبت محیط پیرامونی خود است باشد، نیز می‌توانید عکس‌های زیبا و چشم نوازی ثبت کنید.
16- اشیا تیز
هرگز اشیای تیزی همانند چاقو‌ها و تیغ‌ها را در جوار تجهیزات لنز و عکاسی ماکروی گرانقیمت خود قرار ندهید و سعی نکنید از شعله در وضعیت ماکرو عکاسی کنید. احتمال آسیب رسیدن به لنز و تجهیزات ماکرو گرافی زیاد خواهد بود.